Beleggen in teakfondsen

Geld verdienen en nog goed zijn voor het milieu ook! Groenbeleggingen zijn de laatste jaren behoorlijk populair geworden. Maar de laatste tijd is er veel te doen rondom beleggingen in teakfondsen. In totaal staat daar zo’n 500 miljoen euro in uit. Veel beleggers zijn bang hun inleg nooit meer terug te zien. Is die angst terecht of niet?

Goodwood is met 15.000 participanten het grootste teakfonds in Nederland ( www.goodwood.nl ). Bij dat fonds koop je de kapopbrengst van een stukje aangeplant teakbos in Brazilië. Goodwood heeft echter (nog steeds) geen vergunning van de Autoriteit Financiële Markten ( www.afm.nl ) Nou blijkt Goodwood ook nog liquiditeitsproblemen te hebben. Mensen die een zogenaamde garantieovereenkomst hebben, dat is een kortlopend contract van 5 jaar tegen een gegarandeerde opbrengst van 7% per jaar waarvan een aantal nu afloopt, krijgen hun geld niet. Wel biedt Goodwood een betalingsregeling aan, waarbij het geld in 36 termijnen vrijkomt.

Kapé Breukelaar, onafhankelijk financieel adviseur en voorzitter van de Vereniging van Onafhankelijk Financiële Planners ( www.vofp.nl ) is niet verbaasd over de liquiditeitsproblemen van Goodwood. Aan de hand van cijfers van de Kamer van Koophandel heeft hij vastgesteld dat Goodwood eind 2005 slechts € 700.000 in kas had, terwijl ze in de komende jaren € 112 miljoen moet uitkeren.

Anderhalve week geleden stond in de krant dat Goodwood geen nieuwe klanten meer aanneemt. Maar bestaande klanten hoeven zich volgens het fonds geen zorgen te maken want zij krijgen hun geld wel. Goodwood laat Kassa het volgende weten.

Klanten kunnen kiezen:

- Binnen een periode van 20 jaar 3 x hun inleg terugbetaald krijgen

- Of afwachten wat het hout over 20 jaar opbrengt.

Goodwood zal dan wel een financier moeten vinden om dit plan ten uitvoer te kunnen brengen. Breukelaar heeft zijn twijfels of dat zal lukken.

Goodwood wilde niet naar de studio komen, omdat zij nog in afwachting is van het besluit op de vergunningaanvraag van de AFM. Wel gaf Goodwood  toe dat zij inderdaad klanten met een garantiecontract een betalingsregeling aanbiedt.

Hoe het verder gaat met Goodwood is op dit moment ongewis. Het is in ieder geval verstandig dat participanten van Goodwood aansluiting zoeken bij medestanders bijvoorbeeld via de Vereniging Teak Participanten ( www.vtpteak.net ).

Sinds 1 januari 2006 is een vergunning verplicht voor teakfondsen. Eind van dit jaar moet de Autoriteit Financiële Markten alle aanvragen hebben behandeld. Half september berichtte de AFM over de stand van zaken en toen bleek dat van de 44 vergunningaanvragen, 21 aanbieders hun aanvraag hebben ingetrokken. Negen Teakfondsen is de vergunning geweigerd, terwijl de aanvraag van 11 –waaronder die van Goodwood- nog in behandeling is. Slechts 3 fondsen hebben op dit moment een vergunning.

Laura Spierdijk doet onderzoek naar teakfondsen aan de Rijksuniversiteit Groningen samen met Bert Scholtens. Zij stelt dat de AFM-vergunning slechts gedragstoezicht betreft. De AFM checkt o.a. de betrouwbaarheid en deskundigheid van de bestuurders, en of de administratie op orde is.

Er ontbreekt financieel toezicht en dat zou eigenlijk moeten worden uitgeoefend door de Nederlandse Bank. Banken en gewone beleggingsfondsen zij hier namelijk wel aan onderworpen en dat houdt o.a. in dat DNB bekijkt of deze instellingen aan hun financiële verplichtingen kunnen voldoen. Dat financiële toezicht is er niet op teakbeleggingen.

