Vliegenzwam

Een vliegenzwam is eigenlijk kilometers en kilometers lang. De zwam leeft als een heel web van lange schimmeldraden onder de grond. In de herfst kom er eventjes een paddenstoel boven de grond kijken. Eerst is die heel klein en zit er een wit jasje omheen. Als de paddenstoel groter wordt, barst de jas. De snippers van die jas zie je dan als witte stippen op de rode hoed liggen! 

• Rood met witte stippen, denk aan de paddenstoel uit het liedje van kabouter Spillebeen. 
• Rode hoed staat op een steeltje en onder de hoed zitten platte ‘plaatjes’. 
• Tussen die plaatjes groeien de ‘zaadjes’, maar die zijn te klein om te zien.

De schimmeldraden van de vliegenzwam leven onder de grond samen met boomwortels. Vooral met de heel dunne worteltjes van berkenbomen of beuken. Daarom zie je de rode paddenstoel met de witte stippen vooral aan de voet van die bomen staan. De boom en de paddenstoel hebben echt wat aan elkaar. De schimmeldraadjes geven voedsel aan de boom en de boom geeft daar weer suiker voor terug. De een kan eigenlijk niet zonder de ander.

Over de fascinerende wereld paddenstoelen schreef Geert-Jan Roebers het kinderboek: 'Paddenstoel en co'. Hij neemt ons mee in de wereld van giftige reuzenpaddenstoelen en truffels die waardevoller zijn dan goud. Luister naar de paddenstoelenles:

Sorry, we moeten het toch zeggen: kabouter spillebeen, die van dat liedje, die bestaat niet. Maar paddenstoelen kunnen wél echt in een heksenkring groeien. Dat komt omdat de schimmeldraden vanuit één punt onder de grond in alle richtingen groeien. Een beetje zoals de spaken in een fietswiel. En iedere herfst komt dan aan het eind van iedere spaak een paddenstoel naar boven: in een heksenkring dus.

Eigenlijk is een paddenstoel een soort bloem. De ‘plant’ waar die bloem bij hoort, dat zijn dan de schimmeldraden onder de grond. In de herfst komen de ‘bloemen’ boven de grond om zaadjes te verspreiden. In het geval van een paddenstoel zijn die zaadjes eigenlijk ieniemienie kleine spoortjes. Die zijn zó klein dat je ze zonder een vergrootglas niet ziet. Maar juist omdat ze zo klein zijn, kunnen ze wel honderden kilometers ver met de wind meereizen.

Sommige paddenstoelen, zoals champignons, kan je eten. Vliegenzwammen niet! Die zijn giftig. Vroeger waren er wel sjamanen (een soort tovenaars) die bij speciale ceremonies kleine stukjes vliegenzwam opaten om ‘in contact te komen met de geesten’. Maar als je het aan een dokter vraagt: mensen die vliegenzwammen eten, die knappen daar niet echt van op! Er zijn zelfs paddenstoelen, zoals de groene knolamaniet, waar je dood aan kan gaan als je die opeet