Enorme prijsverschillen bij uittreksel persoonsgegevens

De prijzen voor een standaard uittreksel Basisregistratie Personen lopen sterk uiteen. Dat blijkt uit onderzoek van het consumentenprogramma Kassa. Het verschil tussen de goedkoopste en duurste gemeente is €22,70.

Kassa onderzocht de tarieven voor een uittreksel Basisregistratie Personen (BRP) van 393 gemeenten voor een digitale aanvraag en een aanvraag bij de balie. Zo'n uittreksel heb je nodig voor een verhuizing, uitkering, de aanvraag van het eerste rijbewijs, huwelijk of een inschrijving bij een woningbouwvereniging. Hierop staan je achternaam, voornaam, geboortedatum, adres en een datum van afgifte, met stempel en handtekening van de dienstdoende gemeenteambtenaar.

Bij 5 van de 393 gemeenten is een digitale aanvraag gratis. Dit zijn Vlieland, Heerhugowaard, Hof van Twente, Aa en Hunze en Zeewolde. De duurste gemeente is Tilburg. Hier kost een uittreksel €18,15, bijna 7 keer de prijs van Achtkarspelen waar €2,60 gerekend wordt.

Hengelo het duurst bij aanvraag bij balie
Het duurst voor een uittreksel bij de balie is de gemeente Hengelo met €22,70. Dat is meer dan 6 keer zoveel als de gemeente Terschelling waar een uittreksel €3,55 kost. De gemeente Hengelo voert een ontmoedigingsbeleid: "Wij bieden gebruiksgemak en kostenbesparing. Inwoners krijgen voor €22,70 een cursus van 2 à 3 middagen hoe ze online formulieren kunnen aanvragen." De gemeente Vlieland rekent geen kosten. "Wij willen inwoners niet op kosten jagen voor een uittreksel dat ze nodig hebben voor hun bootabonnement", aldus de gemeente.

Gemiddeld kost een uittreksel aan de balie dubbel zo veel. Veel gemeenten rekenen aan de balie 3 tot 5 keer de prijs van een digitale aanvraag. Almelo rekent 4 keer zo veel aan de balie: €10,40 ten opzichte van €2,60. Haarlemmermeer vraagt het drievoudige aan de balie: €14,50 ten opzichte van €5,00.

In Bedum, Harderwijk, Putten, Rhenen, Sliedrecht, Zundert en Zwartewaterland moet de burger bij een digitale aanvraag zelf de postzegel betalen voor het verzenden van het uittreksel. Zundert rekent €1,50, Rhenen €0,54.

In 2014 was in Zwolle het uittreksel bij een digitale aanvraag nog gratis, nu kost dat €7,50. "We willen niet teveel op de kosten inleveren. Hiermee kan een deel van de kosten voor het behandelen van de aanvraag en de postzegel worden betaald", zegt de gemeente.

Bij 7 gemeenten is een digitale aanvraag niet mogelijk, omdat gemeenten hun betaalsysteem niet op orde hebben of gaan fuseren met een andere gemeente.

Clemens Meerts is advocaat. Hij zorgde in 2011 voor een (tijdelijk) gratis identiteitsbewijs. Onlangs heeft hij een proces gewonnen waarbij de rechter bepaalde dat een uittreksel niet meer mag kosten dan de kostprijs. Nu vecht hij tot de Hoge Raad voor een gratis uittreksel. Meerts: "Ik snap niet hoe die verschillen zo groot kunnen zijn, €4 bij de ene gemeente, €20 bij de andere. Hoe kan die zoveel méér kosten maken? Een uittreksel BRP heb je meestal nodig voor een overheidsinstantie, dan vind ik en velen met mij, dat de overheid daar geen geld voor mag vragen!"

Willeke van Dijk is bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken pleit in Kassa voor zoveel mogelijk transparantie in de kosten. Zij vindt het uittreksel BRP eigenlijk volledig achterhaald en noemt het zelfs een onzinnig product. De NVVB wil eigenlijk naar een systeem waarbij de burger de regie zelf in handen heeft van al zijn gegevens. Doel daarbij is dat het uittreksel volledig overbodig wordt.

Volgens Meerts moeten gemeenten het uittreksel dus tegen kostprijs verkopen. Als ze niet kunnen vertellen wat de kostprijs van een uittreksel is, dan moet de gemeente het gratis meegeven. Je kan bezwaar aantekenen tegen de leges nadat je deze betaald hebt. In dat bezwaarschrift kan je de leges terugvorderen. Hier kan je een voorbeeldbrief downloaden .

Wil je weten wat een uittreksel in jouw gemeente kost en in gemeenten bij jou in de buurt? Bekijk hier het overzicht .