GGD's waarschuwen voor bastaardsatijnrups

Steeds meer gemeenten en GGD's aan de kust waarschuwen voor de bastaardsatijnrups, die de afgelopen week opvallend vaker dan eerdere jaren in de duinen is gesignaleerd. De gemeente Den Haag spreekt zelfs van een plaag.

Een groot aantal GGD's heeft artsen in het kustgebied een brief gestuurd over de symptomen die de haren van de rups kunnen veroorzaken, zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen. Een aantal gemeenten, zoals Den Haag en Noordwijk, gaat op korte termijn in de duinen borden plaatsen om te waarschuwen voor het diertje. Ook het Hoogheemraadschap Delfland gaat in de door hem beheerde duingebieden borden plaatsen. Daarnaast zijn klachten over de rups ontvangen in delen van Noord-Holland en op de Waddeneilanden. Dat is dinsdag gebleken uit een telefonische rondgang van het ANP. De GGD's hebben de afgelopen week zeker tientallen klachten ontvangen van badgasten en duinwandelaars die last hadden van de symptomen. De rups komt vooral voor op struikgewassen in het duingebied zoals de duindoorn, maar begeeft zich ook wel eens naar het strand zelf. Er hoeft niet altijd rechtstreeks contact te zijn met de rups om klachten te krijgen. Het beest is te herkennen aan een donkerbruine kleur en zijn lange geelbruine haren. Daarnaast heeft het diertje kortere zwarte brandharen met weerhaakjes. Die zijn nog geen millimeter lang, maar kunnen met de wind worden meegevoerd waardoor ze op huid of kleding van duingangers, badgasten en honden kunnen terechtkomen. Achter op de rug van de rups zitten twee helderrode wratjes. De gemeente Den Haag wil in de winter gaan kijken waar de nesten van de rups zitten, zodat die wellicht kunnen worden vernietigd. In de zomer valt er weinig tegen het diertje te beginnen, aldus een zegsman. De GGD adviseert elk contact met de rups te vermijden. Ook wordt duinwandelaars geadviseerd kleding te dragen die het lichaam bedekt. Wie toch in contact komt met de haren van de rups, moet met plakband de haartjes van de huid trekken en daarna de huid of ogen goed spoelen met water. Entomoloog Leen Moraal van de Wageningen Universiteit, die studie doet naar insectenplagen, roept mensen op de aanwezigheid van bastaardsatijnrupsen te melden via de website www.insectenweb.nl/NL. Moraal probeert in kaart te brengen hoe groot het probleem is. Hij beantwoord enkele vragen over de bastaarsatijnrupsen.

,,Jazeker. In de jaren zeventig vormde het dier in Noord-Brabant een enorme plaag. Ze vraten toen de bladeren van eiken. Hele eikenlanen zijn toen vanuit vliegtuigen met insecticide bespoten. Eind jaren tachtig was de populatie flink afgenomen. Sindsdien hebben we er in Nederland niet veel last meer van gehad.''

,,Dat is lastig te zeggen. Sinds 1946 houden we in Wageningen insectenplagen bij, maar wij zijn ook afhankelijk van meldingen van andere mensen. We hebben wel al enkele berichten ontvangen, onder meer uit Den Haag. Maar pas aan het eind van de zomer kunnen we echt de balans opmaken.''

,,In de duinen zitten ze vooral in duindoornstruiken. Ze worden overigens soms verward met de spinselmotten of eikenprocessierupsen. De spinselmotten maken losse spinsels, vooral in wilde kardinaalsmutsen. De nesten van de eikenprocessierupsen zitten op de stam en zijn duidelijk herkenbaar. De nesten van de bastaardsatijnrupsen zijn bruin en meer leerachtig en hebben de vorm van een vuist. Ze zitten in de twijgen van de struiken.''

,,De eikenprocessierups komt meer voor in stedelijke gebieden en is daardoor een groter probleem voor mensen. Als die nesten in de herfst kapot waaien, stuiven die haren over straten en door tuinen, waar veel meer mensen lopen dan in de duinen of op het strand. Maar qua irritatie zijn de haren van de twee rupsen gelijk aan elkaar.''

,,Het slimste is elk contact met de haren van de rups te vermijden. Daarom wordt duinwandelaars geadviseerd kleding te dragen die het lichaam enigszins bedekt en zo veel mogelijk afstand te houden van duindoornstruiken. Let ook goed op de borden die de gemeentes in de duinen hebben geplaatst. Wie toch in contact komt met de haren van de rups, moet met plakband de haartjes van de huid trekken en daarna de huid of ogen goed spoelen met water.'' Bron: ANP