Circulaire producten blijken lang niet altijd écht circulair te zijn

Uit onderzoek blijkt dat bedrijven noemen vaak hun producten ten onrechte circulair, schrijft Trouw. Het is vaak niet opzettelijk, ondernemers zien gewoon sommige milieuaspecten over het hoofd.

Het klinkt hip en klimaatvriendelijk, en al zit er vaak een kern van waarheid in; bedrijven die hun producten en diensten ‘circulair’ noemen maken die claim vaak niet waar. Dat is een van de belangrijkste conclusies van Rachel Greer, die aan de Erasmus Universiteit promoveerde op onderzoek waarin ze bekeek of bedrijven de term circulair terecht gebruiken.

"Er is vaak sprake van goede intenties", zo begint Greer positief. Ondernemers willen laten blijken dat ze stappen zetten voor het milieu en dat ze afval een nieuw leven geven. "Maar om werkelijk circulair te zijn moet je aan elk schakeltje in de hele keten van een product of dienst denken", zegt ze. Als voorbeeld van een goed, geslaagd project noemt zij een circulaire cateraar die door alle ketens - van inkoop tot kliekjes - duurzaamheid borgt.

Dat lukt maar weinig bedrijven. Elke grondstof duurzaam inzetten en zorgen dat alles steeds opnieuw gebruikt wordt, de kern van de circulaire economie, is een grote opgave. Dat producten toch steeds vaker als circulair worden aangeboden en als zodanig worden gepromoot heeft volgens de onderzoekers, verbonden aan instituut Drift, meerdere oorzaken.

Een poging tot greenwashing kan een reden zijn van een valse claim, maar: "Veel vaker is er sprake van kennisgebrek of technische obstakels, waardoor iets ten onrechte als circulair bestempeld wordt", zegt Greer. Nu bedrijven al een aantal jaren reclame maken met de term ‘duurzaam’ lijken marketeers ook wel aan iets nieuws toe. “Circulair klinkt flitsend.”

Wat nog kwalijker kan uitpakken, legt Greer uit, is de praktijk waarbij bedrijven op grotere schaal afval omzetten in producten en daarmee een afhankelijkheid van vervuilende reststromen creëren. Als voorbeeld noemt ze een ondernemer die melkoverschot heeft benut voor het winnen van grondstof om kleding van te maken. “Zou dat groot worden, dan werkt dat structurele overproductie van melk in de hand.” Het wemelt van de valkuilen en knelpunten, voor ondernemers die zuiver circulair willen zijn.

Het vergt ook nogal wat, om alle ketens, productieprocessen en afzetmarkten klimaatvriendelijk in te richten, zoals circulariteit op de letter genomen vereist. “Het is niet vreemd dat bedrijven, door gebrek aan informatie en kunde, keuzes baseren op de lineaire economie”, zegt Greer. Daarmee bedoelt ze: een product wordt geproduceerd, gebruikt en dan als afval weggegooid – en hopelijk hergebruikt.

Bron: Trouw/ANP