Foodwatch verkiezing: De winnaar is... Actimel!

Sinds januari is iedere week een product onder de loep genomen waar een luchtje aan zit. In samenwerking met Foodwatch , een nieuwe consumentenorganisatie die zich inzet voor eerlijkheid over voeding, zijn vage claims, halve waarheden en leugens op verpakkingen en in reclames ontmaskert. Welke fabrikant spant de kroon en verdient het Gouden Windei, de prijs voor het meest leugenachtige product? Dat heeft u bepaald!

Welk product de bedenkelijke winnaar is, heeft u bepaald door uw stem uit te brengen via internet. Om het u makkelijker te maken, heeft een deskundige jury op 8 mei in Kassa vijf producten genomineerd die in aanmerking komen voor het Gouden Windei. Die jury bestaat uit topkok Pierre Wind, journaliste en tv-presentatrice Hanneke Groenteman en Frans Kok, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan Wageningen Universiteit. Zij vinden alle producten die Foodwatch heeft behandeld in meer of mindere mate misleidend, maar de claims en beloften van de volgende vijf drankjes kunnen echt niet door de beugel:

-

Yokidrink Aardbei van Mona, FrieslandCampina: deze suikerbom bevat 29 suikerklontjes en slechts een flintertje aarbei waarmee het net zo `gezond` is als een glas frisdrank.

-

Active O2 Zuurstofwater van Adenholzener: dit prijzige bronwater met volstrekt nutteloos toegevoegd zuurstof en een schep suiker is in alle opzichten een wassen neus.

-

Sourcy Vitamin Water Appel Golden Kiwi van Vrumona: deze dure vloeistof bevat 5% suiker, volstrekt overbodige toegevoegde vitamine C en wat fruitaroma’s.

-

Actimel van Danone: verbetert je weerstand helemaal niet, maar pleegt wel een aanslag op je portemonnee terwijl je net zo goed gewone yoghurt kan eten.

-

Knorr Vie van Unilever: dit kleine en peperdure vervangt echt geen 50% van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid groenten en fruit.

Welke van deze vijf fabrikanten maakt het echt te bont met loze beweringen en vage claims op de verpakking? De afgelopen weken vroegen we u om uw stem uit te brengen op een van deze genomineerden. En dat deed u. Ruim 14.000 mensen gaven hun mening door via het internet. Met als resultaat één onomstotelijke winnaar.

Juryvoorzitter Pierre Wind en Bart van Opzeeland, de directeur van Foodwatch Nederland, hebben het Gouden Windei uitgereikt aan Danone voor Actimel. Dit drankje heeft ruim 5.000 stemmen van de in totaal ruim 14.000 gekregen. Men vindt dit dus de grootste misleider.

Als we Danone moeten geloven, kun je je weerstand aanzienlijk verbeteren door dagelijks Actimel met probiotica te drinken, maar dat is niet wetenschappelijk bewezen. Je kan dus net zo goed yoghurt eten, dat is nog stukken goedkoper ook en bevat geen suiker. Helaas kunnen zowel yoghurt als Actimel, nog steeds geen verkoudheidje voorkomen. Als dat wel zo was, dan zou Actimel niet in de supermarkt te koop zijn, maar in de apotheek op doktersrecept. In de uitzending van 17 april heeft Kassa hier aandacht aan besteed.

De gezondheidsclaim van Danone ligt in Europa al langer onder vuur. Actimel heeft vorig jaar ook al in Duitsland de prijs voor het meest leugenachtige product gewonnen van Foodwatch. Van de Engelse reclamecodecommissie heeft Actimel de gezondheidsclaim moeten terugtrekken, omdat Danone niet hard kan maken dat het de natuurlijke weerstand van kinderen verbetert. Ook in de Amerikaanse staat Californië is Danone teruggefloten. Consumenten hadden een rechtszaak aangespannen waarin ze de claim van Danone in twijfel trokken. Maar die hebben ze vóór aanvang van de rechtzaak afgekocht voor 35 miljoen dollar onder het motto `de show must go on`. Tot slot is in Frankrijk de belofte over “een betere weerstand” ook al aangepast.

