De slinkse verleidingen bij online gokken

De reclames vliegen je om de oren en online gokken is enorm populair. Steeds meer mensen trekken aan de fruitautomaat of spelen blackjack vanuit hun luie stoel. Voor sommigen lijkt het een onschuldig spelletje, maar er worden allerlei trucs uit de kast gehaald door gokwebsites om jou aan het gokken te krijgen én te houden.

Door de Wet Kansspelen op Afstand (KOA) is het vanaf 1 oktober mogelijk om legaal online te gokken bij een tiental aanbieders. TOTO, onderdeel van de Nederlandse Loterij, en Holland Casino zijn in handen van de Nederlandse staat.  De online aanbieders moeten aan verslavingspreventie doen, en dat gebeurt door het spelgedrag te analyseren. Ook word je bij het aanmaken van een account gevraagd zelf een aantal limieten in te stellen, zoals hoeveel uur je maximaal op de site wil zijn, hoeveel geld je maximaal in je online portemonnee kan hebben en hoeveel geld je maximaal wil kunnen verliezen.

De wet schrijft voor dat extra voorzichtig moet worden omgegaan met mensen tussen de 18 en 23 jaar. Als speler onder de 25 kun je de limiet voor verliezen dan ook niet hoger zetten dan 400 euro per maand, je verliest dus maximaal 400 euro bij de betreffende goksite. Als een speler opvalt met een mogelijk gokprobleem dan is het online casino verplicht om in te grijpen.

Legale goksites moeten zich dus aan allerlei regels houden om spelers te waarschuwen en te hameren op het bewust spelen. Maar aan de andere kant worden ook allerlei trucs uit de kast gehaald om je te aan het spelen te krijgen en te houden. Marketingdeskundige Bart Meerdink bekeek de goksites van TOTO en Holland Casino en vertelde ons wat hem opviel. Zo worden de gokspellen die je speelt vaak geleid door echte mensen, spelleiders die in een studio live het spel begeleiden en waar je ook gezellig contact mee hebt. Dit stimuleert je om door te spelen, zegt Meerdink.

Daarnaast noemt Meerdink de sites “een soort Las Vegas waar je binnenloopt”, vol lichtjes en visuele effecten die je aantrekken. Wat betreft de limieten die je bij het aanmaken van je account moet instellen, valt op dat je voor de tijdlimiet ook kunt kiezen voor 24 uur per dag en 100.000 euro, waardoor het idee van een limiet om speeltijd en speelsaldo in te perken eigenlijk teniet wordt gedaan.

Mathijs Ummels is ervaringsdeskundige op het gebied van gokverslaving. Hij heeft zelf zo’n 20 jaar risicovol gegokt en daarmee naar schatting zo’n half miljoen euro verloren, tot hij hulp zocht voor zijn verslaving. Mathijs ziet in welke spagaat de (online) casino’s zich bevinden; Aan de ene kant geldt het commercieel belang, en aan de andere kant de preventiemaatregelen waar ze zich aan moeten houden. Het is dan de vraag wat zwaarder weegt.

Bikkel, een 18-jarige student, is sinds de legalisering en door verveling in coronatijd ook begonnen met online gokspellen. Soms is hij er uren op een avond mee bezig. Door de strengere regels voor jongere spelers die extra beschermd moeten worden, kan hij niet meer dan 400 euro verliezen. Maar, legt hij uit, het systeem is wel zo ingericht dat op het moment dat je bijvoorbeeld 600 euro wint, je toch 1000 euro kunt verspelen.

Tony van Rooij van het Trimbos-instituut, het landelijk kennisinstituut voor geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke zorg, reageert in de studio. Van Rooij benadrukt dat de focus vaak ligt op gokverslaafden, als een hele kleine groep die niet voor zichzelf instaat, en dat de rest van de mensen gewoon onschuldig gokspelletjes kunnen spelen. Hier is van Rooij het niet mee eens. Hij legt uit dat er veel meer problemen voortkomen uit frequent gokken die vaak onder belicht blijven, zoals gezondheids- en financiële problemen. Dit zorg voor een sneeuwbaleffect: geen geld voor gezond eten of sport, en een dag- en nacht ritme dat in de war wordt geschopt.

Volgens van Rooij is het de vraag wat de interventie die online casino’s moeten uitvoeren op het moment dat iemand problematisch speelgedrag vertoont precies moet inhouden. Hij pleit ervoor dat het helemaal niet mogelijk zou moeten zijn om hoge bedragen te verspelen. Een oplossing zou kunnen zijn om iedereen alleen de mogelijkheid te geven met lage bedragen te spelen in plaats van de verantwoordelijkheid om dat limiet in te stellen bij de speler zelf te leggen. Want, zo legt van Rooij uit, dan moet je dus op het moment dat je een gok account aanmaakt kunnen overzien dat je misschien op een later moment problemen zou gaan ontwikkelen, terwijl je op dat moment vooral geneigd zal zijn om een limiet hoog in te zetten om jezelf niet irritant te beperken.

TOTO en Holland Casino wilden niet in de studio reageren en we mochten ook niet bij hen langskomen. Holland Casino benadrukt dat zij spelers monitoren via “geavanceerde software” en medewerkers worden opgeleid om potentieel risicogedrag te herkennen. De complete reactie van Holland Casino lees je hier. Ook TOTO benadrukt het belang van verschillende preventiemaatregelen die zij hanteren, die volgens TOTO boven op de wettelijke verplichting zijn ingesteld. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk op te waarderen met een creditcard. De complete reactie van TOTO lees je hier.