Op het bord van Britt Dekker

Britt kookt niet zo vaak. Liever laat ze dat over aan haar vriend of gaat ze uit eten. En dan eet ze wel eens een stukje vis of kip. Want helemaal vegetariër worden, dat gaat Britt te ver. Soms kookt ze wel voor vrienden, dan maakt ze een kippetje uit de oven: lekker én makkelijk! Maar er liggen zoveel verschillende soorten kippenvlees in de supermarkt, en ze heten allemaal anders: scharrel, bio, standaard, excellent… En daarom vraag Britt zich af: welke kip moet ik nu kopen?

Het antwoord op deze vraag is niet heel simpel. Als je kijkt naar de wens van Britt – zij stelt dierenwelzijn hoog in het vaandel – dan zou je het beste een biologische kip kunnen kopen, met 3 sterren van het Beter Leven Keurmerk. Dat betekent dat de kip langer leeft, meer natuurlijk daglicht krijgt, een vrije uitloop in de buitenlucht heeft en langzamer groeit dan een plofkip (geen ster), de standaardkip (geen ster) en ook de scharrelkip (1 of 2 sterren).

Het nadeel is dat biologische kip per kilogram vlees een grotere CO2-belasting kent dan regulier kippenvlees. Wil je dus voor een beter milieu kiezen, dan kom je uit bij de plofkip of de standaard kip. Deze kippen hebben minder beweegruimte en leven korter, waardoor ze minder voer verbruiken. Scharrelkuikens hebben meer ruimte, leven langer, gebruiken meer voer en omdat ze actiever zijn, stoten ze meer ammoniak uit. 

Twee kanttekeningen: in scharrelstallen droogt de mest beter op. Drogere mest stoot minder ammoniak uit dan natte mest, die meer in reguliere stallen te vinden is. En in de meeste onderzoeken over de milieubelasting van vlees wordt antibioticagebruik niet meegerekend. Hoewel de hoeveelheid antibiotica bij plofkippen al is afgenomen, wordt er nog steeds meer antibiotica gebruikt in de reguliere pluimveehouderij dan in de biologische pluimveehouderij. En de productie van antibiotica is uiteraard ook milieubelastend. Desalniettemin zijn reguliere kippen minder milieubelastend dan biologische kippen. Kijk voor meer informatie over de milieubelasting van vlees op de site van Milieu Centraal: https://www.milieucentraal.nl/milieubewust-eten/vlees-vis-of-vega/vlees/ 

Kies ik voor een gelukkigere kip of voor een beter milieu? Een dilemma…

Er is een nieuwe stal ontwikkeld, die deze keuze probeert te vermijden door dierenwelzijn te combineren met duurzaamheid. Dit is de Windstreekstal. Pluimveehouder Robert Nijkamp heeft al een aantal scharrelstallen en experimenteert nu met deze Windstreekstal. In deze stal worden scharrelkuikens gehouden van een langzaam groeiend ras, die meer leefruimte krijgen dan een reguliere kip. Ook is er veel natuurlijk daglicht en frisse lucht in de stal aanwezig. De Windstreekstal is daarom diervriendelijker dan een gangbare stal. Een vrije uitloop naar buiten, zoals bij de biologische pluimveehouder, is er echter niet. Daarom krijgen de kippen van de Windstreekstal 1 ster van het Beter Leven Keurmerk (en dus niet 2 of 3 sterren).

De stal is zo ontworpen, dat het houden van de kippen minder impact heeft op het milieu dan een gewone scharrelstal. Zo wordt er veel energie bespaard door een natuurlijke ventilatiestroom. In tegenstelling tot andere stallen wordt er in de Windstreekstal heel gericht verwarmd: de temperatuur is net wat hoger onder speciale broedkappen, dan in de rest van de stal. Hier zitten de kippen graag als ze nog jong zijn, na drie weken begeven zij zich naar koelere plekken in de stal. In bestaande stallen wordt de temperatuur de eerste drie weken opgevoerd, waarna het langzaam afkoelt. En dat is veel minder efficiënt. De mest van de kippen valt op matten onder de broedkap, die daardoor snel en goed schoon te maken zijn. Er liggen zonnepanelen op het dak, dat maakt de stal energieneutraal.

De Dierenbescherming volgt het experiment met de Windstreekstal op de voet en kan nu al concluderen dat de stal een goede middenweg biedt tussen de grootschalige productie van plofkippen en de biologische pluimveehouderijen: ‘De plofkippenindustrie is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog, in een tijdperk waarin efficiëntie en klimaatbeheersing de boventoon voerden. Maar deze industrie is hierin doorgeschoten, wat tot zeer ernstige dierenwelzijnsaantasting heeft geleid. Dit is moreel onaanvaardbaar. De kippen uit de Windstreekstal krijgen 1 ster van het Beter Leven Keurmerk, het is scharrelvlees. Uiteraard zijn de leefomstandigheden voor kippen met drie sterren nog veel beter, maar dieren die volgens de standaarden van 1 ster worden gehouden hebben het al zoveel beter dan reguliere kippen. Uiteindelijk is de oplossing: minder èn beter (en dat is diervriendelijker met aandacht voor milieuaspecten) vlees eten.’

  Meer informatie over de Windstreekstal: http://www.windstreek.eu/
Meer informatie over het Beter Leven Keurmerk van de Dierenbescherming: https://beterleven.dierenbescherming.nl/

RECEPT - Kip van Britt  

Ingrediënten
- 1 grote biologische- of scharrelkip
- 1 citroen
- een bol knoflook
- een paar takjes rozemarijn
- peper en zout
- olijfolie
- een zakje kipkruiden, peper en zout

Bereiding
Verwarm een oven voor op 180 graden. Smeer de hele kip in met olijfolie en voeg daar de kipkruiden – naar eigen smaak – aan toe. Voeg eventueel nog wat extra peper en zout toe. Snijd de citroen in plakjes en vul de kip met vier schijfjes citroen en een stuk of acht teentjes knoflook. Leg de kip in een ingevette ovenschaal en omring hem met takjes rozemarijn. Leg daarbij nog wat schijfjes citroen en teentjes knoflook. Doe de kip ongeveer 1,5 uur in de oven. De kip smaakt het best als het vel van de kip een beetje krokant is geworden. Serveer de kip met bijvoorbeeld een tomaten-mozzarellasalade.

Eet smakelijk!