Danone heeft onlangs voor de tweede maal de verplichte aanvraag teruggetrokken bij de EFSA , de Europese toezichthouder voor Voedsel en Veiligheid, om de claim van Actimel officiëel erkend te krijgen. Volgens Danone is dat gebeurd omdat de criteria van de ESFA onduidelijk zouden zijn. Foodwatch vermoedt echter dat dit een trucje is om het oordeel uit te stellen, want Danone is als de dood dat hun claim zal worden afgewezen en dan stort hun hele marketingcircus met een omzet van 1,4 miljard als een kaartenhuis in elkaar. Maar Danone is verplicht om hun gezondheidsclaim te laten controleren en als de EFSA de Actimel-claim later dit jaar afwijst, dan gaat Foodwatch uitzoeken of consumenten die deze drankjes jarenlang dagelijks hebben gebruikt om hun weerstand te versterken hun geld kunnen terugkrijgen van Danone.

Op de site van het RIVM , het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, staat het volgende over de niet bewezen werking van probiotica:

`Probiotica worden ook wel "goede bacteriën" genoemd. Ze zitten van nature in ons maag-darmkanaal en daarnaast vanouds in melkproducten, zoals yoghurt. Er komen tegenwoordig steeds meer producten op de markt die probiotica bevatten, zoals voedingssupplementen, zuiveldrankjes en zuigelingenvoeding. Van deze probiotica wordt onder andere gezegd dat ze een positief effect kunnen hebben op de darmflora, de weerstand kunnen bevorderen, en mogelijk ook allergieën kunnen remmen. Veel van deze geclaimde effecten zijn echter niet wetenschappelijk onderbouwd. Wel is er steeds meer aandacht voor de wetenschappelijke onderbouwing van de positieve effecten. Onderzoek naar de geclaimde effecten kan daaraan een bijdrage leveren.

Over de eventuele negatieve effecten van sommige probiotica is nog veel onduidelijkheid. Meer duidelijkheid hierover is gewenst. Daarvoor is nader onderzoek noodzakelijk.`

De Duitse Voedsel- en Warenautoriteit heeft yoghurtdrankjes met de zogenaamde probiotica-bacteriën op één lijn gesteld met gewone magere yoghurt. Sterker nog, de probiotica-yoghurtdrankjes worden als ‘yoghurt met suiker’ bestempelt, wat ze eigenlijk nog minder gezond maakt dan gewone magere yoghurt en ontzettend veel duurder.

Piet Decuypere, algemeen directeur van Danone, was zo sportief om juryvoorzitter Pierre Wind en Bart van Opzeeland van Foodwatch te woord te staan, maar het voedingsmiddelenconcern erkent de prijs niet. Met de claim van Actimel is namelijk helemaal niets aan de hand volgens Danone. Over de twijfel die in andere landen is gerezen zegt Danone Benelux niets te weten.

Het bedrijf heeft de volgende reactie aan Kassa gemaild:

`Danone Actimel bevat melkzuurbacteriën die niet in gewone yoghurt zitten. Deze Lactobacillus caseï DN 114 001 zit in geen enkel ander zuivelproduct. In  17 wetenschappelijke klinische studies is aangetoond dat Actimel dankzij deze goede bacteriën een goede invloed heeft op de darmflora. De onderzoeken zijn gepubliceerd in onafhankelijke wetenschappelijke bladen. Danone is een bedrijf dat fors investeert in onderzoek en de kwaliteit van haar merken. Dat tezamen maakt Actimel meer dan een gewone yoghurt, ook qua prijs.`

Op de site van Actimel kunt u meer informatie vinden: http://www.verstandvanweerstand.nl/ en http://www.actimel.com/.

De uitgebreide reactie van Danone op alle kritiek kunt u hier lezen.