11 verborgen dikmakers in de supermarkt: ken jij ze allemaal?

Ontbijten met een bakje cruesli, een verse wrap bij de lunch… en voor het avondeten kies je een kant-en-klare maaltijdsalade. Dit soort alledaagse producten lijken best gezond, maar bevatten verrassend veel toegevoegde suikers en vetten. Zo krijg je ongemerkt meer calorieën binnen dan je lichaam verbrandt, met een verhoogde kans op overgewicht tot gevolg. Ben jij bekend met de verborgen dikmakers in deze 11 producten uit de supermarkt?

Een kant-en-klare volkoren wrap met kip en wat groenten erin, dat ziet er best gezond uit toch? Op het eerste gezicht wel, maar schijn bedriegt.

Neem de wrap krokante kip honing mosterd afkomstig ‘uit de keuken’ van supermarkt Plus. Deze is gevuld met kipdijfilet en een rauwkostmix met komkommer. Tot zover het goede nieuws.

Deze simpele wrap scoort niet best als het gaat om vet, zout, suiker en calorieën. En daarmee is dit een echte verborgen dikmaker.

Pakken we het telraam erbij dan komen we op: 9,2 gram vet op 100 gram van dit product. De wrap bevat 1,2 gram zout, terwijl je per dag – zo wordt geadviseerd – maximaal 6 gram mag binnenkrijgen. Suiker krijg je ook meer dan genoeg binnen: 3,2 gram op 100 gram. Bijna een klontje.

Zoek je een gezonder alternatief? Ga zelf aan de slag met een volkoren wrap of neem een paar grote slabladeren. Vul deze met zelfgemaakte (vega)kip en bijvoorbeeld een yoghurtsausje met verse kruiden. Vul dit aan met – lekker veel - rauwkost.

Tijdens een drukke werkweek kiezen velen ’s avonds voor een simpele pasta- of rijstmaaltijd. Want die zet je in een handomdraai op tafel. En hoe ben je nóg sneller klaar met koken? Door een kant-en-klare saus bij de maaltijd te serveren.

Chicken Tonight is een bekende saus uit deze categorie, met smaken als kerrie, saté en tandoori. Wat ze met elkaar gemeen hebben? Dat is de zoetige smaak. Niet vreemd als je weet dat in elk potje (520 gram) 12 of meer klontjes suiker zijn verwerkt. Met een portie saus kom je al snel aan de consumptie van ruim 3 suikerklontjes per persoon.

Stiekem fijn voor de smaakbeleving, maar wanneer ga je die extra calorieën verbranden?

Alternatief? Kun je niet zonder een kant-en-klaar sausje bij je pasta- of rijstmaaltijd? Schep er dan minder van op je bord – dan krijg je sowieso minder calorieën binnen.

Een écht alternatief is om zelf een lekkere kerrie- of satésaus te maken, waar je geen 12 suikerklontjes voor nodig hebt. Als je genoeg saus maakt voor meerdere maaltijden, scheelt het niet eens zoveel in bereidingstijd.

Ben jij een liefhebber van sauzen bij het eten? Pas dan even op, want veel sausjes zijn verborgen dikmakers. Dat mayonaise op dit vlak niet heel gezond is (want moddervet), weet iedereen. Maar wist je dat het ook met andere sauzen opletten geblazen is?

Om ze extra smaak te geven, voegen fabrikanten er heel veel smaakstoffen aan toe die niet heel gezond zijn. Het gaat om zout en met name suiker.

Welke kant-en-klare sausjes zijn suikerkampioenen?

Een portie of scheut (zo’n 15 gram) schaschlik saus van het merk Calvé is al goed voor 2,4 gram suiker. Een dubbele portie bij je gehaktbal of friet, en je hebt zo een klontje suiker binnen.

Ketchup - van een bekend merk als Heinz - is ook heel suikerrijk. Op 100 gram is de hoeveelheid suiker 22,8 gram, leert een blik op het etiket. Zet je dit dagelijks op tafel? Houd er dan rekening mee dat je ongemerkt je suikerinname een boost geeft.

