Internetoplichting: 'Politie moet altijd aangifte opnemen'

Je ziet op Marktplaats een mooie aanbieding staan voor een fototoestel of goedkope concertkaartjes. Met een paar muisklikken is het product besteld en betaald. Maar het komt steeds vaker voor dat de goederen niet geleverd worden. Het aantal slachtoffers van internetoplichting stijgt.

Bas Ketelaars van de website Opgelicht op internet is twee jaar geleden gestart met zijn website. Inmiddels hebben 11.000 leden zich geregistreerd op zijn site. “We zien een toename in het aantal klachten. Internetoplichting is een makkelijke manier van geld verdienen. Zeker als het om lage bedragen gaat, dan is de pakkans vrijwel nihil. Daders worden amper gearresteerd en berecht. En als ze veroordeeld worden krijgen ze lage straffen van hooguit een paar maanden.” Veel consumenten klagen dat de politie amper werk maakt van internetoplichting.

Ook klagen veel gedupeerden van internetoplichting dat de politie geen aangifte wil opnemen. Daarover kan Marieke van de Ven mee praten.

Zij kocht vier concertkaartjes op het internet, maar na betaling van 200 euro hoorde ze niets meer van de verkoper. Zij stapte naar de politie wegens oplichting. Zij zegt: “In mijn geval weigerde de politie aangifte op te nemen. De agent zei dat het een civielrechtelijke zaak was en geen strafzaak. Dat klopt niet. De oplichter werkt onder een valse naam en maakt je op slinkse wijze geld afhandig. Dat is oplichting en dat valt onder het strafrecht. Door deze manier van optreden beschermt de politie de oplichter.”

Foute inschatting
Paul Entken is chef recherche bij de politie Haaglanden en hij ziet een toename van cybercrime. Hij betreurt het dat sommige politiekorpsen geen aangifte willen opnemen. “Dit is een foute inschatting van deze politiekorpsen. De politie moet bij internetoplichting altijd aangifte opnemen. Zo krijg je inzage wat er gebeurt op internet. En zo kun je ook vaststellen of internetoplichters op grote schaal opereren. Hoe meer aangiften en gedupeerden en hoe hoger de bedragen, des te meer aanknopingspunten de politie heeft om een speurtocht naar de oplichter te starten. Consumenten moeten bij de politie afdwingen dat ze aangifte opnemen. Weigert de dienstdoende agent aan de balie een aangifte op te nemen, dien dan een klacht in of vraag naar de hulpofficier van justitie of de politiechef.”

Volgens het CDA Tweede Kamerlid Sybrand van Haersma Buma is de Nederlandse politie niet toegerust voor het opsporen van internetoplichters. “De politie is in 26 politiekorpsen onderverdeeld en er is maar weinig uitwisseling van data. Internetoplichters zijn actief door heel Nederland. Regelmatig worden er geen verbanden gelegd. Veel oplichters opereren elke keer onder een andere naam. Bovendien is de Nederlandse politie nog te veel bezig met oude criminaliteit (zoals tasjesdieven) en oude opsporingstechnieken (hebben we een signalement). De politie moet een omslag maken. Criminelen verplaatsen hun werkterrein naar het internet. Daarom moet de politie burgers die aangifte willen doen niet afpoeieren. De politie moet juist serieus luisteren en zoveel mogelijk informatie verzamelen over de daders om ze te kunnen opsporen.”

Ook Bas Ketelaars van de website Opgelicht op internet zegt dat de politie laks optreedt. “Soms leveren we namen, adressen en al het bewijsmateriaal aan bij de politie. Ze hoeven alleen langs de dader te rijden en hem van zijn bed te lichten, maar dat gebeurt niet. Dat is echt onbegrijpelijk.” Kassa liet tijdens de uitzending zien hoe simpel sommige internetoplichters op te sporen zijn.

“De politie heeft wel degelijk de expertise om internetoplichters op te sporen, zegt Paul Entken chef recherche. “Wij hebben nu 80 cybercrime projecten lopen. Maar de politie moet prioriteiten stellen. Zo gaat veel tijd en aandacht naar mensenhandel, kinderporno, overvallen, moord en geweldsmisdrijven. We kunnen helaas niet alle zaken behandelen die bij de politie aangemeld worden.” Daarnaast bestaat er ook binnen internetoplichting een rangorde. De politie houdt zich druk bezig met het opsporen van kinderporno en mensen die zich schuldig maken aan phishing naar bankgegevens. “Dat heeft een groter maatschappelijk belang dan één consument die 100 euro is kwijtgeraakt aan een oplichter op Marktplaats. Verder is het opsporen van internetoplichting een lastige speurtocht. Soms zijn oplichters niet te traceren en dan houdt het op of we krijgen het bewijsmateriaal niet rond. Of de politie pakt iemand op, maar het Openbaar Ministerie besluit de persoon niet te vervolgen. Dat is allemaal heel frustrerend voor de burger.”

Het CDA-kamerlid Van Haersma Buma pleit voor het oprichten van een speciaal meldpunt voor fraude. “Hierover wordt nu gediscussieerd in de Tweede Kamer. Bij dit meldpunt moeten burgers klachten kunnen melden en ook zien of bepaalde diensten betrouwbaar zijn.”

Entken juicht zo’n meldpunt toe, maar hij wil consumenten ook waarschuwen voor hun eigen verantwoordelijkheid. “Je moet niet naar een wildvreemde op internet geld overmaken, op hoop van zegen dat je bestelling wordt bezorgd. En als je het product niet krijgt, moet de politie het maar oplossen. Er ligt ook een grote verantwoordelijkheid bij de burger. Je kunt beter een product persoonlijk gaan bekijken en ophalen."