'Consument mijdt noodzakelijke zorg door hoog eigen risico'

Het mijden van zorg vanwege de kosten neemt riskante vormen aan. Dat meldt de Consumentenbond naar aanleiding van 450 meldingen die in een paar weken binnenkwamen bij het Meldpunt Zorgmijden.

Ook bij Kassa kwamen veel verhalen binnen, bijvoorbeeld van Rita uit Zeeland. Zij spoot geen insuline voor haar diabetes omdat zij hiervoor een eigen risico moet betalen van €360. Dat geld is er niet omdat ook Rita's man dit jaar een behandeling moest krijgen waarvoor eigen risico betaald moest worden. Twee keer €360 betalen in één jaar is teveel voor dit gezin. Rita's internist schrok zo van haar verhaal dat hij heeft gezorgd dat Rita tijdelijk overgebleven insuline kon krijgen die bijna over de datum was. Ze kan nu éven vooruit, maar hoe het in de toekomst moet weet ze niet.

Uit de verhalen die binnenkwamen bij de redactie van Kassa en de Consumentenbond blijkt dat veel meer mensen met vergelijkbare problemen te maken hebben. Ze gaan bijvoorbeeld niet naar de specialist in het ziekenhuis, terwijl ze dat wel nodig hebben. Of ze halen dure medicijnen niet op bij de apotheek. Het gaat al deze patiënten om het vermijden van het betalen van het hoge eigen risico van €360 per jaar.

Het eigen risico ís al hoog en gaat komend jaar ook nog eens omhoog naar €375. Veel mensen komen daardoor in de problemen, merkt Bart Combée van de Consumentenbond. "Vóór de zomer trokken de huisartsen al aan de bel en nu kregen we bij ons meldpunt binnen een paar weken 450 meldingen. Mensen laten zich door het hoge eigen risico niet meer behandelen. Patiënten slaan hun periodieke controles over of gaan helemaal niet meer naar de dokter. Mensen mijden zelfs de huisarts terwijl die helemaal niet onder het eigen risico valt."

Lea Bouwmeester, Tweede Kamerlid voor de PvdA, schrikt van de berichten. Mensen die het nodig hebben, moeten gewoon zorg krijgen, vindt zij. Toch vindt zij niet dat het hoge eigen risico verlaagd of afgeschaft moet worden. "Er moet eerst meer onderzoek komen hoe het zorgmijden nou precies ontstaat." Minister Schippers van Volksgezondheid liet deze week weten dat zij in 2015 samen met de Landelijke Huisartsen Vereniging onderzoek gaat doen maar zorgmijders. Ook zij wil weten wíe er zorg mijden en waarom ze dat doen. Kamerlid Lea Bouwmeester wil dit onderzoek afwachten.

Zorgeconoom Wim Groot noemt het eigen risico een 'bot instrument'. "Bedoeling is om een drempel in te bouwen tegen onnodig zorgverbruik, maar als het eigen risico opgebruikt is, is er geen drempel meer. De rest van de zorgkosten wordt dan alsnog vergoed door de zorgverzekeraar." Groot noemt als alternatief de situatie in België: daar betaal je per doktersbezoek een kleine bijdrage tot je het eigen risico hebt opgebruikt. "Dat geeft administratief meer rompslomp, maar is wel evenwichtiger", vindt Groot. "Het is toch vreemd dat mensen nu voor een eerste behandeling zoveel moeten betalen en daarna helemaal niks meer." Bouwmeester pleit hier ook voor. "Het betalen van het eigen risico kan beter gespreid worden gedurende het jaar. Dan voorkom je zorgmijden aan het eind van het jaar."

In het najaar herkent Bouwmeester bovendien een nieuwe groep zorgmijders: de oktobermijders. Dit zijn mensen die aan het eind van het jaar een behandeling uitstellen tot het nieuwe jaar. Dan kunnen ze zich bijverzekeren of hun eigen risico anders regelen. "Ik vind dat minister Schippers ook naar deze groep moet kijken."

Zorgeconoom Wim Groot maakt zich zorgen over het hoge eigen risico. Een miljoen mensen heeft inmiddels een betalingsregeling getroffen met de zorgverzekeraar over het eigen risico. Dat is bijna 10% van alle verzekerden. "Een enorm aantal", vindt Groot. "Heel veel mensen hebben blijkbaar moeite met het betalen van het eigen risico. Reden genoeg om er nog eens kritisch naar te kijken."

Bart Combée adviseert mensen om bij de zorgverzekeraar na te gaan of het eigen risico gespreid betaald kan worden. Ook wijst hij erop dat bepaalde ziekenhuisbezoeken of medicijnen bij de ene verzekeraar wel worden vergoed en bij de andere niet.