Na ketchup en mayonaise behoort currysaus tot de favoriete sauzen van veel Nederlanders. De Oliehoorn Currysaus Zachtzoet & Pittig (750 ml) steekt wat betreft de toegevoegde suikers andere sauzen naar de kroon. Aan een normale portie of scheut van deze saus is omgerekend een klontje suiker (4 gram) toegevoegd.

Natuurlijk gaat het niet om die een of twee klodders saus bij het avondeten, maar om de regelmatige consumptie hiervan. Hoe kwistiger je sausjes nuttigt tijdens de maaltijd, hoe meer je je lichaam aan het werk zet met verborgen dikmakers.

Alternatief? Kijk eens of je minder saus kunt gebruiken bij je gehaktbal, vegaburger of frietjes. En probeer eens een light variant uit van een saus, met minder of zonder toegevoegde suikers. Let wel even op het etiket: lightproducten kunnen - om de smaak te boosten – juist extra veel suikers bevatten.

Muesli, cruesli en granola: waarin verschillen deze ontbijtproducten van elkaar en welke is het gezondst? Dat hebben wij uitgebreid in dit artikel uit de doeken gedaan: Muesli, cruesli en granola: wat is de beste keuze?

Voedingswetenschapper Guido Camps adviseert in dit verhaal het volgende over ontbijtgranen: “Kijk naar de samenstelling. Zit er heel veel vet en suiker in? Dan is het gewoon ongezond, klaar.”

Een sprekend voorbeeld hiervan? Cruesli met rood fruit van het A-merk Quaker. 100 gram hiervan bevat 16 gram vet en 12 gram suiker (oftewel drie suikerklontjes). Staat dit product op je dagelijkse menu? Dan moet je lichaam telkens flink aan de slag met zo’n bom aan calorieën.

Alternatief? Sta je voor de keuze, eet ik cruesli of toch muesli bij het ontbijt? Kies dan voor het laatste.

Muesli is over het algemeen gezonder zijn dan cruesli, doordat muesli geen toegevoegde suikers of vetten bevat. De graanvlokken in muesli zijn onbewerkt, waardoor ze meer vezels, vitaminen en mineralen behouden.

De vette kroket heeft geen gezond imago. Toch bevat de Hoemoes van het merk Maza meer vet dan de rundvleeskroketten van Mora.

Wat leren we van het etiket? Beide producten bevatten per 100 gram evenveel zout: 1,2 gram. Maar het vetgehalte verschilt behoorlijk: de hoemoes komt tot 29,7 gram vet per 100 gram. De kroket komt  ‘slechts’ tot 13 gram vet. Vetter dan deze puree van kikkererwten kom je het nauwelijks tegen in de supermarkt.

Alternatief? Van het merk Maza is ook Hoemoes less fat verkrijgbaar. Met 18 gram vet (per 100 gram) een stuk minder calorierijk, maar daarmee is de ‘vette’ Mora kroket nog altijd niet verslagen. Bij de meeste supermarkten kun je ook vers bereide hoemoes (soms geschreven als ‘hummus’) kopen. Kijk wel even op het etiket hoeveel vet de verse variant bevat.

Een koffiemaker die wereldwijd aan de weg timmert is het hippe Starbucks. De cappuccino van dit merk – ‘met 100 procent arabica koffie’ - koop je tegenwoordig ook gekoeld in de supermarkt. Lekker voor een shotje cafeïne tussendoor.

Maar, houd er rekening mee… je krijgt er een stoot suiker bij! Drink je het bekertje van 220 ml. helemaal leeg? Dan heb je een kopje cappuccino met vier en een halve suikerklontje (ruim 18 gram suiker) erin achter de knopen. Met recht een energierijk drankje!

Alternatief? Maak zelf een lekkere cappuccino. Bewaar het drankje in de koelkast en haalt het eruit als je zin krijgt in een koud bakje.

Gemak dient de mens! Daarom koopt menigeen een maaltijdsalade in de supermarkt. “Kant-en-klaar” staat er dan bij, en bij die woorden is het oppassen geblazen! Dat betekent dat de maker van alles aan een product toevoegt om de smaak te verrijken.

