Nieuwe manier afval scheiden minder goed voor portemonnee en milieu dan gedacht

Nieuwe manieren van afval inzamelen blijken minder goed voor de portemonnee en het milieu dan gedacht. In tweederde van de nieuwe gemeenten die dit en vorig jaar diftar invoerden - en waarbij je betaalt per geleegde container - zijn gezinnen duurder uit in vergelijking tot voor de invoering van dit systeem. Dat blijkt uit cijfers van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) en onderzoek van Kassa.

Dat is opmerkelijk. Want wie zijn afval goed scheidt, wordt beloond met een lagere afvalstoffenheffing, zo beloven diftar-gemeenten. Vooral grote gezinnen die veel afval produceren zijn echter duurder uit. Zelfs als zij hun best doen om goed hun afval te scheiden. Dat komt ook omdat er veel regionale verschillen zijn. Zo geeft de ene gemeente een korting op het afval aan mensen die (incontinentie-) luiers gebruiken en dus meer vuilnis produceren, terwijl de andere dat niet doet.

Kliko
Een tweede opvallende uitkomst is dat er enorme verschillen zitten in de tarieven die burgers betalen voor het buiten zetten van de kliko. Zo betaal je in de duurste diftar-gemeente Oirschot 21 euro per lediging en in de goedkoopste diftar-gemeente Zevenaar slechts 3 euro.

Naast gezinnen kunnen ook hoogbouwbewoners van diftar-gemeenten te maken krijgen met een hogere afvalstoffenheffing dan voorzien. In gemeenten, zoals Bunschoten, krijgen bewoners het advies hun gft bij het restafval te gooien. Dat komt omdat zij geen plek hebben voor een groenbak en veel oudere bewoners niet in staat zijn naar het gft-verzamelpunt te lopen verderop in de buurt.  Het gevolg is dat zij de schillen en groenteresten maar in de gewone bak gooien en dus meer restafval en hogere kosten hebben.

Nascheiden
Alle inspanningen van bewoners die hun afval steeds beter scheiden ten spijt, blijkt uit onderzoek dat het nascheiden van afval betere resultaten oplevert voor de portemonnee en het milieu. Hierbij worden herbruikbare materialen er pas na inzameling door machines uit gehaald.

Uit onderzoek door hoogleraar Bestuur en Economie, Raymond Gradus, blijkt nascheiding een voordeel van 8,4 kilogram plastic per persoon op te leveren. Diftarsystemen met alleen aan de voordeur ophalen, leveren een voordeel op van 7,6 kilogram op per persoon. ,,Nascheiding is bovendien goedkoper”, vertelt Gradus. ,,Dat bleek onlangs bij het uitvouwen van de plannen voor een nascheidingscentrale in Amsterdam. Omdat de opbrengst van de recycling omgaat gaat, zal de consument ook minder gaan betalen.”

Volgens Gradus moet de deur voor nascheiding daarom veel verder open. Gradus: ,,Gemeenten zouden kritisch moeten nagaan welk systeem van afval scheiden nou echt het beste is. Want op dit moment wordt het afval van nog slechts 7 procent van de gemeenten nagescheiden. Dat percentage moet echt omhoog als we de doelstellingen van honderd kilo afval per bewoner in 2020 willen halen.” Gradus beaamt dat het lastige boodschap is. ,,Wethouders hebben zich juist sterk gemaakt voor de invoering van diftar.” Dat systeem is inmiddels in veertig procent van de gemeenten ingevoerd.