Compensatieregeling voor woekerpensioenen wassen neus

Het Verbond van Verzekeraars heeft onlangs een compensatieregeling bekend gemaakt voor woekerpensioenen. Op grond van deze regeling worden mensen gecompenseerd die teveel kosten hebben betaald voor hun pensioen. Maar biedt die regeling ook een oplossing?

De meeste mensen bouwen via hun werkgever een pensioen op. En dat is meestal bij een pensioenfonds. Daarnaast zijn er werkgevers die bij een verzekeringsmaatschappij een pensioencontract voor hun werknemers hebben afgesloten. Dit worden ook wel de beschikbare premieregelingen genoemd. Vaak zijn het zelfstandigen, zzp-ers en kleinere bedrijven die dergelijke pensioencontracten afsluiten. Maar er zijn ook grotere bedrijven, met duizend werknemers die een BPR-regeling hebben, onder andere in de ICT. Bij een pensioenverzekering wordt de premie door de verzekeraar (deels) belegd en vooraf staat niet vast hoeveel pensioen de deelnemer krijgt op de pensioendatum.

Volgens het Verbond van Verzekeraars zijn er in totaal 1,5 miljoen pensioenverzekeringen afgesloten voor circa 750.000 mensen. In tegenstelling tot een pensioen verkregen van een pensioenfonds, is de opbrengst van een BPR-regeling meestal ongewis omdat het geld wordt belegd. En met name door de kredietcrisis hebben de opbrengsten een flinke dreun gehad.

Maar er is nog iets aan de hand. In 2008 werd duidelijk dat verzekeringsmaatschappijen torenhoge kosten inhouden op de premie. Die kosten zijn volgens de verzekeringmaatschappijen onder andere:

-

eerste kosten : dat zijn kosten voor het ontwikkelen, op de markt brengen en verkopen van het product. Een deel van die kosten wordt betaald aan de tussenpersoon, dat is de afsluitprovisie. Die kosten worden vaak alleen in de eerste 5 - 10 jaren van de verzekering ingehouden.

-

doorlopende kosten : dat zijn administratiekosten, incassokosten, doorlopende provisie.

-

aan- en verkoopkosten van beleggingen en beleggingskosten .

Zo kwam meneer B. erachter dat hij in de eerste 7 jaar van zijn maandelijkse inleg van ruim € 900 slechts ruim € 466 werd belegd. De rest is opgegaan aan maandelijkese kosten van € 265 en de premie voor een overlijdensrisicoverzekering, dat was gemiddeld een bedrag van € 174 per maand.

Voor het Verbond van Verzekeraars was de ophef rond de hoge kosteninhoudingen aanleiding een compensatieregeling te maken. Deze is in overleg met de Stichting van de Arbeid  en de Ombudsman Financiële Dienstverlening dhr. Wabeke tot stand gekomen. De regeling houdt in dat 9,5% van de jaarpremie + 1,5% van het belegde vermogen per jaar aan kosten mag worden ingehouden. Verzekeraars hebben tot eind 2011 de tijd om uit te rekenen hoeveel compensatie een verzekerde tegemoet kan zien. Het Verbond heeft zelf trouwens al aangegeven dat naar schatting slechts 15% van de contracten daarvoor in aanmerking komt. Hoe pakt die regeling dus uit?

Kapé Breukelaar is onafhankelijk financieel adviseur en voorzitter van de Vereniging Onafhankelijke Financieel Planners. Hij heeft voor Kassa doorgerekend wat de compensatieregeling betekent. Daarbij is hij uitgegaan van een looptijd van 30 jaar en een premie van € 5000 per jaar. Breukelaar komt tot de conclusie dat met deze compensatieregeling verzekeraars nog steeds 31,2% van de premie kunnen inhouden. Van iedere euro inleg kan dus 31 cent aan kosten worden ingehouden. Breukelaar vindt die norm veel te hoog. Hij vindt een kosteninhouding van rond de 20% redelijk, want aldus Breukelaar “daar kunnen verzekeraars nog steeds een dikke boterham mee verdienen”. Op deze kosteninhouding kom je als je 5% van de jaarpremie en 1% van het belegde vermogen per jaar aan kosten inhoudt. Het Verbond gaat uit van 1,5% van het belegde vermogen per jaar, en zegt daarbij in lijn te handelen met kosten die beleggingsfondsen in rekening brengen. Dat is niet juist, aldus Breukelaar. Hij heeft berekend dat tien grote aandelenfondsen en obligatiefondsen gemiddeld zelfs iets minder dan 1% aan jaarlijkse kosten in rekening brengen. Klik hier voor het overzicht van de verschillende inhoudingen.