Laura Spierdijk stelt derhalve dat zo’n AFM-vergunning de consument een schijnzekerheid biedt. Bovendien zijn deze beleggingen erg riskant. Uit het onderzoek blijkt dat bij de  onderzochte teakfondsen sprake was van een waardedaling van 50% in 4 jaar tijd. De gouden bergen die ze beloven, zijn nog niet waargemaakt.

Terra Vitalis is het grootste teakfonds en heeft een vergunning van de AFM gekregen. Die vergunning is mede verleend op grond van de wijze waarop ze hun verkoopinformatie verstrekken. Kassa heeft echter aangetoond dat er tijdens de verkoopgesprekken vier grove fouten worden gemaakt:

1. De telefonische verkoper wekt de indruk dat het een veilig product is en heeft het over een spaarvorm dat een zeker rendement biedt.

2. Er wordt gezegd dat er een garantie is voor 5 jaar, maar dat is geen garantie op een bepaalde waarde, er is alleen de eerste 5 jaar sprake van een garantie tegen orkaan, brand etc.

3. De tussenpersoon maakte geen klantprofiel. Als je beleggingen verkoopt ben je daartoe verplicht.

4. Slechts 32% van de inleg van € 8890,- wordt gebruikt voor de bomen (de aanplant en het onderhoud gedurende 20 jaar). De rest van de inleg is bestemd voor kosten van de verkooporganisatie (40%) en de rest (28%) aan o.a. beheers- en administratiekosten van de Stichting. Zo staat het in de beleggingsobjectenprospectus. Terra Vitalis is hier niet duidelijk over. Bij de meeste fondsen wordt slechts een relatief deel van de inleg uiteindelijk belegd, maar Terra Vitalis spant wel de kroon met haar 32%.

Hans Noomen van Terra Vitalis weerspreekt deze verdeling: hij stelt dat een derde besteed wordt aan aanplant en onderhoud van bomen en een derde aan kosten van bosbouwkundige aard. De rest van de inleg gaat naar de Terra Vitalis-organisatie.

Houthandel
Kwalitatief hoogwaardig teakhout komt uit Azie aldus houtspecialist Michel van Moll. De klimaatsomstandigheden zijn daar optimaal. De beste teakbomen groeten 40 jaar tot 60 jaar in Aziatische oerbossen voordat ze gekapt worden.

Een belegging moet relatief snel geld opbrengen en dat loopt niet in de pas met de groei van teak. Op teakplantages worden de bomen namelijk al na een jaar of 20 gekapt. Ze groeien wel in de lengte maar niet genoeg in de breedte.

De prijs wordt bepaald door lengte, dikte en breedte van de boom en de kwaliteit van het hout. Het verschil in opbrengt per kubieke meter tussen plantageteak en teak uit Azië is momenteel zeker de helft. Het kwaliteitsverschil is namelijk zeer groot. Het rendement van bomen wordt gebaseerd op lengte en omvang, maar slechts 11% van de te zagen stam is teak van hoge kwaliteit en geschikt voor de Europese exclusieve markt voor schepen. De rest is volgens Michel van Moll alleen geschikt van locale kwaliteiten tot brandhout. Naar lagere kwaliteiten teak is echter nauwelijks vraag op wereldmarkt. En het restant van teak uit Azië is nog altijd beter en goedkoper dan het beste deel van de stam van teakbomen uit bijvoorbeeld Costa Rica. Het is maar zeer vraag of de waarde van en de vraag naar plantageteak over 20 jaar wel echt zoveel zal stijgen als de diverse fondsen ons willen doen geloven

. Noomen stelt dat er wel vraag is naar het Costaricaans hout. Dat is snelgroeiend teak, en daar is zeker wel vraag naar omdat het een FSC–keurmerk heeft.

Waardestijging hout? Terra Vitalis gaat  ook uit van een waardestijging van ruim 9,1 % per jaar. Noomen stelt dat dat nog aan de lage kant is. Spierdijk hecht als econoom weinig waarde aan dergelijke voorspellingen omdat er teveel onzekere aannames in zitten.