Hoe goed zijn ‘Ik Kies Bewust’-producten?

Nederland kent tal van keurmerken. Kort geleden zijn er twee bijgekomen: het Gezonde Keuze Klavertje van Albert Heijn en het Ik Kies Bewust logo. Ze staan op levensmiddelen die goed of beter zijn voor de gezondheid. Althans dat wordt beweerd.

In de Verlenging werd doorgepraat over dit onderwerp: Windows Media Player:

Smalband

/

Zo hebben onder andere Cup-a-Soup, Fristi, Ice Tea en Calvé frietsauzen het Ik Kies Bewust logo. Maar hoe bewust is die keuze voor dit soort producten?

In de loop van 2006 is het ‘Ik Kies Bewust’-logo geïntroduceerd op initiatief van drie voedingsmiddelenfabrikanten: Unilever, Friesland Foods en Campina. Het doel is om een gezonde leefstijl onder de Nederlandse consumenten te stimuleren. Bij Stichting Ik Kies Bewust zijn inmiddels de

Vereniging van Cateraars, CBL (supermarkten), het Voedingscentrum en een onafhankelijke wetenschappelijke commissie betrokken. De toelatingscriteria zijn gebaseerd op internationale aanbevelingen voor gezonde voeding en op adviezen van het Voedingscentrum. Die criteria worden gecontroleerd door de wetenschappelijke commissie. Om het logo te krijgen, moet een fabrikant lid worden, de kosten daarvoor hangen af van de grootte van het bedrijf.

Alleen producten bepaalde fabrikanten, to

eva /> l?

Op dit moment hebben bijna uitsluitend producten van Unilever, Friesland Foods en Campina het logo waardoor het op een soort reclamestunt lijkt. Er zit bijvoorbeeld geen brood, aardappelen, verse groente of fruit tussen. Kortom, er valt geen fatsoenlijke maattijd mee te bereiden. Wordt de consument zo niet op het verkeerde been gezet? En hoe kan het Voedingscentrum dat gefinancierd wordt door de overheid er nu steun aan verlenen?

Volgens Frans/> Kok, hoogleraar Humane Voeding aan de Universiteit van Wageningen, is het logo veel te snel gelanceerd waardoor het niet stevig staat. De lijst is zeer beperkt en eenzijdig. Er staan geen basisvoedingsmiddelen op. Daarnaast vindt hij de criteria te ruim. Het mag op producten staan die niet aan de nieuwe richtlijnen Goede Voeding voldoen. Zo mag het gehalte aan vet en zout hoger zijn en de toegestane hoeveelheid suiker is ook fors. Voor soep is bijvoorbeeld het criterium voor zout opgerekt en daarmee wordt de plank misgeslagen vindt hij. Aangezien het om de preventie welvaartsziektes gaat, vindt professor Kok dat de overheid veel meer zou moeten reguleren in plaats van het aan de markt over laten waarbij de commerciële belangen vaak zwaarder wegen dan die van de gezondheid.

Stichting Ik Kies Bewust en het Voedingscentrum beamen dat de lijst nu nog erg eenzijdig is, maar ze zijn nog maar net begonnen. Het aantal producten wordt op zeer koste termijn flink uitgebreid met onder andere huismerken van diverse supermarkten en met allerlei basisvoedingsmiddelen. Het is de bedoeling dat het een breed draagvlak krijgt. Zoveel mogelijk fabrikanten moeten zich gaan aansluiten en aan productinnovatie gaan doen om in aanmerking te komen voor het logo.

Bij het logo gaat het gaat om de gezondste alternatieven binnen productgroepen waarvan sommige soorten op zich niet zozeer gezond zijn. De consument kiest nou eenmaal voor die producten en dan kunnen ze maar beter de meest verantwoordelijke keuze maken binnen dat soort producten. De nadruk ligt daarbij op vermindering van slechte vetten, zout en suiker. De criteria worden wel binnenkort aangescherpt, waardoor sommige producten misschien niet meer het logo zullen mogen voeren.

Dus als u bijvorbeeld Cup-a-Soup Tomaten Crème neemt, dan maakt u een ‘bewuste keuze’ volgens dit concept. Er zit in die soep namelijk minder zout dan in vergelijkbare andere soepen. Ondanks dat staat het wel degelijk stijf van het zout (ongeveer een kwart van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) en verder zit er ook nog een grote schep suiker in. Het lijkt volgens Kassa dan toch meer op ‘het beste van het slechtste’.

Iets eerder is supermarktketen Albert Heijn  van start gegaan met een logo voor hun huismerk: ‘Gezonde Keuze’ met klavertje-logo. Ze mogen daarmee een gezondheidsclaim doen, aangezien het gebaseerd is op de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum (link: www.voedingscentrum.nl). Dit logo staat wel op een breed scala aan producten, zoals verse vis, vlees, groente en fruit. Verder komt een bepaald soort producten zoals sauzen, koek, ijs, frisdrank en dergelijk nooit in aanmerking voor het klavertje.

Het nadeel is dat het alleen op AH huismerken zit. De veelheid aan logo’s maakt het verder ook niet overzichtelijker op voor de consument.