Richard Weurding van het Verbond van Verzekeraars is wel tevreden met de compensatieregeling. "Het proces van de regeling is heel erg zorgvuldig geweest, daarbij waren werknemers en werkgevers betrokken. Deze sociale partners hebben kritisch naar de regeling gekeken. Ook de Ombudsman Financiële Dienstverlening, meneer Wabeke, heeft dit gedaan. Hierdoor is het een evenwichtige regeling." 

Ewout Irrgang van de SP vindt dat er een maximum moet worden gesteld aan de kosten die jaarlijks in rekening mogen worden gebracht door verzekeraars. Daarnaast wil de SP dat de AFM financiële producten vooraf keurt en kijkt of het maatschappelijk nuttige producten zijn.

Ook Pieter Omtzigt van het CDA vindt de compensatieregeling onvoldoende en heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kamervragen gesteld over de compensatieregeling.

Ook de AFM vindt dat de informatie over kosten bij pensioenregelingen in de vorm van premieovereenkomsten duidelijker moet. De AFM deed onlangs onderzoek naar de hoogte van de kosten van pensioenverzekeringen en zag grote verschillen.

Uit een onderzoek naar de informatie in de startbrief van pensioenverzekeringen bleek onlangs dat slechts 7% van de startbrieven voldeed aan alle wettelijke transparantieverplichtingen. In de startbrief moet door de pensioenuitvoerder een duidelijke opgave van de kosten zijn opgenomen. Zie http://www.afm.nl/nl/professionals/afm-actueel/nieuws/2010/feb/pensioen-zorgplicht-informatieverstrekking.aspx

De Stichting van de Arbeid en de Ombudsman Financiële Dienstverlening zijn betrokken bij de totstandkoming van de kostennorm. Kassa heeft deze instanties dan ook gevraagd wat zij ervan vinden dat met deze compensatieregeling nog steeds een kosteninhouding van 31% mogelijk is. De Ombudsman laat in een reactie weten dat hij “thans uitgaat van de overeengekomen regeling en zijnerzijds geen mogelijkheden ziet om de discussie te heropenen”. De Stichting van de Arbeid laat Kassa weten dat zij slechts “procedureel” betrokken is geweest bij de totstandkoming van de regeling en zich inhoudelijk niet heeft bemoeid met de hoogte van de compensatienorm. Alleen MKB-Nederland gaf een inhoudelijke reactie. Zij meldt Kassa dat “als na een tijdje blijkt dat de regeling op grote schaal onvoldoende blijkt, dat er dan een nieuwe regeling moet komen.”

Een zelfstandige die een polis heeft afgesloten moet allereerst kijken of je bij dezelfde aanbieder over kunt stappen naar wellicht een beter en goedkoper alternatief. Als dat niet lukt, moet je overstappen naar een voordelige aanbieder. Zo zijn er nieuwe aanbieders die slechts 0,5% kosten in rekening brengen. De kanttekening daarbij is wel dat het daarbij gaat om een lijfrentekapitaal, een andere manier om iets op te bouwen voor de oude dag. Bovendien kun je daarbij zelf een goedkope overlijdensrisicoverzekering sluiten.

Als je werknemer bent bij een bedrijf kun je niet overstappen naar een andere regeling. Wel kun je je werkgever aanspreken op de te hoge kosten die worden ingehouden op de premie en die kan vervolgens actie ondernemen richting de verzekeringsmaatschappij.