Exorbitante prijsstijging voor bus en tram

Sommige reizigers betalen sinds 1 januari 2013 wel €100 per maand meer voor exact hetzelfde busritje. Hoe kan dat? Het landelijke sterabonnement – dat geldig was voor heel Nederland – is afgeschaft. De vervoerders hebben nieuwe (kortings)abonnementen ingevoerd. Reizigers betalen in sommige regio's niet meer per zone, maar per gereden kilometer en dat valt voor veel mensen een stuk duurder uit. In 1998 werd het Nederlandse stads- en streekvervoer gedecentraliseerd van de rijksoverheid naar twaalf provincies, zes stadsregio's en de Nederlandse Spoorwegen, in 66 concessiegebieden. Er zijn 46 concessiegebieden voor bus, tram en metro, veertien voor regionale treinverbindingen, vijf voor watervervoer en één voor de NS.

Op 1 januari 2001 werd marktwerking in het openbaar vervoer ingevoerd; dat betekent dat de openbaar vervoersbedrijven per regio tegen elkaar moeten concurreren. De provincie beslist: wie de beste deal heeft mag voor een vastgestelde periode exclusief het openbaar vervoer verzorgen in dit gebied. Inmiddels zijn er zo'n 70 verschillende vervoersregio's, ieder met zijn eigen tarief en kortingsproducten. Toen in Nederland de strippenkaart nog geldig was had je voor het bus, tram en metrovervoer één tarief en was Nederland verdeeld in zones. Je merkte als reiziger niet dat je van de ene vervoerder overging naar de andere. Nu we reizen met de OV-chipkaart wordt de reiziger geconfronteerd met de verschillende vervoerders met hun eigen tarieven en abonnementen. Dit zorgt dus voor alle ellende.

Het OV loket de ombudsman voor het openbaar vervoer, heeft al ruim 100 klachten ontvangen over het verdwijnen van het sterabonnement . Ook regent het klachten over de enorme prijsverhogingen. Sommige reizigers betalen per maand €100 meer. Een voorbeeld: Voor 1 januari 2013 betaalde je met het driesterrenabonnement voor een busrit van Zevenhoven naar Hoofddorp €72. Nu betaalt een 17-jarige scholier €149,76 per maand. Een prijsstijging van bijna €78 per maand! 

Wilma de Jong van het OV loket zegt dat reizigers geen alternatief hebben. "Er is maar één vervoerder per regio. Je opties: fietsen, carpoolen of zelf een pendeldienst opzetten om kinderen naar school te brengen." Bovendien speelt dit probleem niet alleen in Zuid-Holland met busmaatschappij Arriva, maar ook in Brabant, Gelderland en bij andere vervoerders.

Paul Boogaard heeft twee dochters die dagelijks met de bus naar school gaan. Hij heeft uitgerekend wat de nieuwe tarieven kosten voor een busrit van Goudswaard naar Oud-Beijerland:  Tarief was: €48,50 per maand per dochter

Tarief nu: €101,20  + €16,50 voor een 40% korting abonnement

Hij betaalt nu met 40% korting: €77,22 per maand per dochter. Een prijsverschil van €28,72 per maand. Dat is een prijsstijging van 59%!  De meiden gaan zo'n 10 maanden per jaar naar school, dus dat kost hem per jaar bijna €600 extra.

Naast vader is Paul Boogaard ook fractievoorzitter voor het CDA in het Zuid-Hollandse Korendijk. De politicus startte een actie tegen de enorme prijsverhoging van Arriva. Inmiddels is de enquête gesloten en hebben 320 mensen hem ingevuld. Deze resultaten zijn 9 januari 2013 overhandigd aan Ingrid de Bondt, gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland die vervoer in haar portefeuille heeft. Uit deze steekproef blijkt een gemiddelde prijsstijging van 66%, maar er zijn ook mensen die 117% meer moeten betalen voor het openbaar vervoer.

Boogaard heeft een verklaring voor deze exorbitante prijsstijgingen: "De commissie Kist heeft bepaald dat vervoerders kostendekkend openbaar vervoer moeten aanbieden. Voor wie is het budgetneutraal: voor Arriva of de reiziger? Vervoerders werken met een vast opstaptarief van 86 cent en daar bovenop komt de prijs per kilometer. Voor de reguliere buslijnen in de regio's Drechtsteden, Alblasserwaard, Vijfheerenlanden, Hoeksche Waard/Goeree-Overflakkee in de provincie Zuid-Holland bedraagt het kilometertarief in 2013 €0,13 per kilometer. Daarover maken ze per regio afspraken met de provincie. Alleen zijn ze bij het vaststellen van de tarieven vergeten te kijken naar de abonneehouders en mensen die reizen met korting. Deze trouwe groep is nu de dupe van de nieuwe abonnementen en het reizen per kilometer."

Pierre Brinkman moet voor zijn 17-jarige zoon €75 per maand meer betalen. Hij gaat dagelijks met de bus van Oud-Beijerland naar zijn school in Oude Tonge. Hij betaalde vóór 1 januari 2013 €94 euro per maand en nu €168. Een prijsstijging van 79%. Zijn zoon is afhankelijk van de bus, fietsen is geen optie. "De afstand is 25 kilometer. Bovendien is het in de wintermaanden pikdonker. Het zijn allemaal slecht verlichte polderwegen waar ook veel auto’s overheen rijden. Levensgevaarlijk om te fietsen. Je hebt geen andere optie. Ik kan niet iedere middag vrij nemen om met de auto mijn kind van school te halen." Daarnaast is er nog een nadeel aan het verdwijnen van het sterabonnement. "Met het oude abonnement kon je onbeperkt met de bus rijden in één bepaalde zone. Nu moeten reizigers per kilometer betalen. Dus als mijn zoon drie keer per week de voetbalclub bezoekt, moet hij per maand nog eens €30 extra afrekenen."

De provincie Zuid-Holland is met vervoerder Arriva in overleg over een compensatieregeling. Arriva schrijft: "In Nederland zijn de sterabonnementen afgeschaft. De zones maken plaats voor betalen per kilometer. Dat is eerlijker, je betaalt naar gereisde kilometers en naar de daadwerkelijke reis. Hierdoor zijn sommige reizigers goedkoper uit, anderen betalen ongeveer hetzelfde en een aantal reizigers betaalt meer." Arriva is ook niet blij met de excessen en is volop in overleg met de provincie voor een oplossing. Arriva is niet in de studio in de uitzending van 12 januari 2013. Zie hier daarom de volledige reactie.

De provincie Zuid- Holland laat ons weten: "Arriva heeft 11 januari 2013 een definitief voorstel ingediend bij de provincie Zuid-Holland met een oplossing voor de grote tariefstijgingen in de Hoeksche Waard. Het voorstel wordt de komende dagen door ons beoordeeld en nagerekend door een onafhankelijk kennisinstituut (NEA). De verwachting is dat woensdag 16 januari 2013 de oplossing gepresenteerd kan worden."

Op 16 januari 2013 heeft Arriva aangekondigd dat het scholieren zal compenseren in de vorm van een nieuw te introduceren abonnement. Lees hier het volledige persbericht.