Dikke dieren schattig? Overgewicht bij honden en katten groot probleem

Je hebt ze vast weleens online voorbij zien komen, grappig bedoelde foto’s en filmpjes van ‘chonky’ honden en katten. Het zijn huisdieren die net wat te veel wegen. Ze zien er misschien wel leuk en lief uit, maar overgewicht bij honden en katten is een groot probleem. Welke sleutelrol speelt voeding in dit verhaal? En wat kun je als baasje het beste doen als je geliefde huisdier een paar pondjes teveel weegt?

Net als bij mensen neemt het aantal huisdieren met overgewicht ook toe. Inmiddels heeft vrijwel de helft van de honden en katten overgewicht. Ongeveer 10 procent van de honden en katten heeft obesitas en dus extreem overgewicht, zo blijkt uit onderzoek van Association for Pet Obesity Prevention. Dit cijfer is in de afgelopen 10 jaar enorm gestegen. Opvallend feitje: uit gegevens van het CBS wordt duidelijk dat dit cijfer heel vergelijkbaar is met de gewichtstoename van hun baasjes! Dierenartsen zijn dan ook bezorgd over deze trend. [tekst gaat verder onder dit voorbeeld]

De voornaamste reden voor overgewicht bij huisdieren is volgens Ronald Jan Corbee, dierenarts en specialist in diervoeding, te veel voeding en te weinig beweging. Het eten weegt hierin volgens hem het zwaarste. “Veel baasjes roepen dat hun huisdier erfelijke aanleg heeft om sneller aan te komen. Voor sommige hondenrassen is dat ook het geval. Maar uiteindelijk bepalen de baasjes hoeveel eten en beweging het dier krijgt, dus ze kunnen zich niet verschuilen achter deze grotere aanleg.”

Een dikke hond of kat ziet er misschien schattig uit, maar overgewicht kan serieuze gevolgen hebben voor de gezondheid van een huisdier. Volgens Corbee is hier vaak weinig aandacht voor. “Overgewicht zorgt voor overbelasting van de gewrichten, waardoor huisdieren artrose kunnen oplopen. Daarnaast zie je ook dat met name katten last kunnen krijgen van suikerziekte.”

Voor de dierenarts is het ook lastiger om zieke dieren met overgewicht te onderzoeken. “Het is moeilijker om de dieren te controleren, omdat er een extra laagje vet zit. Ook zijn dieren met overgewicht moeilijker onder narcose te brengen, waardoor operaties ook lastiger zijn.” [tekst gaat verder onder dit voorbeeld]

De beste voeding voor je hond of kat is eten waar ze voldoende voedingsstoffen en energie uithalen, aldus Corbee. Het maakt hierbij volgens de voedingsspecialist weinig uit wat voor soort diervoeding je geeft. Als dit maar in de juiste verhoudingen gebeurt en veilig is. Het is volgens Corbee ook belangrijk dat je huisdier het eten lekker vindt en geen voedingsstoffen tekortkomt.

“Op de verpakking van diervoeding staat aangegeven hoeveel een huisdier per dag moet hebben. Als je ervoor kiest om de hond uit de pot mee te laten eten is dit lastiger.” Je moet er goed op letten dat je hond geen voedingsstoffen misloopt en geen voedingsmiddelen binnenkrijgt die niet geschikt zijn voor honden.

Honden kunnen niet goed tegen chocolade, uien, knoflook en druiven. Als je je hond toch met de pot wil laten mee eten, zijn er oplossingen op de markt vertelt Corbee. “Er zijn online speciale voedingspakketten te koop voor baasjes die hun hond graag eten geven dat meer op dat van mensen lijkt.”

Je hoeft volgens Corbee niet bang te zijn dat je huisdier overgewicht krijgt doordat er een beetje suiker in de voeding zit. “Vaak wordt een beetje suiker toegevoegd om het eten langer houdbaar te maken. Dit is zo weinig dat het geen kwaad kan. Bovendien kunnen de dieren de energie uit de suiker vaak goed gebruiken.”

