Obesitas een 'ziekte' noemen ondermijnt gezond gedrag

De grootste beroepsorganisatie van artsen in Amerika, de American Medical Association (AMA), besloot in juni 2013 om obesitas officieel te erkennen als een ziekte. Uit recent onderzoek blijkt echter dat het bestempelen van obesitas als ziekte een gezonde levensstijl kan ondermijnen. Volgens de onderzoekers komt dit doordat mensen gaan denken dat ze hun situatie zelf niet in de hand hebben.

Aanbeveling
Het besluit van de AMA om obesitas al ziekte te beschouwen kwam enigszins als een verrassing. Een adviescommissie had de organisatie namelijk aangeraden om dit niet te doen, uit angst voor het gebruik van agressieve behandelingsmethoden door artsen. Door obesitas als ziekte te beschouwen is per definitie een derde van de Amerikaanse bevolking ‘ziek’.   Problemen met definitie
Is obesitas een ziekte? Ja, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die in 1998 vaststelde dat obesitas een chronische ziekte is. De organisatie deed dit in de hoop dat obesitas en overgewicht meer aandacht van doctoren zou krijgen. Met diezelfde tactiek in gedachten ging ook de AMA vorig jaar over de streep. Andere experts zijn niet zo zeker van het antwoord op die vraag. In 2001 stelden onderzoekers van het New York Obesity Research Center dat obesitas, ondanks de gezondheidsrisico’s, niet aan de traditionele definitie van een ziekte voldoet. Ook een panel met experts op het gebied van overgewicht kwamen in 2008 niet tot een definitief oordeel. Het ontbreken van een allesomvattende definitie van het woord 'ziekte' zorgde bij de experts voor problemen. Wel kwam het panel met een opsomming van redenen waarom obesitas als ziekte beschouwd zou moeten worden. Demotivatie
In navolging van het besluit van de American Medical Association onderzochten Crystal Hoyt en Jeni Burnette van de Universiteit van Richmond (V.S.) en Lisa Auster-Gussman van de Universiteit van Minnesota (V.S.) wat voor effect het besluit van de AMA heeft op het naleven van een gezonde levensstijl.

Hoyt en haar collega’s voorzagen dat mensen sneller geneigd zijn om de handdoek in de ring te gooien als obesitas als ziekte wordt gezien. Gewicht is dan niet langer het resultaat van eigen beslissingen, maar het gevolg van een ziekte waar men zelf niets aan kan doen.

Onderzoek
De onderzoekers ondervroegen 700 mensen over hun houding ten opzichte van een gezonde levensstijl na het lezen van een bericht over obesitas. Een deel van de groep kreeg een bericht waarin obesitas als ziekte wordt beschouwd, de rest een artikel met het argument dat obesitas geen ziekte is. In de daaropvolgende vragen over een gezonde levensstijl hechtte de eerste groep minder waarde aan diëten en sporten, en bij het kiezen van een gerecht op een menu kozen ze voor gerechten met meer calorieën. Conclusie: berichten over de aard van obesitas hebben weldegelijk invloed op de houding en het gedrag van mensen.

De onderzoekers benadrukken dat obesitas als ziekte zeker positieve effecten heeft. Zo zou het de vooroordelen over het probleem kunnen verminderen. Toch brengt die houding ook nadelen met zich mee die niet over het hoofd kunnen worden gezien: mensen met overgewicht maken sneller keuzes met betrekking tot hun levensstijl en gezondheid die het probleem niet ten goede komen. 

Bron: Psychological Science / American Medical Association / Dailymail.co.uk