Kortingsacties: boodschappen worden niet goedkoper, wél ongezonder

Kortingsacties zoals ‘1+1 gratis’ en ‘2 halen, 1 betalen’ lijken aantrekkelijk, maar in de praktijk gaan consumenten er nauwelijks door besparen. Sterker nog: ze kopen er vooral méér ongezonde producten door. Dat blijkt uit nieuw onderzoek in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid (VWS).

Uit het onderzoek blijkt dat de helft van alle kortingsacties in supermarkten een kwantumkorting is, waarbij de korting toeneemt als je meer koopt. Maar niet alle producten komen even vaak in zo’n actie terecht.

Vooral ongezonde producten worden met kwantumkorting in de schappen gezet:

• Bij chips, nootjes en borrelhapjes gaat het zelfs in bijna 80% van alle kortingsacties om kwantumkortingen.
• Ook frisdrank, koek & snoep en alcoholica worden relatief vaak met zulke deals aangeboden.
• Op frisdrank krijgen consumenten per besteed euro zelfs tweemaal zo vaak kwantumkorting als op andere voedingsproducten.

Gezonde producten komen opvallend genoeg veel minder vaak in dit soort acties terecht.

De kortingsacties blijken consumenten te verleiden tot extra aankopen.
Volgens het onderzoek kopen mensen bijvoorbeeld: 

• 2 tot 3 extra flessen frisdrank bij een 1+1-actie,
• 1 tot 2 extra zakken chips bij een chips aanbieding,
• Ook bij acties op ijs en limonadesiroop wordt aantoonbaar extra gekocht.

Dat effect blijft bestaan, zelfs als wordt meegerekend dat consumenten soms later minder kopen, omdat ze een voorraadje hebben ingeslagen. De onderzoekers zien geen bewijs dat mensen vóór een actie juist minder kopen ‘om het op te sparen’ voor de aanbieding.

Omdat de kwantumkortingen vooral op ongezonde producten zitten, leidt dit er volgens de onderzoekers toe dat Nederlanders meer ongezond eten en drinken kopen. Dit terwijl inmiddels de helft van de Nederlanders overgewicht heeft en dat aandeel de komende twintig jaar verder dreigt te groeien.

De gedachte dat kwantumkortingen geld besparen, blijkt in de praktijk tegen te vallen.
De onderzochte acties leverden nauwelijks voordeel op:

• De 1+1 op frisdrank scheelde uiteindelijk slechts 11 cent.
• Bij chips was de besparing 50 cent.
• Drie andere onderzochte acties (op onder meer ijs en siroop) zorgden zelfs voor hogere uitgaven.

Consumenten denken vaak slim bezig te zijn met dit soort aanbiedingen, maar geven dus juist vaker méér uit doordat ze grotere hoeveelheden kopen.

Gezondheidsorganisaties pleiten al langer voor het beperken van kortingsacties op ongezonde voeding. Volgens het onderzoek van SEO Economisch Onderzoek, uitgevoerd in opdracht van VWS, is daar dus goede reden voor: kwantumkortingen stimuleren extra consumptie van producten die mensen eigenlijk minder zouden moeten eten.

Bronnen: SEO Economisch Onderzoek