Bemiddelingskosten studentenkamer onredelijk hoog

Het studiejaar is net van start gegaan. Heel veel studenten zijn weer op zoek naar een dak boven hun hoofd. Door de kamernood heb je die niet zo één, twee, drie gevonden. Na lang zoeken heb je eenmaal een kamer gevonden en dan blijk je daar flink voor in de buidel te moeten tasten. Studenten zijn, mede dankzij de schaarste, meestal aangewezen op het kameraanbod van makelaars en bemiddelaars. Deze profiteren van de situatie, door naast de beloning die ze vaak van hun opdrachtgever - de verhuurder - krijgen, een vergoeding bij de nieuwe huurder te incasseren, in de vorm van een bemiddelingsvergoeding. Dit worden ook wel verhuur, administratie-, makelaarskosten of courtage genoemd.

Makelaarsvereniging VBO heeft onlangs een onderzoek laten uitvoeren naar misstanden in de verhuurmarkt. Het onderzoek gaat ook in op de bemiddelingskosten. De jaarlijkse omzet op de markt voor de verhuur van studentenkamers wordt geschat op €26 miljoen. Hierbij is uitgegaan van eenzijdige bemiddelingskosten, 75.000 huurtransacties en een gemiddelde maandelijkse huur van €350. Een verdubbeling door tweezijdige bemiddeling leidt tot een omzet van €52 miljoen. Dat betekent dat bemiddelaars door de schaarste €26 miljoen extra omzet opstrijken, aldus het onderzoeksrapport.

De diensten die bemiddelaars daarvoor leveren zijn vaak beperkt. Soms vinden studenten via via een kamer en worden ze door de huisbaas alleen voor het tekenen van een contract langs de bemiddelaar gestuurd. Die strijkt daarvoor wel een maand huur op. Ook voor doorschuiven naar een andere kamer in een studentenhuis wordt soms een bedrag gelijk aan een maand huur in rekening gebracht. We komen zelfs een huisbaas tegen die ook eigenaar blijkt te zijn van het bemiddelingsbureau dat hij 'inschakelt' voor het afhandelen van de contracten. Ook zijn er bemiddelingsbureaus actief die studenten vragen zich eerst in te schrijven.

Kassa heeft de betrokken bemiddelingsbureaus gevraagd in de studio te reageren. Helaas zijn zij niet ingegaan op de uitnodiging. Zij vinden dat de kosten die zij in rekening brengen in verhouding staan tot de diensten die zij leveren aan studenten. Zij zorgen voor het aanbod, de inspectie van kamers, de bezichtiging en het contract. Een aantal bureaus geeft aan te werken voor huurders en niet voor de verhuurder. Volgens hen is het dus niet meer dan logisch dat deze kosten voor de huurder, de opdrachtgever, zijn.

Het vragen van bemiddelingskosten is aan regels gebonden. Bij de verhuur van zelfstandige woonruimte is het in rekening brengen van dienstverlening aan zowel de verhuurder als de huurder niet toegestaan. Volgens de wet (BW art 7:417) mogen makelaars en bemiddelaars maar voor één van de partijen werken. Voor onzelfstandige woonruimte ligt dit anders. In de wet is een uitzondering gemaakt voor kamers. Daar mogen wel aan twee zijden kosten, dus bij zowel de verhuurder als de huurder, in rekening gebracht worden voor bemiddeling. Deze uitzondering is destijds gemaakt om de niet-commerciële kamerbureaus te kunnen laten voortbestaan. Zij rekenen namelijk een kleine vergoeding aan huurders, naast een bedrag dat zij van de huurder krijgen. Wat wel van toepassing is op kamers is dat bemiddelaars niet strijdig mogen handelen met de belangen van de huurder en dat het bedrag in verhouding moet staan tot de geleverde diensten.

Als je dan denkt dat de bemiddelingskosten die je hebt betaald voor je studentenkamer niet terecht zijn, blijkt het lastig om je gelijk te halen. De huurcommissie doet geen uitspraken over bemiddelingskosten. Je zult het aan de rechter moeten voorleggen. Aangezien het bij studentenkamers bijna altijd om bedragen onder de €500 gaat, is het voor studenten niet de moeite om naar de rechter te stappen.

Volgens Jorien Janssen, voorzitter van de LSVb , is het vragen van hoge bemiddelingskosten voor studentenhuisvesting tegenwoordig schering en inslag. "Veel studenten denken dat het heel normaal is om hoge bemiddelingskosten te betalen. Ook weten ze niet dat het vragen van die kosten aan regels is gebonden." Ook geeft Janssen aan dat studenten een kwetsbare positie hebben: "al sta je in je recht, vaak durven studenten geen actie te ondernemen. Bang voor problemen met huisbaas of bemiddelaar. Als je vooraf klaagt over de hoge kosten, heeft de bemiddelaar tien andere studenten die ook in de kamer willen."

Pepijn Eymaal is als rechtenstudent werkzaam voor de rechtswinkel van de Nijmegense Studentenvakbond AKKU  en ziet geregeld studenten die hoge bemiddelingskosten hebben betaald. Hij heeft iets bedacht om studenten de helpende hand te bieden. "Wij hebben een website opgezet met een groep juristen die studenten gaan helpen hun onterecht betaalde bemiddelingskosten terug te krijgen. Mocht het nodig zijn, dan leggen we dat voor aan de rechter. Aangezien we dat vrijwillig doen, kan dat tegen kostprijs, een bijdrage van ongeveer €200. Die bijdrage krijgen de studenten terug bij winst. Bij verlies zijn de kosten van de tegenpartij echter voor de verliezende partij. Dat betekent dat de kosten kunnen oplopen tot ongeveer €500. Daarom zullen we voordat we een zaak starten altijd alle gegevens verzamelen. Dan zal een individueel advies volgen om wel of niet te procederen, met een afweging van alle risico's en kansen."

De ministers vinden dat bemiddelingsbureaus redelijke kosten in rekening kunnen brengen. "Bemiddelingsbureaus spelen een nuttige rol in de verhuur van kamers. Hoe hoog die kosten zijn hangt af van de voor de huurder geleverde diensten. Huurders kunnen onredelijke kosten, zonodig via de rechter, terugvorderen van een bemiddelingsbureau of verhuurder."

Als je lid bent van de Woonbond kun je daar terecht voor juridisch advies over onder andere bemiddelingskosten.