Gebruik van populaire wimperserums niet zonder risico: "Kan blijvende oogschade veroorzaken"

Zogenaamde wimperserums beloven langere, vollere wimpers en ze worden massaal aangeprezen op sociale media. Maar achter de populaire wimperserums schuilt een zorgwekkend risico: ze kunnen blijvende oogschade veroorzaken.

Veel serums bevatten zogenoemde prostaglandine-analogen. Dat zijn stoffen die oorspronkelijk zijn ontwikkeld als geneesmiddel tegen glaucoom, oftewel verhoogde oogdruk.

Ze zijn op de ingrediëntenlijst te herkennen aan namen die eindigen op -prost, -prostenate of -prostamide, zoals bimatoprost, tafluprost of isopropyl cloprostenate. En deze middelen kunnen bij gebruik schadelijke bijwerkingen hebben.

Deze stoffen verlengen de groeifase van wimperhaartjes, waardoor de haartjes voller en langer worden. Maar er is een keerzijde: ze brengen ook dezelfde bijwerkingen met zich mee als de oorspronkelijke medicijnen.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen van prostaglandine-analogen? Denk aan roodheid, verkleuring, ontsteking, vetverlies rond de ogen en zelfs permanente verkleuring van de iris.

"Ik vind het echt zorgelijk dat jonge vrouwen dit massaal gebruiken, juist omdat het bedoeld is als 'verfraaiing'," zegt dermatoloog-chemicus Folkert Blok.

Bekijk de Kassa-reportage hieronder. Dit artikel loopt verder na onderstaande video.

Marloes gebruikte ook een wimperserum met een prostaglandine-analoog, totdat ze merkte dat de huid rond haar ogen veranderde. Eén oog leek zelfs iets te hangen. Al snel ontdekte ze dat ze niet de enige was. Onder haar TikTok-video over die bijwerking stroomden de reacties binnen van vrouwen met vergelijkbare klachten.

Ze bezocht een oogarts die haar zorgen meteen bevestigde: dit soort problemen zijn een bekende bijwerking van prostaglandine-analogen. Ook oogarts Chang Liu ziet de bijwerking regelmatig. "De vetkussentjes rond de ogen kunnen dunner worden, waardoor de ogen dieper in de oogkas lijken te liggen", legt ze uit. "Cosmetisch is dat vaak helemaal niet wenselijk."

Ondertussen blijven wimperserums op sociale media razend populair. Onder hashtags als #lashgrowth en #wimperserum delen influencers miljoenen keren spectaculaire voor- en nabeelden, vaak zonder enige waarschuwing voor de risico's.

"Sommige bijwerkingen zijn zelfs onomkeerbaar", benadrukt oogarts Chang Liu.

Toch mogen wimperserums met dit soort stoffen gewoon worden verkocht. Dermatoloog-chemicus Folkert Blok vindt dat onbegrijpelijk: "Deze producten werken farmacologisch, net als medicijnen. Ze geven dus ook dezelfde bijwerkingen."

De Europese Commissie laat het vraagstuk onderzoeken door het Wetenschappelijk Comité voor Consumentenveiligheid (Scientific Committee on Consumer Safety, oftewel SCCS). Dat comité concludeerde eerder dat prostaglandine-achtige stoffen mogelijk onveilig zijn, maar er is nog geen verbod of beperking vastgesteld. Zolang dat niet gebeurt, mogen producenten de serums gewoon blijven verkopen.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is op de hoogte van het probleem, maar ziet de serums voorlopig als cosmetica. In een reactie aan Kassa laat de NVWA weten: "We wachten het besluit van de Europese Commissie en daaropvolgende wetgeving af. Zolang er geen verboden of restricties zijn opgelegd, mogen ingrediënten in cosmetica worden verwerkt. Tegen een stof die niet verboden is en geen restricties heeft, treden wij niet op."

Van de zeventien merken die Kassa om een reactie vroeg, reageerde alléén het merk Xlash. Het bedrijf zegt dat hun serum veilig is, dat het voldoet aan alle EU-regels en dat hun serum een veel lagere concentratie prostaglandine bevat dan de producten die door de Europese Commissie worden onderzocht.

De volledige reactie van Xlash lees je hier (.pdf, Engelstalig)

De zestien merken die niet hebben gereageerd, zijn de volgende merken (alfabetische volgorde):

• Aphro Celina
• Babe Lash
• GrandeLash
• Lashcode
• Lilash Beauty
• Long 4 Lashes
• m2 Beauté
• MYBLOSS
• Nanolash
• Orphica Realash
• RapidLash
• RevitaLash
• Sanzi Beauty
• Sins ‘n Lashes
• Svenja Walberg
• UK Lash.