Alles kwijt bij onbewust kopen gestolen auto?

Rinus Waarts uit Roosendaal koopt in november 2006 een tweedehands auto bij de Bovag-garagebedrijf. Met het oog op het naderende voorjaar laat hij er alvast een trekhaak opzetten, en begin dit jaar komt de auto zonder problemen door de APK. Het kost een paar centen, maar dan kun je ook zorgeloos toeren. Maar op 24 februari staan er opeens twee agenten voor de deur.

Of hij misschien de eigenaar is van een Renault Laguna Diesel en of ze de auto en de papieren even mogen zien? De auto zou gestolen zijn. Voordat Waarts is hersteld van zijn verbazing is zijn bolide al weggesleept en in beslag genomen. Na enkele weken komt de aap uit de mouw: de beste man is slachtoffer geworden van een ingenieuze ‘omkat-operatie’ van een stel autodieven uit Zwolle.

Voorbeeldbrief
Klinkt dit bekend? Bent u er ook achtergekomen dat u een omgekatte auto heeft gekocht, en wilt u de koopovereenkomst ontbinden? Met behulp van de voorbeeldbrief kunt u de garage aanschrijven. Verstandig is om eerst de bijbehorende toelichting te lezen.

Bij het omkatten krijgt de auto een ander chassisnummer en/of kenteken. Regelmatig wordt daarbij de identiteit van een gelijkende schade auto – die technisch of economisch total loss is – gebruikt. Door de verandering van identiteit wordt als het ware een nieuwe auto gecreëerd die vervolgens legaal via bonafide dealers of handelaren in binnen- of buitenland aan de man wordt gebracht.

De garage geeft aan dat zij niet wisten dat het hier omgekatte auto’s betrof, maar Waarts wil zijn geld terug, en alle extra gemaakte kosten vergoed. Het enige alternatief dat de garage hem biedt is een andere auto die minder waard is en meer kilometers heeft gereden. Waarts is het er niet mee eens. Als hij getergd door de gang van zaken met de BOVAG contact opneemt, wordt hem verteld dat zij niets voor hem kunnen betekenen.

Herme Bruin van de BOVAG geeft aan dat normaal gesproken situaties zoals die van meneer Waarts, worden opgelost tussen ondernemer en klant, en dat zonodig het bemiddelingsbureau van de BOVAG wordt ingeschakeld. Wat er hier precies is misgegaan, wordt niet helder. Kassa mengt zich erin en de zaak wordt opgelost. Meneer Waarts wordt financieel schadeloos gesteld.

Advocaat Kees van Oosten legt uit dat wanneer je niet kan vermoeden dat er iets mis is met het product dat je koopt bij een bedrijf, en het product niet voldoet aan de verwachtingen, er sprake is van non-conformiteit. Je hebt dan als koper het recht om de koopovereenkomst te ontbinden en je geld terug te krijgen. Bij non-conformiteit is er ook sprake van een tekortkoming bij de leverancier, dat is in dit geval  de garage, en kan je vervolg schade claimen; de trekhaak, de keuringskosten voor de APK, enzovoort.

De garage kan op zijn beurt de schade verhalen op degene van wie de auto is ingekocht. Maar ja, de dieven zijn gevlogen..

Heel anders ligt het wanneer je een auto, of ander product koopt bij een particulier. Want de oorspronkelijke eigenaar heeft dan drie jaar de gelegenheid om zijn product terug te eisen. En dan sta je als nieuwe koper met lege handen. Voorwaarde is dat je je gestolen eigendom traceert, en dat is niet altijd eenvoudig.

De snorfiets van de oude mevrouw Siegers wordt gestolen, en ze doet direct aangifte bij de politie. Maanden later valt er een brief op de deurmat afkomstig van de RDW , de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Er is een nieuwe kentekenaanvraag binnengekomen voor haar Spartamet, of ze contact wilde opnemen met de politie. 'Wat een mazzel', denkt mevrouw Siegers nog. Maar op het bureau krijgt  ze te horen dat haar snorfiets door iemand anders is gekocht. Deze persoon heeft te goeder trouw gekocht, 600 euro voor de fiets betaald, en is niet van plan er afstand van te doen. Dus of mevrouw dan maar afstand wilde doen, is het advies van de politie. Anders zal ze aansprakelijk blijven en eventuele toekomstige boetes en andere belastingen moeten betalen.

”Nou breekt mijn klomp”, denkt de dochter van mevrouw Siegers. Hoe bestaat het dat mijn moeder haar fiets wel gevonden is, maar ze hem niet terugkrijgt? Ze schrijft de RDW een brief dat ze ‘onder protest’ akkoord gaat en ‘vrijwillig’ afstand doet van de fiets.

Derde te goeder trouw
Als een product, bijv een snorfiets, bij een derde terechtkomt die te goeder trouw is, en als deze derde de fiets koopt van een bedrijf die in dat soort dingen handelt, in dit geval fietshandelaar, dan wordt die nieuwe persoon eigenaar. Dat heet in juridische termen de derde te goeder trouw.

Voorwaarde is dat je niet weet of moet weten dat er iets niet in de haak is. Koop je bij een fietshandelaar een tweedehands snorfiets voor 600 euro, dan lijkt dat legitiem. Dat is geen rare prijs. Je zou zeggen dat mevrouw Siegers hier dus met lege handen staat. Het vreemde aan deze zaak is echter wel dat je je kunt afvragen of de fietshandelaar niet beter had moeten weten. Bij een snorfiets hoort sinds 1 januari een kentekenbewijs, en papieren. En die zaten er niet bij, want de papieren lagen nog bij mevrouw Siegers thuis in de la.

Fred Matla van de RDW, de Rijksdienst voor het Wegverkeer licht toe dat het helaas vaker voorkomt dat gestolen voertuigen opnieuw opduiken zonder papieren en dat er dan een nieuw kentekenbewijs wordt aangevraagd. Bij een nieuwe aanvraag wordt altijd de eerste eigenaar gevraagd akkoord te gaan en afstand te doen. “Daarom hebben we ook tot tweemaal toe mevrouw een brief geschreven”. Het lijkt erop dat mevrouw verkeerd is geadviseerd door de politie, want als ze geen afstand had gedaan, was er door de RDW geen nieuw kenteken uitgegeven en was misschien, na lang touwtrekken, de snorfiets uiteindelijk weer bij de oude mevrouw Siegers terechtgekomen. Zij maakte elke dag een tochtje op haar fiets, maar moet tegenwoordig met een scootmobiel op pad.

Tips:

- koop geen tweedehands brommer of snorfiets zonder papieren, óók niet bij een fietshandelaar

- doe nooit zomaar vrijwillig afstand van je voertuig; informeer bij je rechtsbijstandsverzekeraar, of neem contact op met de RDW

- Als er sprake is van non conformiteit (het product voldoet niet aan de verwachtingen, terwijl je niet kon vermoeden dat er iets mis was met het product), heb je recht op ontbinden van de koopovereenkomst.

- Wist je echt niet dat het product dat je kocht gestolen bleek te zijn, en kun je dat aannemelijk maken door bijv aan te tonen dat je er een redelijk bedrag voor hebt betaald, en het niet bij een particulier hebt gekocht of via veilingkoop, dan ben je derde te goeder trouw en blijf je eigenaar van het door jou gekochte product.