Economisch klimaat slaat ongekend snel om

De Nederlandse economie is vorig jaar in een ,,ongekend'' tempo verslechterd. Een jaar dat begon met hoogconjunctuur eindigde met de eerste recessie sinds de jaren tachtig. ,,Zo'n snelle omslag hebben we nog nooit meegemaakt'', aldus econoom Michiel Vergeer van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het CBS maakte vrijdag bekend dat de economie in het laatste kwartaal flink is gekrompen. De neergang krijgt steeds meer vat op de arbeidsmarkt. Er kwamen in de laatste drie maanden van vorig jaar nog wel 95.000 banen bij, maar het aantal nieuwe vacatures daalde in het sterkste tempo dat ooit werd gemeten. ,,Linksom of rechtsom zal de daling van de productie zich gaan vertalen in een stijging van de werkloosheid'', waarschuwde de CBS-econoom.

,,Aan het einde van het jaar zal het beeld van de arbeidsmarkt slechter zijn dan nu'', voorspelde hoogleraar Arbeidsverhoudingen Paul de Beer. ,,De werkloosheid ligt nu gelukkig wel op een veel lager niveau dan begin jaren tachtig, dat is een voordeel. Maar werkgevers stellen ontslag het liefst zo lang mogelijk uit, waardoor de werkloosheid altijd achterloopt op de ontwikkeling van de economie.''

De Nederlandse economie kromp in het laatste kwartaal met 0,9 procent, ten opzichte van een kwartaal eerder. Ten opzichte van een jaar eerder nam het bruto binnenlands product (bbp) met 0,6 procent af. Volgens Vergeer gaat het om de sterkste krimp in meer dan 25 jaar. In de eerste helft van het jaar groeide de economie van Nederland nog met ongeveer 3,5 procent.

,,Een normale terugval is te verwachten na de goede jaren die we hebben gehad'', aldus Vergeer. ,,Maar door de crisis in de financiële sector is de terugslag veel krachtiger dan bijvoorbeeld in de jaren tachtig.''

De wereldwijde economische malaise trekt een zware wissel op de Nederlandse economie. Door het stilvallen van de internationale handel kromp de uitvoer, de kurk waarop onze economie drijft. In december voerde Nederland zelfs 10 procent minder uit dan in de laatste maand van 2007.

Het wegvallen van de vraag uit het buitenland is een harde klap voor de industrie, die de productie in de laatste drie maanden van het jaar met 6,5 procent achteruit zag gaan. Vooral de chemie- en de metaalindustrie en de transportsector werden fors geraakt. De bouw groeide nog wel, maar werkte vooral aan oudere projecten. Nieuwe orders komen niet meer binnen.

Volgens de CBS-econoom is de recessie echter zeker niet de schuld van de consument. Die bleef zijn geld in de afgelopen maanden wel uitgeven. ,,De Nederlander heeft nog flink wat geld te spenderen, de mensen zijn ook nog overwegend positief over hun koopkracht.''

Volgens Vergeer kan het herstel op gang komen als de rust in de financiële sector herstelt. ,,Iedereen keek verlamd als konijntjes in de koplampen van de aanstormende crisis, terwijl de financiële sector op zijn grondvesten stond te trillen. Nu die hopelijk is uitgetrild, komen de plannen voor de aankoop van een nieuw huis of een nieuwe auto misschien weer van de grond.''

Bron: ANP