Energiebedrijven weren risicoklant met waarborgsom

Kortingen, cadeaus en andere lokkertjes. Energiebedrijven proberen volop klanten te werven met aantrekkelijke aanbiedingen. Niet iedereen wordt met open armen ontvangen. Wie schulden heeft of, in de ogen van energiebedrijven 'een betalingsrisico' vormt, moet vaak een borg betalen. Die kan oplopen tot duizend euro.

Uit onderzoek van Kassa blijkt dat bijna alle energiemaatschappijen hun nieuwe klanten onderwerpen aan een kredietcheck. Op basis van de uitkomst hiervan kunnen de nieuwe klanten gevraagd worden een borg te betalen voordat gebruik mogen maken van de elektriciteit. Zoals Hetty Roerink. Zij heeft in het verleden een schuld opgebouwd die ze sinds vijf jaar aan het afbouwen is. Om nog meer kosten te besparen wilde ze overstappen van Eneco naar Energie Direct. In eerste instantie werd ze ook geaccepteerd. Een week later werd ze verrast door een brief van Energie Direct waarin ze haar een borg van maar liefst €1000 vragen voordat ze aangesloten kan worden. Dat kon ze (natuurlijk) niet betalen en kon dus niet overstappen.

"Buitenproportioneel hoog. Hoe kun je nou €1000 vragen aan mensen die al schulden hebben?" Joke de Kock van branchevereniging schuldhulpverleners (NVVK) laat zich in de uitzending kritisch uit over de borgsommen van de energiebedrijven. "Mensen mogen wettelijk niet uitgesloten worden van warmte en andere nutsvoorzieningen. Energiebedrijven mogen mensen niet weigeren. Wanneer ze zulke enorme bedragen vragen die vooraf betaald moeten worden is dan natuurlijk ook een vorm van afwijzen."

Nadja Jungmann, lector schulden en incasso aan de Hogeschool Utrecht, snapt wel dat energiemaatschappijen een borg vragen aan klanten waarvan het vermoeden bestaat dat zij mogelijk in de toekomst de rekening niet kan/gaat betalen. "Ik vind de hoogte van de bedragen absurd. Ik zou een bedrag ter hoogte van één of twee maandtermijnen veel redelijker vinden. Los daarvan is het natuurlijk zo dat bedrijven dit risico ook moeten incalculeren. Als ik boodschappen doe in de supermarkt is de winkeldiefstal ook in de prijzen verrekend", zegt Jungmann in de studio.

Ook in de studio is Sjef Peeraer, directeur van Budget Energie . Hij legt uit dat energiebedrijven in ieder geval zes maanden aan hun klanten vast zitten. "Wanneer er in die hele periode niet betaald wordt dan kost ons dat al snel €800", aldus Peeraer. "Wij kunnen het ons als nieuwkomer simpelweg niet veroorloven klanten aan te nemen die slecht betalen. Bovendien zijn we een prijsvechter. We moeten de prijs laag kunnen houden." NMa

Het is wettelijk geregeld dat energiemaatschappijen geen mensen mogen weigeren. Kassa heeft de Nederlandse Mededingingsautoriteit gevraagd of energiebedrijven dergelijk hoge waarborgsommen mogen vragen waardoor mensen toch indirect afgewezen worden door het bedrijf. De NMa laat ons weten dat het graag concrete signalen van consumenten ontvangt hierover. Naar aanleiding van die signalen kan de NMa besluiten een onderzoek te starten. Of de NMa een onderzoek gaat doen laat de NMa niet weten. Dat kan namelijk het onderzoek beïnvloeden. Is u ooit een waarborgsom opgelegd? Laat het dan weten via kassa@vara.nl. Dan zorgen wij dat de meldingen ook bij de NMa terecht komen.

Hoe weten energiebedrijven wie een schuld heeft en of de nieuwe klant een zogenaamde wanbetaler is? Uit ons onderzoek blijkt dat bijna elke energiemaatschappij een extern onderzoeksbureau inschakelt die in 'openbare bronnen' zoekt naar wanbetalers en faillissementen. Voorbeelden van dergelijke bureaus zijn Experian (onder andere door Budget Energie), EDR Credit Services (onder andere door de Nederlandse Energie Maatschappij en Eneco) en Focum (onder andere door Oxxio). Nadja Jungmann is kritisch op deze bureaus omdat zij vindt dat de kwaliteit van die checks niet te controleren zijn. "Waar kijken dat soort bureaus naar? Ze kopen misschien ook informatie van incassobureaus. Wat staat daarin? Als iemand vijf jaar geleden een schuld had is die misschien wel afgelost. Als je in een sociaal zwakke wijk woont wordt dat misschien zwaar meegewogen. Als je als risicovol te boek staat, probeer dat dan maar eens te corrigeren."  Ook Joke de Kock van de schuldhulpverlening branche is niet te spreken over dergelijke kredietchecks. Zij zegt "het is vaak oude data en het geeft geen beeld of mensen al afgelost hebben, hoeveel en of ze ermee bezig zijn. Deze mensen hebben hun verantwoordelijkheid al genomen om iets aan hun schulden te doen. Dan moet je ze niet op een dergelijk systeem afstraffen."

Welke energiemaatschappij vraagt hoeveel borg en welke maatschapij onderwerpt hun nieuwe klanten aan een kredietcheck? Kassa zet de grootste energieleveranciers op een rijtje.

Alle reacties van de energiemaatschappijen zijn hier te lezen.