Door stijgende grondstofprijzen stijgen de supermarktprijzen

Na jarenlange prijsdalingen in de supermarkt lijkt het erop alsof de laatste maanden de boodschappen toch duurder worden. Maar waar we altijd met de neus op de aanbiedingen worden gedrukt, geeft geen enkele supermarkt ruchtbaarheid aan eventuele prijsstijgingen.

Het onderzoeksbureau GfK onderzocht wat de prijsstijgingen waren in de eerste twee maanden van dit jaar. Zo blijken de verse producten in supermarkten met meer dan 10% gestegen. Ook de prijzen van pastaproducten, rijst en koffie zijn met meer dan 5% verhoogd. Gemiddeld zijn de prijzen in de supermarkten deze maand met 3% gestegen. In opdracht van Kassa zocht het GfK ook naar de prijsstijgingen gedurende het afgelopen jaar. Dan blijkt dat de aardappelen zijn gestegen met maar liefst 51%, appels en peren met 25% en de koffie met 23%.

Directeur van EFMI, Laurens Sloot wijt dit aan de stijging van de grondstofprijzen. “De gemiddelde prijzen van grondstoffen van granen, vlees en oliën zijn met 30 tot 40% gestegen.” De krapte op de wereldmarkt is de boosdoener volgens Sloot. “Grote landen als China, India en Brazilië worden steeds groter. De bevolking groeit jaarlijks met 8 tot 9%. Om al die monden te voeden moeten er dus veel meer grondstoffen verwerkt worden. In deze landen wordt de welvaart ook steeds groter waardoor daar bovenop ook nog meer geproduceerd moet worden.” Daarnaast heeft de olie ook grote invloed op de grondstofprijzen. “Wanneer er zoals nu een hoge prijs moet worden betaald voor olie dan gaat er gekeken worden naar alternatieve oliën. Dan kom je al snel uit bij mais en suiker, want die kunnen omgezet worden in olie. En daardoor stijgen uiteindelijk de voedingsmiddelenprijzen ook weer.”

Ook al stijgen de grondstofprijzen de laatste maanden de pan uit, de prijzen in de supermarkt stijgen niet met dezelfde vaart. Sloot: “Meer dan de helft van de stijging van de grondstofprijzen wordt niet doorberekend. Grondstoffen maken gemiddeld zo’n 30% van de consumentenprijs van een product uit. Bij een stijging van 10%, zou de consument 3% meer moeten betalen. In de praktijk blijkt dat nu 1,4% te zijn.” Volgens Sloot komt dit door een vertragingseffect: De contracten tussen leveranciers en fabrikanten worden meestal voor een jaar of half jaar afgesloten. Wanneer vervolgens de grondstofprijzen, en dus de fabrikantsprijzen stijgen, kan dit niet direct worden doorgerekend aan de supermarkt en dus de consumenten. “En dan is nog de vraag of de supermarkt de verhoging door zal berekenen aan de klant. Door de grote concurrentiestrijd tussen de verschillende supermarkten in Nederland, zijn ze niet erg geneigd om als eerste de prijzen te verhogen. Supermarkten zijn veel te bang dat de consument weg gaat.”

Mede door deze concurrentiestrijd hebben we het in Nederland nog niet zo slecht. Volgens Laurens Sloot is Nederland binnen Europa structureel 15% goedkoper dan andere landen. Vergelijkbaar met de Nederlandse prijzen zijn Spanje, Engeland, Slovenië, Malta en Portugal. Gemiddeld 20% duurder ben je uit wanneer je boodschappen doet in Italië, Cyprus, Zweden en Griekenland. Maximaal 40% meer betaal je in Ierland, Finland, Luxemburg, Oostenrijk, België, Duitsland en Frankrijk. Het duurste land is Denemarken. In vergelijking met Nederland betaal je daar bijna 50% meer voor hetzelfde boodschappenkarretje. Het goedkoopst ben je uit in Bulgarije, Roemenië en Polen. Daar zijn de booschappen gemiddeld 25% goedkoper dan in Nederland (gegevens van Eurostat ).

Toch zullen we dit jaar gaan inlopen op onze buren. Sloot verwacht dat de prijzen in de supermarkt omhoog zullen gaan. “Ik verwacht dat de pindakaas, koffie, brood, groenten, fruit, vlees en ook suiker de komende maanden gaat stijgen met 5 tot 8 procent.” En dan zijn we er volgens Sloot nog lang niet. “Dit kan wel eens de eerste golf van een reeks prijsstijgingen zijn in de komende 3 tot 4 jaar.”

Iets anders dat de komende tijd fors in prijs gaat stijgen, is stroom en gas. Energiebedrijf NUON heeft als eerste bekendgemaakt dat elektriciteit vanaf juli flink duurder wordt. Het loont dus nu de moeite om over te stappen, en de prijs van gas en stroom vast te zetten voor langere tijd. Een aantal vergelijkingssites:

Als u bent ingelogd, kunt u hieronder meediscussiëren.