Het risico op overgewicht zit vooral in de hoeveelheid eten die huisdieren binnenkrijgen. Corbee ziet daarom eerder een probleem in de hoeveelheden snacks die baasjes aan hun huisdieren geven. “Probeer zo min mogelijk snacks te geven. Ik weet dat snacks goed kunnen helpen als beloning als je een hond bijvoorbeeld iets wil leren. Maar ik ben er geen voorstander van.” Huisdieren krijgen op deze manier volgens de diervoedingsspecialist snel teveel binnen. Dit vergroot de kans op overgewicht.

Naast het feit dat dieren niet te veel voedsel binnen moeten krijgen, is het ook heel belangrijk dat ze voldoende beweging krijgen. Corbee vertelt dat honden minimaal een half uur beweging per dag moeten krijgen. “Maar voor sommige honden is twee en een half uur de juiste hoeveelheid. Dit hangt heel erg af van de leeftijd en het soort hond.”

Voor katten is het wat lastiger om te bepalen hoeveel ze moeten bewegen. Bovendien zijn ze minder makkelijk te sturen. “Je kunt met katten spelen om ze meer te laten bewegen. Een laserlampje werkt dan bijvoorbeeld erg goed. Maar je kunt ook het eten verstoppen of brokjes in een eierdoos doen. Hier komen ze moeilijker bij met hun pootjes. Ze moeten dan meer moeite doen om bij hun eten te komen en komen daardoor in beweging.” [tekst gaat verder onder dit voorbeeld]

Je kunt zelf controleren of je huisdier overgewicht heeft. Dit kun je doen door je huisdier te wegen, maar dat is soms best lastig. Daarom is er voor huisdieren een Body Condition Score (BCS) ontwikkeld. Dit is te vergelijken met de Body Mass Index (BMI) die we voor mensen hebben. Om de BCS te bepalen is het belangrijk om naar het figuur van je huisdier te kijken en te voelen bij de ribben.

Bij een kat die goed op gewicht is, kun je de taille zien achter de ribben en zijn de ribben, ruggengraat en heupbotten makkelijk voelbaar onder een klein laagje vet. Katten moeten een kleine hoeveelheid buikvet hebben. Voor honden is dit vergelijkbaar. Je kunt bij honden ook nog kijken naar hoe de hond er van de zijkant uitziet. Hier moet de buik opgetrokken zijn en dus niet hangen. Op de website van Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren kun je checken of jouw kat of hond een goede Body Condition Score heeft.

Corbee laat weten dat je ook altijd naar de dierenarts kan gaan. “Ik zeg altijd: je huisdier laten wegen is gratis. Bovendien vinden de assistenten het vaak ook heel leuk om te helpen en een dier te knuffelen.”

Over wat je het beste kunt doen als je huisdier overgewicht heeft, is de diervoedingsspecialist kort: “Voorkomen is het allerbeste. Het is, net als bij mensen, heel moeilijk om een huisdier te laten afvallen en dit vraagt vooral ook veel discipline van de baas.”

Huisdieren met overgewicht zullen minder moeten eten en meer moeten bewegen. Hier moet de baas van een huisdier heel consequent in zijn. Maar het kan voor lastige situaties zorgen zegt Corbee. “Katten kunnen soms zelfs agressief worden als ze minder te eten krijgen. Dus dat is moeilijk voor de relatie tussen huisdier en baas.”

Corbee adviseert dan ook om regelmatig te controleren of je huisdier nog het juiste gewicht heeft en om vroeg aan de bel te trekken bij de dierenarts als een dier dikker wordt. De dierenarts kan een afslankplan opstellen om ervoor te zorgen dat je huisdier weer een gezond gewicht krijgt.

Bronnen: Association for Pet Obesity Prevention, LICG, CBS