Verbeter de wereld, bouw een tiny house

Kleine huisjes schieten als paddenstoelen uit de grond. Al dan niet op wielen. De trend is komen overwaaien uit Amerika, waar mensen (vaak noodgedwongen vanwege geldgebrek) een klein huisje zijn gaan bewonen. Ook in Nederland is er een groeiende beweging ontstaan van mensen die niet willen werken enkel om die twee-onder-een-kapwoning te betalen.

Een tiny house is een huisje met een woonoppervlakte van maximaal 50 vierkante meter. Het is een volwaardig huis met alles erop en eraan. Sommige huisjes hebben zelfs een badkamer mét badkuip. Voorwaarde is dat de huisjes aan wal staan. Een woonboot is dus geen tiny house.

Een tiny house kan een vaste plek hebben waarbij het is aangesloten op de nutsvoorzieningen maar dit is geen vereiste. Veel huisjes staan op wielen. De eigenaren vangen regenwater op en zuiveren dit voor gebruik. Hierdoor is een aansluiting op de waterleiding niet meer nodig. Zonnepanelen zorgen voor de benodigde energie. Koken kan op gas en een houtkacheltje zorgt voor warmte.

Vrijheid is een sleutelwoord binnen de tiny-beweging. Financiële vrijheid zonder de maandelijkse (hoge) hypotheeklasten. De vrijheid van een woning zonder overbodige spullen. Daar is namelijk geen plaats voor. Ontspullen is één van de eerste acties die ondernomen moet worden door potentiële tiny house-bewoners. Vaak ook ruimtelijke vrijheid doordat het huisje vrij gebouwd is zonder naaste buren.

Bewust leven met een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk, duurzaam omspringen met bouwmateriaal en de leefomgeving zijn ook belangrijke eigenschappen voor tiny house-enthousiastelingen.

Tiny house-bewoners bouwen hun huisje vaak met duurzame materialen. Zo ook de pionier in de wereld van tiny houses, Marjolein Jonker.  Marjolein woont samen met haar kat Hella in een geheel naar haar eigen wensen ontworpen tiny house in Alkmaar. Ze is één van de eerste permanente tiny house bewoners in Nederland. Daarnaast is Marjolein de oprichter van Tiny House Nederland én blogt ze op Marjolein in het klein.

In de bouw van Marjoleins tiny house zijn zoveel mogelijk verantwoorde keuzes gemaakt in materiaalkeuze. Zo is de gevelbekleding gemaakt van thermisch gemodificeerd hout. Dit hout wordt afwisselend verhit en weer afgekoeld. Door dit proces ontstaan er duurzame eigenschappen en een kwaliteit die vergelijkbaar is met tropisch hardhout.

Het eco-board aan de binnenkant van het huis is honderd procent biologisch afbreekbaar en recyclebaar. Een duurzaam gebouwd huis kan niet zonder milieuvriendelijk toilet. Met een droogtoilet bespaart Marjolein tot wel vijfendertig liter water per dag. Dat is ruim twaalfduizend liet per jaar! Een droogtoilet heeft een opvangsysteem voor de ontlasting. Eens in de zoveel tijd moet dit reservoir geleegd worden. De inhoud is composteerbaar. 

Marjoleins huis is niet aangesloten op de nutsvoorzieningen. Regenwater wordt opgevangen in een grote tank. Dit water moet gefilterd worden voordat het drinkbaar is. Een tijd van minder regen betekent automatisch een tijd van minder water. Daar moet je als tiny house-bewoner op anticiperen. Bijvoorbeeld door minder vaak te douchen en dat wasje uit te stellen tot morgen.

In de winter is er minder zon dus ook minder stroom via de zonnepanelen die op het dak liggen. Ook dit vergt aanpassingen. Een aggregaatje biedt dan uitkomst. Hiervoor is dan wel weer benzine nodig.

Marjolein verwarmt haar huis door middel van een houtkacheltje. Ook hier kleven wat nadelen aan. Zo is er een uitstoot van CO2 en van fijnstof. ‘Als je het geheel bekijkt denk ik dat ik een stuk duurzamer woon dan de gemiddelde huisbewoner’, relativeert Marjolein.

Een tiny house lijkt de oplossing voor veel woonproblemen. Ze nemen weinig ruimte in en de kosten zijn in vergelijking met een starterswoning beperkt. Gemeenten staan echter niet te springen om deze innovatieve kleine woningen. Als er al een vergunning wordt afgegeven is dit vaak van tijdelijke aard. Toch zijn er steeds meer plaatsen waar er wordt geëxperimenteerd met alternatieve woonvormen. Op de website van tiny house Nederland kun je deze alternatieven vinden.

Nee, dit mag niet. Ten eerste moet de gekozen plek een woonbestemming hebben. Verder moet er voor een tiny house dat gebruikt wordt voor permanente bewoning een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Daarnaast is in Nederland het bouwbesluit van toepassing op alle bouwwerken. Dit is een verzameling voorschriften voor o.a. veiligheid en milieu. Regelgeving maakt wonen in een tiny house lastiger maar zeker niet onmogelijk. Ga in gesprek met jouw gemeente over de mogelijkheden.

Voor een nieuwe woonvorm zoals een tiny house is er nog geen regelgeving. Gemeenten zien een klein huisje vaak nog als een recreatiewoning en die mogen niet permanent bewoond worden. Pioniers zijn hard aan het werk gemeenten te overtuigen. Er zijn enkele vooruitstrevende gemeenten die meedenken. Toch gaat het vaak om een tijdelijke woonbestemming. Check bij je eigen gemeente wat de mogelijkheden zijn.

Als we het over kosten hebben zijn er twee dingen waar je aan moet denken: de kosten van het huisje zelf en die van de standplaats. Wellicht heb je zelf een stukje grond maar de kans bestaat dat die aangeschaft of gehuurd moet worden. Ruwweg kost het huisje tussen de 25.000 en 75.000 euro. Als je zelf gaat bouwen met gerecyclede materialen is het mogelijk de kosten laag te houden. Neem je een aannemer en architect in de hand dan lopen de kosten snel op.

Denk ook aan aansluitkosten op de nutsvoorzieningen als je volledig off grid niet ziet zitten. Deze verschillen per gemeente. Wees creatief, misschien kun je bij een boer een stukje grond pachten in ruil voor hulp op het erf.

In sommige gevallen kun je een hypotheek afsluiten voor een tiny house. Dit geldt echter niet voor demontabele en verplaatsbare huisjes. Het risico voor hypotheekverstrekkers is dan te groot. Je zou er maar vandoor gaan met het onderpand van de bank. Een persoonlijke lening behoort wel tot de mogelijkheden. Ook kun je een crowdfundingsactie starten of natuurlijk flink aan het sparen slaan.

Begin met oriënteren. Ga na wat de mogelijkheden zijn in jouw gemeente. Stel jezelf vragen: ga je zelf bouwen of huur je een bedrijf in? Hoe krijg je de financiering rond? Er zijn ook kant-en-klare huisjes te koop. Bedenk goed wat je wil gaan doen met de kleine ruimte. Wellicht kun je je vijf kamer rijtjeswoning eerst inruilen voor een kleiner appartement. Bron foto: Marjolein in het klein