Op het bord van Carien Kleibeuker

In Op je Bord reizen we naar het noorden van het land, waar - dicht in de buurt van schaatstempel Thialf - schaatsster Carien Kleibeuker woont. Carien is gespecialiseerd in de lange afstanden, en dan met name de 5000 meter. Op de Olympische Spelen van Sotsji in 2014 won ze op deze afstand de bronzen medaille. Haar laatste overwinning behaalde ze niet lang geleden: op de Nederlands Kampioenschappen van afgelopen december pakte ze goud en heeft zich daarmee gekwalificeerd voor het WK Lange Afstanden. Kleibeuker is in het dagelijks leven fysiotherapeute. Ze woont met haar man en dochtertje in Heerenveen.

Hoewel Carien geen geboren en getogen Friezin is, is haar credo: doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Carien: ‘ik weet nu wel wat goed voor mijn lichaam is. Ik ben niet zo van hypes en superfoods. Ik eet het liefste aardappels, groente en vlees.’

Maar Carien is een topsporter en daarom is het wel belangrijk dat ze voldoende eiwitten binnenkrijgt. Ze eet zo’n 5 eieren per week. Die verwerkt ze bijvoorbeeld in een spaghetti carbonara. Of ze doet een gekookt eitje door de salade. Carien vraagt zich af: er zijn ontzettend veel soorten eieren met veel keurmerken en claims over duurzaamheid en diervriendelijkheid. Maar welk ei moet je nu nemen als je kijkt naar duurzaamheid?

Het antwoord komt van Charlotte Linnebank van Questionmark, de stichting die onafhankelijk onderzoek doet naar de duurzaamheid van voedingsmiddelen. Volgens deze organisatie is een biologisch ei het duurzaamste ei. Dat komt allereerst omdat de legkippen het meest diervriendelijk worden gehouden, met de meeste beweegruimte, daglicht, een vrije uitloop en geen snavelkap. Daarnaast wordt bij de productie van het kippenvoer geen gebruik gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Ook bevat biologisch kippenvoer meestal geen soja. En dat is een goed teken want voor de teelt van soja (in bijvoorbeeld Brazilië) wordt nog steeds regenwoud gekapt. Op dat terrein doen GIJS-eieren het heel goed, want de producent van de GIJS-eieren heeft als enige in Nederland een officieel criterium, waarin staat dat ze alleen lokaal (Europees) geproduceerde soja in het voer gebruiken. Maar GIJS-eieren zijn dan weer niet biologisch.

Er bestaat nog steeds veel verwarring rondom eieren. En dat komt door de vele keurmerken en claims op eieren. Er bestaan zo’n 19 keurmerken voor eieren en ook claims als ‘Blije kip’. Dat is veel meer een marketingterm; een loze claim en dat werkt per definitie verwarrend en misschien zelfs misleidend. 

Charlotte vertelt: ‘In 2015 hebben we het GIJS-ei als duurzaamste uitgeroepen, omdat dit het enige ei was dat 3 sterren van het Beter Leven-keurmerk (voor dierenwelzijn) kreeg en het eerste product in de campagne 'Op weg naar 100% lokaal veevoer', waarmee verschillende milieuorganisaties strijden voor een gezonde, eerlijke en lokale landbouw.’ GIJS-eieren zijn te verkrijgen bij Plus-supermarkten.

In 2016 heeft het biologische ei het toch gewonnen van GIJS. Charlotte: ‘biologische eieren zijn net iets diervriendelijker en in de regel krijgen bio-legkippen voor een groot gedeelte lokaal verbouwd veevoer. Ook duurzaam dus, maar dan niet reglementair vastgelegd.’

Charlotte: ‘Een paar jaar geleden waren Rondeel-eieren de duurzaamste eieren, daarna kwam GIJS en nu staan biologische eieren aan de top. We horen al geluiden dat een producent bezig is met een nóg duurzamer ei. Dit is een heel goede ontwikkeling. We noemen dat de wedloop op duurzaamheid. In plaats van dat we de aarde steeds verder uitbuiten, zoeken we naar manieren om steeds beter met de natuur en het milieu om te gaan.

Door de uitbraak van de besmettelijke vogelgriep, geldt er sinds 9 november 2016 een ophokplicht voor professionele pluimveebedrijven. Dit betekent dat alle kippen binnen moeten blijven; vrije-uitloopkippen en biologische kippen hebben dan niet de mogelijkheid om in de vrije buitenlucht rond te scharrelen. De eieren van vrije-uitloopkippen mogen tot 12 weken na de ingang van de ophokplicht als vrije-uitloopeieren verkocht worden, daarna worden het scharreleieren. Dit betekent vanaf 1 februari aanstaande een grote schadepost voor producenten van vrije-uitloopeieren, want scharreleieren leveren minder op.

Voor biologische eieren geldt dit niet: de kip moet minstens een derde van haar leven buiten kunnen komen (zo’n 4 van de 12 maanden) en daarom mogen die eieren tot juli van dit jaar als biologisch verkocht worden.

Meer informatie over Questionmark: http://www.thequestionmark.org/
Meer informatie over de GIJS-eieren: http://www.van-gijs.nl/product/vrije-uitloopeieren/
Meer informatie over het Beter Leven Keurmerk: https://beterleven.dierenbescherming.nl/

Het recept: Spaghetti Carbonara

Ingrediënten:

- spaghetti

- 4 eieren

- parmezaanse kaas (op de gok, lekker veel)

- peper en zout

- pakje ontbijtspek

Ontbijtspek in reepjes en uitbakken. Eieren en kaas in een kom klutsen. Spaghetti al dente koken en dan afgieten. Doe de spekjes in de kom. Giet het heheel bij de spaghetti en klaar! Zorg er wel voor dat de eieren niet gaan stollen.