Herstelplannen van pensioenfondsen

Voor 1 april moesten de pensioenfondsen bij De Nederlandse Bank een herstelplan inleveren. In dat plan moeten ze aangeven op welke wijze het fonds de dekkingsgraad –dat is de verhouding tussen het vermogen en verplichtingen - weer boven het wettelijk vereist minimum van 105% wil krijgen. Vier grote pensioenfondsen ( ABP , Pensioenfonds Zorg en Welzijn (voorheen PGGM) Metaalfonds PME , Pensioenfonds Metaal & Techniek ) hebben bekend gemaakt dat ze vier dan wel vijf jaar niet indexeren.  De meeste pensioenfondsen hebben hun plannen wel ingediend bij DNB, maar nog niet openbaar gemaakt. In de loop van het jaar moeten ze echter hun gepensioneerden en deelnemers in een brief uiteenzetten welke herstelmaatregelen ze gaan nemen. In ieder geval lijkt het bevriezen van de pensioenen voor een periode van vijf jaar een maatregel die breed getroffen wordt. Dat blijkt uit een persbericht van de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen (VB).

De Nederlandse bedrijfstakpensioenfondsen verwachten binnen maximaal vijf jaar hun dekkingsgraad weer op de minimaal vereiste 105 procent te kunnen brengen. Tot dat dekkingspercentage is bereikt zullen de pensioenuitkeringen en de pensioenopbouw veelal op het huidige niveau worden bevroren. Bijna de helft van de fondsen verhoogt de komende jaren bovendien de premies om het herstel te bespoedigen. In de herstelplannen is geen sprake van kortingen op pensioenuitkeringen en opgebouwde pensioenrechten, het zogenoemde afstempelen. De fondsen verwachten ook zonder zo'n ingrijpende maatregel tot herstel te kunnen komen.

Leo van Heesch is van de Nederlandse Bond voor Pensioenbelangen . Zijn vereniging krijgt veel verontruste telefoontjes van leden. Het schrappen van de indexatie betekent namelijk dat gepensioneerden direct in hun koopkracht worden getroffen. De kern van de boosheid is dat men aangeeft een heel leven premie te hebben betaald voor een welvaartsvast pensioen en dat is dus niet het geval. Daarnaast wordt wel gezegd dat er herstel komt, maar hebben gepensioneerden gezien hun leeftijd natuurlijk een veel kleinere kans dat ze dat herstel meemaken. Bovendien kunnen gepensioneerden geen maatregelen meer treffen om hun pensioen bij te spijkeren. De huidige kredietcrisis en de gevolgen daarvan voor de pensioenen hebben, aldus van Heesch, des te meer duidelijk gemaakt dat gepensioneerden in de pensioenbesturen vertegenwoordigd moeten zijn. Daarvoor is een wetsvoorstel in de maak. Want, stelt van Heesch, als dat wel het geval was geweest dan was de ellende niet zo groot geweest als die nu is!

Het bevriezen van de pensioenen voor een periode van vijf jaar heeft niet alleen invloed op de huidige pensioenen, maar ook op de opbouw van pensioenen. Kapé Breukelaar is onafhankelijk financieel adviseur en voorzitter van de Vereniging van Onafhankelijke Financiële Planners   Breukelaar maakte een voorbeeldberekening voor een persoon van 45 en 55 jaar, die zijn aangesloten bij het Metaalfonds PME resp. het Pensioenfonds Zorg en Welzijn.

* Let wel: dit is een rekenvoorbeeld. In deze berekening is uitgegaan van 2% inflatie. Uit deze berekening blijkt dat door het schrappen van de indexatie voor een periode van vijf jaar er een teruggang in het pensioen is van netto € 128 (in huidige koopkracht is dat € 86 per maand) resp. € 143 per maand. Het Metaalfonds PME verwacht pas binnen elf jaar het vereiste minimum vermogen van 114 % te hebben. Ook bij andere pensioenfondsen is het maar de vraag of ze binnen die vijf jaar hun zaakjes op orde hebben. Hoe groot is de teruggang in pensioen als er tien jaar niet wordt geïndexeerd? De 45-jarige die is aangesloten bij het metaalfonds PME, ontvangt dan zelfs € 241 minder aan pensioen! Nu duurt het nog jaren voordat deze personen met pensioen gaan. Moet je je dan wel zorgen maken?

Breukelaar: “Als de financiële markten herstellen en de herstelplannen van de pensioenfondsen goed uitpakken, dan kan het zijn dat we over een aantal jaren weer een inhaalindexatie krijgen. Ik verwacht echter niet dat dit al binnen de eerstkomende tien jaar zal gebeuren.”

In deze berekening is de AOW buiten beschouwing gelaten. Maar de kans is groot dat daar ook veranderingen in komen. Breukelaar verwacht dat de oplossing zal zijn dat de AOW leeftijd langzaam naar 67 jaar wordt getild, bijvoorbeeld door in de komende 24 jaar jaarlijks de AOW leeftijd met één maand te verhogen. Daarnaast is het volgens Breukelaar de vraag of de AOW altijd waardevast zal blijven. Moet je aanvullende maatregelen treffen?Breukelaar benadrukt vooral dat je je verdiept in je pensioen. En als je een tekort verwacht, dan zijn er mogelijkheden om iets extra’s te regelen. Bijvoorbeeld aan extra sparen voor je pensioen door banksparen. Daar besteedden we in de kassa-uitzending van 17 januari 2009 uitgebreid aandacht aan.