Van Zedelijkheidswet tot Sekszusjes
Als je naar de Sekszusjes kijkt, zou je bijna denken dat het altijd zo normaal was in Nederland om openlijk over seks te praten met jongeren, maar het is nog niet eens zo lang geleden dat mensen het woord niet eens durfden te fluisteren.
Seks is natuurlijk zo oud als het leven zelf. Archeologen vonden overal ter wereld beeltenissen met een seksueel karakter. Gekrast op de wanden van grotten en tempels, in de talloze opgegraven fallussen, borsten en billen van hout, steen of ivoor, en natuurlijk in 'vieze' boekjes. De Kamasutra alleen is al 1500 jaar oud. Toch zou het nog heel lang duren voordat betrouwbare seksuele voorlichting beschikbaar kwam voor de mensen die het het hardst nodig hebben: jongeren.
Aletta Jacobs
Zedelijkheidswet
De behoefte aan geboortebeperking blijft echter alleen maar groeien en de katholieke arts Johannes Smulders speelt hierop in met een ‘natuurlijke methode’ om zwangerschap te voorkomen: periodieke onthouding. Tegenwoordig beter bekend als 'de kalendermethode'. Hoewel condooms officieel niet mogen worden verstrekt, vinden ze stiekem nog gretig aftrek. Bovendien wordt in 1930 het latexcondoom geïntroduceerd, dat goedkoper, fijner in gebruik is en langer meegaat. Hoewel de overheid nog steeds hard optreedt tegen de 'zedenloosheid' blijft het bloed kruipen waar het niet gaan mag. In films en op foto's zijn steeds vaker erotisch getinte scenes te zien. In het straatbeeld winnen de minirok en vleeskleurige panty aan populariteit.
Seksuele revolutie
De protestgeneratie zet zich af tegen de verstikkende moraal van hun ouders en eist zelfbeschikking, vrijheid en democratie. Seks komt langzaam uit de taboesfeer en het gaat steeds vaker over genot in plaats van voortplanting. Die ontwikkeling wordt versterkt door de uitvinding van de anticonceptiepil, waardoor seks los kan worden gekoppeld van een mogelijke zwangerschap.
In 1962 brengt het farmaceutische bedrijf Organon de anticonceptiepil op de markt. De pil ontketent een ware seksuele revolutie en vrouwen krijgen met de pil de controle over hun eigen lichaam in handen. Christelijke partijen zorgen er echter voor dat de pil pas na 1975 vrij mag worden voorgeschreven. Tot die tijd is de pil officieel alleen toegankelijk voor getrouwde vrouwen. In de jaren '80 wint ook het spiraaltje aan populariteit.
Dolle Mina's
In de Swinging Seventies wordt er flink op los geëxperimenteerd. Sex, drugs, rockmuziek en sleutelfeestjes vieren hoogtij. Het vrije denken over seks begint langzaam ook zichtbaar te worden in de wet. In 1970 wordt de openlijke verkoop van voorbehoedsmiddelen gelegaliseerd en in 1971 wordt de pil opgenomen in het ziekenfondspakket. De strijd voor vrouwenemancipatie intensiveert. In Nederland vechten de Dolle Mina’s voor gelijke rechten en het recht op abortus, dat in 1984 - onder strenge voorwaarden - wordt toegestaan. Ook de emancipatie van homoseksuelen en lesbiennes wordt vooruit geholpen door de seksuele revolutie. In 1973 wordt homoseksualiteit uit het handboek voor psychische aandoeningen (DSM) geschrapt.
In de jaren '80 schrikt de wereld op door een nieuwe en gevaarlijk ziekte die rap om zich heen grijpt: aids. In eerste instantie lijken vooral homoseksuele mannen het slachtoffer te zijn en er heerst een groot taboe op de ziekte.
Mensen zijn doodsbang om besmet te raken wat leidt tot verregaande stigmatisering van aidspatiënten.
Al snel blijkt dat de ziekte ook slachtoffers maakte onder injecterende druggebruikers, mensen die donorbloed hadden gekregen en heteroseksuelen. In Afrika verspreid de epidemie veroorzaakt door het hiv-virus zich razendsnel. Pas in 1996 werd een eerste levensreddende behandeling voor mensen met hiv ontwikkeld: de combinatietherapie. Inmiddels is hiv prima te behandelen met medicijnen en is gebleken dat hiv-remmers ook als preventiemiddel kunnen worden ingezet.
Condoom op het Jeugdjournaal
In 1987 demonstreert Leonie Jansen in het Jeugdjournaal hoe je een condoom moet omdoen. Sommige mensen vinden het ongepast maar het onderwerp wordt steeds belangrijker gevonden. De Veilig vrijen-campagne is overal te zien en te horen. Seksuele voorlichting doet zijn intrede in het voortgezet onderwijs maar scholen mogen zelf bepalen hoe en wat.
Ook in tienerbladen wordt steeds meer over seks gepraat. Break-out! heeft eind jaren '90 de beroemde rubriek ‘Seks & Liefde’, waarin mensen naakt poseren en vertellen over hun seksleven. Lezers kunnen vragen insturen naar een seksuoloog. Het blad is zeer populair bij tieners, maar niet bij alle ouders.
In 2011 werd aandacht voor seksualiteit en seksuele diversiteit verplicht gesteld in het onderwijs. Omdat veel scholen en leraren niet wisten hoe ze dat moesten aanpakken, schoot de NTR te hulp in de vorm van ‘Dokter Corrie’. In een wekelijks terugkerend item van het Schooltv-weekjournaal praatte Martine Sandifort op een luchtige manier met BN'ers over gevoelige zaken als erecties, menstruatie of tongzoenen.
Dokter Corrie lijkt nu een natuurlijke opvolger te hebben gevonden in de gezusters Krista en Marcelle Arriëns. Zij maken voor de VPRO de webserie 'Sekszusjes TV' waarin ze op een nuchtere en grappige manier onderzoeken hoe het nu allemaal werkt, daar beneden.
Praat mee
