Eerste hulp bij een tekenbeet: vijf vragen en tips

In Nederland is er de afgelopen twintig jaar een verviervoudiging van het aantal mensen met Lyme geconstateerd. Waar loop je nu de meeste kans op een tekenbeet? Heb je een teek bij jezelf ontdekt? Lees hier de tips en trucs om het enge beestje veilig te verwijderen.

Teken komen in het hele land voor. Niet alleen in het bos maar ook in duingebieden, weilanden, parken en misschien zelfs in je eigen achtertuin. De kleine spinachtige leven van het bloed van dieren en soms ook mensen. Teken kunnen besmet zijn met de Borreliabacterie. Deze bacterie kan de ziekte van Lyme veroorzaken.

Teken zijn niet groter dan 1 tot 3 millimeter. Het is dan ook niet gek dat veel mensen het beestje over het hoofd zien. Net nadat de teek zich heeft vastgebeten lijkt het een klein zwart puntje op de huid. Na enkele dagen van het bloed gesnoept te hebben zwelt het achterlijfje op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een doperwt.

Iedereen kan een tekenbeet oplopen. Teken zijn het hele jaar actief mits de temperatuur hoog genoeg is. De hoogste aantallen worden in het voorjaar gemeten.  Heb je een lekkere boswandeling gemaakt, in de duinen gepicknickt of je tuin van nieuwe plantjes voorzien? Controleer jezelf en familieleden (kinderen) dan goed.

Om de kans op een beet te verkleinen houd dan onderstaande tips in acht:

• Duik niet de bosjes in maar blijf op de paden en vermijd dichte begroeiing.
• Trek dichte schoenen aan als je de natuur in trekt. Het is geen gezicht maar stop je broekspijpen in je sokken. Zorg ook voor lange mouwen. Een petje voorkomt dat een teek zich in het haar nestelt.
• Een insectenwerend middel op basis van DEET werkt afstotend op teken.

Geen paniek. Volg onderstaand stappenplan en neem op tijd maatregelen als er op de plaats van de tekenbeet een verkleuring van de huid zichtbaar wordt. 
• Het is belangrijk dat je de teek zo snel mogelijk weghaalt. Hoe langer de teek vastgezogen zit, hoe meer kans hij heeft ziekteverwekkers over te dragen.
• Heb je een tekentang bij de hand? Zet het vorkje dan zo dicht mogelijk op de huid en schuif hem om de teek heen. Met een licht draaiende beweging verwijder je de teek. Pas op, teken kunnen nog weglopen nadat je ze hebt verwijderd.
• Heb je geen tekentang bij de hand? Met een puntig pincet kun je de teek ook verwijderen. Pak het beestje zo dicht mogelijk bij de kop vast en trek hem er voorzichtig uit. Is de teek nog niet volgezogen dan kun je hem ook met je nagels verwijderen. De voorkeur gaat achter uit naar een tekentang of pincet.
• Ontsmet de plaats van de tekenbeet nádat je de teek hebt verwijderd.
• Schrijf de datum en de plaats van de beet op.

• Ontstaat er op de plaats van de beet een rode ringvormige plek? Ga zo snel mogelijk naar de huisarts. De vlek, die typerend is voor de ziekte van Lyme, verschijnt meestal na enkele dagen tot twee weken na de tekenbeet, maar dat kan ook pas na 3 maanden zijn.
• Ga ook naar de huisarts als je griepverschijnselen en spier- en gewrichtspijn waarneemt.
• Als vroege klachten van de ziekte van Lyme niet behandeld worden met antibiotica kunnen er gewrichtsklachten, hartklachten en zenuwklachten ontstaan. Soms komen deze klachten ook voor in het beginstadium van de ziekte. Bron RIVM / Tekenradar

Er zijn thuistesten op de markt waarmee je de Borrelia bacterie in je bloed kan aantonen. Werken deze testen echt? De Lymevereniging vindt van niet. Bekijk het fragment hieronder.