Neem bijvoorbeeld de maaltijdsalade gerookte zalm van supermarkt Jumbo. Eén zo’n salade (450 gram) bevat ook 10,4 gram suiker. De hoeveelheid zout in dit product is trouwens ook niet mis, want goed voor bijna de helft  (2,75 gram) van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zout (6 gram).

Alternatief? Is het niet net zo makkelijk en bijna even kant-en-klaar om zelf een zakje salade te kopen waar je voor de smaak een scheutje natuurazijn overheen doet? Wat tomaat en verse zalm erbij en je eet bijna hetzelfde, minus een stoot suiker en zout. En waarschijnlijk ben je voordeliger uit.

Havermout- en graanrepen van fabrikant Bolletje prijzen zichzelf aan met de kreet ‘Goed bezig’ op de verpakking. Waarom dat erop staat? Het product bevat ‘extra veel vezels’ staat ook op het doosje, dus vandaar waarschijnlijk…

De Goed bezig-repen zijn in elk geval verkrijgbaar in de smaken naturel, extra eiwit, rood fruit en cranberry.

Knabbel je drie reepjes achter elkaar op (goed bezig!) omdat je tussendoor trek hebt gekregen, dan krijg je ook aardig wat suiker binnen. Ruimschoots twee suikerklontjes.

En suiker dat je niet verbrandt, wordt opgeslagen als vet, weten we.

Alternatief? Neem het advies dat je moeder waarschijnlijk al gaf ter harte: eet een appel, banaan of mandarijn als je trek krijgt in een tussendoortje. Of test je zelfbeheersing en nuttig hooguit een zo’n reepje tussendoor.

Gedroogd fruit is gezond omdat het boordevol vezels, mineralen (zoals kalium en magnesium) en antioxidanten zit. Goed voor je spijsvertering en immuunsysteem.

Omdat gedroogde fruit heel compact is, raak je er minder snel door verzadigd en heb je de neiging om er meer van in je mond te stoppen. Een handjevol gedroogde abrikozen kauw je zo weg. Maar hierdoor krijg je wel veel meer suiker en calorieën binnen dan bij vers fruit.

Alternatief? Consumeer gedroogd fruit zoals abrikozen met mate of kies voor de verse variant. Neem bijvoorbeeld gedroogde abrikozen van supermarkt Dirk. Eén portie van 50 gram is goed voor 26,7 gram suiker, ruim 6 (!) suikerklontjes. Eet je net zoveel verse abrikozen? Dan krijg je ‘maar’ zo’n vier gram suiker binnen.

Sta je voor het schap in de supermarkt dan word je voor de nodige keuzes gesteld. Neem bijvoorbeeld vis uit blik van John West. In de ene variant is de makreel of tonijn verpakt in water, in de andere zwemt de vis in olijfolie of zonnebloemolie.

100 gram vis in olie bevat 11 gram tot 20 gram meer vet meer dan de vis in water. Scheelt toch weer bijna 500 kilojoule om te verbranden.

Alternatief? Je raadt het al… hier kun je op een eenvoudige manier het consumeren van vetten matigen: kies voor vis in water. Of koop een vers visje in de supermarkt of bij de visboer.

Van soep uit blik is bekend dat er gemiddeld genomen veel zout in zit. Maar de producenten voegen er voor de smaak maar wat graag suiker aan toe. Een topper - in negatieve zin - is wat dit betreft Unox Stevige tomaten crème soep.

In een blikje van 300 ml, goed voor een volle kom, is 11 gram suiker verwerkt. Bijna 4 klontjes dus. Met zo’n portie soep krijg je en passant ook 33 procent van je maximale aanbevolen hoeveelheid zout binnen. Geen soepje om dagelijks te consumeren, tenzij je de rest van de dag heel gematigd omgaat met de consumptie van zout en suiker.

Alternatief? Besteed een uurtje van je vrije zaterdag of zondag aan het bereiden van een pan verse soep. Dan bepaal je helemaal zelf wat je erin stopt. Zo weet je zeker dat je geen verborgen dikmakers verorbert. Als je een paar kommen invriest, heb je altijd een kommetje soep paraat als je trek krijgt.

Bronnen: Diabetesfonds, Gezondheidswetenschap.be, Voedingscentrum