Kinderlokkers!

De nieuwe column van Rob Vergeer (algemeen directeur van Triodus, een grote centrale voor kinderopvang in Den Haag) gaat over de knelpunten in de kinderopvang. In januari verkondigde minister de Geus dat een groter aanbod aan kinderopvang resulteert in een hoger geboortecijfer. Voor velen ligt dat kennelijk wat gevoelig en werd dit verband naar het rijk de fabelen verwezen. Toch heeft de minister in de kern wel een punt.

Een groter aanbod aan kinderopvang maakt het voor ouders eenvoudiger om zorg en arbeid te combineren. Maar dan moet die eenvoud wel door ouders als zodanig worden ervaren en op dat punt heeft de minister meerdere problemen, of uitdagingen als je het zo wil zien. In het denken hierover moet je uitgaan van de belevingswereld van ouders en niet, zoals te doen gebruikelijk, vanuit politieke principes.

De beleving van veel ouders ziet er als volgt uit. Ten eerste schreeuwen ouders met hogere inkomens, waarvan de werkgever niet meebetaalt aan kinderopvang, van de daken dat ze schandalig veel moeten betalen. Dat zorgt voor een voortdurende negatieve beeldvorming in de media. Ten tweede balen zowel hoog- als laagopgeleide ouders stevig van het feit dat ze als incassobureau fungeren met alle administratieve werkzaamheden van dien. Als je beiden werkt heb je echt wel wat anders te doen en zit je niet op een dergelijke terugkerende klus te wachten. Ten derde is of lijkt de regeling voor veel (nieuwe) ouders ook nog eens dermate ingewikkeld dat een deel daarvan uit angst maar helemaal afziet van formele kinderopvang. Ten vierde hebben werkgevers die reeds meebetaalden aan kinderopvang op hun beurt op de wet gereageerd door logischerwijs massaal over te gaan tot het vergoeden van eenzesde deel van de kosten. Het gevolg daarvan is dat het ministeriële budget voor kinderopvang belaagd wordt door een stijging van de compensatiekosten. Kort samengevat is de wet in de ogen van (nieuwe) ouders niet echt die kinderlokker die de minister er graag in ziet. Als je dan ook nog meemaakt dat de politieke fracties soebatten over de vierdaagse schoolweek, dan kan de minister de kinderwens wel op zijn buik schrijven.

Lichtpunt
 
Toch is er nog wel een lichtpunt te onderscheiden in deze materie. De regering wil graag dat mannen en vrouwen meer gaan werken en dat jonge mensen eerder en meer kinderen krijgen dan op dit moment het geval is. Het doel hiervan is om in de nabije toekomst voldoende eigen groen te hebben in een vergrijzend land, teneinde de economie en de maatschappij draaiend te kunnen houden. De regering zal op korte termijn, maar ook in de toekomst een aantal maatregelen moeten bedenken om die kinderwens ook daadwerkelijk mogelijk te kunnen maken. Er moeten instrumenten ontwikkeld worden die het aangenaam maken voor jonge mensen om te werken èn om kinderen te krijgen. Dat goede kinderopvang als kinderlokker ingezet wordt staat op zich wel vast, alleen de vorm waarin nog niet. Als we serieus lering trekken uit de huidige negatieve perceptie rond kinderopvang, dan kunnen we vaststellen dat alle bovengenoemde vier constateringen voortvloeien uit de vrijwilligheid en individualiteit van de werkgeversbijdrage. Als de werkgeversbijdrage wordt omgezet in een opslag op de sociale premies is het geschreeuw van ouders over de torenhoge kosten voorbij, wordt de regeling kinderlijk eenvoudig uit te voeren, neemt de administratieve druk af tot een acceptabel niveau en verdwijnt het beroep op de compensatie. Dat is dus een zuivere win-win-win-winsituatie. De vijfde win die daaraan toegevoegd mag worden is het positieve sentiment over kinderopvang, dat hiermee sterk zal toenemen. Op die wijze vormgegeven voldoet de kinderopvang aan de voorwaarden die er gesteld moeten worden aan een echte en effectieve kinderlokker. Het is ons aller belang om een maximale effectiviteit te genereren en als dat met aanpassingen in de Wet mogelijk is, moeten we die kans vooral benutten en heeft de minister binnenkort zijn eerste effectieve kinderlokker.