Klussen met Polen

Nieuwe dakkapel nodig? Tegelwerk in de badkamer? Wat muurtjes te stuccen? Steeds vaker hoor je dat mensen voor dit soort klussen niet wachten tot de (witte) aannemer eindelijk tijd heeft, maar in zee gaan met buitenlandse klussers, vaak zwart, en vaak afkomstig uit Polen. Ze werken snel en zijn een stuk goedkoper dan een Nederlands klusbedrijf. Maar, wat zijn de risico’s?

Als je klussers zwart voor je laat werken, ben je niet zeker van de kwaliteit van het werk, tenzij je via via hebt gehoord en gezien hebt dat ze goed werk verrichten. Maar dan nog heb je geen garantie want stel, je krijgt een lekkage, dan is de kans groot dat de Polen alláng oostwaarts zijn vertrokken. Een ander probleem is het ontbreken van een factuur. Veel mensen hebben via hun hypotheek geld voor een verbouwing, het zogenaamde bouwdepot, maar dat kun je alleen maar gebruiken als je je uitgaven kunt verantwoorden met facturen.

Een goedkoop tarief is niet altijd een slecht teken. Maar gebruik je boerenverstand. Een klusser die 12,50 euro per uur rekent, is niet wit aan het werk. Tegelijkertijd is een buitenlandse klusser met een laag tarief niet per definitie iemand die zwart werkt. Je hebt zogenaamde ZZP’ers: Zelfstandigen Zonder Personeel . Dit zie je heel veel in de bouw, zowel onder Nederlanders als buitenlanders. Deze eenmansbedrijfjes zijn zelf verantwoordelijk voor het afdragen van hun premies. Maar omdat in Polen de premies veel lager zijn (of omdat ze helemaal geen premies betalen), zijn ZZP’ers van Poolse afkomst in de regel goedkoper dan Nederlandse ZZP’ers. Tot grote ergernis van de Nederlandse klusbedrijfjes, want zij worden op deze manier weggeconcurreerd.

Sinds 1 mei 2007 is er vrij werkverkeer voor Poolse werknemers. Dat wil zeggen dat zij geen werkvergunning meer nodig hebben om hier te mogen werken. Maar voor Roemenen en Bulgaren ligt dat anders: zij mogen hier alléén werken als zelfstandige, dus als ZZP’er, en níet als werknemer. Doen ze dat wél, dan is dat illegaal. Als je daarop betrapt wordt door de arbeidsinspectie kost je dat een bestuurlijke boete van maar liefst 4000 euro per illegale werknemer. Voor de Polen geldt, net als voor Nederlanders, dat ze niet zwart mogen werken van de fiscus. Maar vreemd genoeg controleert de Belastingdienst hier totaal niet op in de particuliere sector. En er zijn ook geen sancties. Dat maakt de verleiding natuurlijk erg groot om een zwarte klusser in te huren.

Maar let op; er zijn wel degelijk risico’s. Want wat als deze zwarte klusser tijdens het bouwen van de dakkapel, door het dak zakt en verongelukt? Of van jouw ladder valt en zijn been breekt? De arbeidsinspectie is van mening dat de argeloze burger die een ZZP-klusser inhuurt die van de trap valt, niet aansprakelijk is. Want er is geen “ gezagsverhouding ”. Van gezagsverhouding is sprake als er een duidelijke werkgever – werknemer relatie is. Maar wanneer daar precies sprake van is? Daarover verschillen de meningen. Want , zegt Han Westerhof, directeur van FNB Bouw, als het jóuw ladder is waar ie doorheen zakt, en als deze persoon op jóuw aanwijzingen het dak op is gekropen, dan ben je wel degelijk aansprakelijk .

Je kunt zeggen dat jij de regie in handen hebt als: je uitlegt wat er moet gebeuren, op welke tijden je de klusser aan het werk wilt, je er constant bij bent om aanwijzingen te geven en de klusser van materiaal voorziet. Als jij de regie in handen hebt, dan ben je op dat moment de ' werkgever ' en dus aansprakelijk.

Op het moment loopt er bij de FNV een zaak waarbij de opdrachtgever dood door schuld wordt verweten. De uitkomst is nog niet duidelijk, maar zeker is dat er hier sprake is van een grijs gebied.

Vaak zie je dat de aannemer met wie je afspraken maakt, ineens op de proppen komt met onbekende buitenlandse klussers. Hiervoor geldt eigenlijk maar een tip: zorg ervoor dat je met de aannemer afspraken schriftelijk vastlegt in een offerte. Wat er ook gebeurt, de verantwoordelijkheid ligt dan in geval van een ongeval of slecht werk, bij de aannemer. Tenzij er overduidelijk sprake is van nalatigheid, bijvoorbeeld door een gevaarlijke werksituatie te creeëren. Blijkt de aannemer te werken met illegale werknemers, Roemenen, Bulgaren, Russen etc, en wordt dit door de arbeidsinspectie gesignaleerd, dan krijgt zowel de aannemer als ook de opdrachtgever een boete van € 4.000 euro per werknemer.

Aangezien de groep buitenlandse klussers die hier werkt nog steeds groeit, wordt daarmee het risico op ongevallen ook groter en zou het prettig zijn als er meer duidelijkheid komt over aansprakelijkheid en zwartwerken. Reden voor Eddy van Hijum van het CDA en Paul Ulenbelt van de SP om hierover binnenkort Kamervragen stellen.

VEH: Vorig jaar heeft Vereniging Eigen Huis onder haar leden een enquête gehouden over de ervaringen met Oos-Europese klussers. Klik hier voor meer informatie en een lijst met tips en ervaringen .

- Geldige ZZP-verklaring

- Inschrijving bij de Kamer van Koophandel

- Certificering bijvoorbeeld VCA

- Vraag schriftelijke offerte met duidelijke afspraken over arbeidsomstandigheden en gezondheid

- Vraag bon mét BTW

- Eventueel via ABU uitzendbureau*

* Als je als particulier zaken doet met een uitzendbureau, is de meest veilige keuze een bureau dat is aangesloten bij de ABU of een bureau dat werkt met de NEN4400 norm. Hiervan is zeker dat men werkt volgens de uitzend CAO, premies en belastingen afdraagt en zorgt voor veilige arbeidsomstandigheden .