Het consumentenplatform van BNNVARA. Kassa is er weer op zaterdag 4 januari met de Belbusspecial!
Consumentenbescherming staat nog in kinderschoenen
08-11-2010
•
leestijd 3 minuten
•
107 keer bekeken
•
Een jaar of 50 geleden was er nog helemaal geen wetgeving die de consument beschermt. Ook waren er nog nauwelijks belangen-verenigingen die opkwamen voor gedupeerden. In de loop der jaren is gelukkig heel wat veranderd. Maar is de consument nu werkelijk goed beschermd met al die waakhonden, wetgeving en instanties die opkomen voor consumentenbelangen?
Consument kent nog steeds z'n rechten niet
Nederlandse consumenten weten niet goed wat hun rechten zijn als ze ontevreden zijn over producten of diensten. Vooral de geschillencommissies en de waakhonden zijn een goed bewaard geheim voor consumenten. Dit blijkt uit een
enquête onder maar liefst 6.000 nieuwsbrieflezers.
Goede consumentenbescherming in Nederland blijkt nog steeds in de kinderschoenen te staan. Dat onderschrijft ook Jac Rinkes. Hij is hoogleraar Privaatrecht aan de Open Universiteit Nederland en is tevens bijzonder hoogleraar Europees Consumentenrecht aan de Universiteit Maastricht. Daarnaast is hij raadsheer-plaatsvervanger in het Gerechtshof te Arnhem.
Hij stelt dat het nog steeds moeilijk is om de rechten die de consument heeft, in de praktijk te effectueren. Enkel aangeven dat de informatieverstrekking aan de consument volstaat en dat deze zelf maar beter op moet letten, is ook geen juist uitgangspunt. Er moet geconsumeerd worden om de economie te laten draaien, maar toch gaat er veel mis. De consument wordt niet serieus genoeg genomen, ook niet door ondernemers. En dat zit niet zozeer in de vele waakhonden en wetten. Hoe kies je goed? Hoe consumeer je op de juiste wijze? Dat is nog steeds onbekend, we doen maar wat.
Waakhonden vaak papieren tijgers
De overheid moet beter controleren en de consument ook in staat stellen om zijn rechten te kunnen opeisen, vindt Jac Rinkes. De huidige structuur met allerlei toezichthouders is tot op heden ook niet erg efficiënt gebleken. Waakhonden zijn namelijk niet zozeer ingesteld voor bescherming van de consument maar om de marktwerking te garanderen, is heel wat anders. De markt moet netjes functioneren maar sinds de toezichthouders er zijn, zijn er nog nooit zoveel grote schandalen geweest als in de laatste jaren. De AFM moet bijvoorbeeld sinds kort ook consument beschermen, maar heeft nog geen idee hoe dat moet. Datzelfde geldt voor de andere waakhonden. ‘Naming and shaming’ zou heel effectief zijn, maar dat gebeurt niet in ons land, jammer genoeg.
Wetgeving schiet ook nog te kort
Neelie Kroes vindt dat de Europese wetgeving op dit moment een lappendeken is. Daar moet nog veel aan gedaan worden. Als er een Europese wetgeving is, dan staat dat boven de Nederlandse wetgeving. Jac Rinkes haalt het voorbeeld aan van het recht dat de consument heeft als een product kapot gaat. Die is niet simpel en eenduidig uit te leggen. Nou is de bescherming bij de aankoop van producten nog wel redelijk volgens hem, maar dat geldt niet voor diensten, zoals financiële zaken, verzekeringen of bij de (ver)bouw van je huis, daar is nog veel te weinig over vastgelegd en geregeld. Als de woekerpolis een auto was, zou die niet verkocht worden, want dan zou hij niet kunnen rijden. Maar die woekerpolissen waren notabene gewoon wettelijk toegestaan en de toezichthouders hebben niet ingegrepen. Verzekeringen en financiële producten zijn sowieso veel te ingewikkeld. Dat maakt vergelijken en daarmee het maken van een weloverwogen keuze ook zo lastig.
Bedrijven nemen consumenten niet serieus
Behalve een schone taak voor de overheid zal het pas echt beter worden als ondernemers consumenten even serieus nemen als hun concurrenten. Maar dat doen ze op dit moment niet, ze hebben dan ook een heel ander belang (omzet en winst behalen). Tot die tijd zullen consumenten het bos in worden gestuurd als ze zich voor een klacht tot de klantenservice moeten wenden. Bedrijven doen er namelijk alles aan om gedupeerden bij zich weg te houden door het zo onaantrekkelijk mogelijk te maken. Recht hebben is helaas nog iets heel anders dan krijgen waar je recht op hebt.
Als u bent ingelogd, kunt u hieronder over dit onderwerp reageren.