Sterk Staaltje Taal: oud-Hollandse scheldwoorden

In onze taalrubriek 'Sterk Staaltje Taal' bespreken we de ongemakkelijke, leuke of irritante kanten van onze taal. Deze editie: oud-Hollandse scheldwoorden.

Nederland is een ster in het omturnen van ziektes naar scheldwoorden. Die rollen heerlijk over de tong, maar echt origineel is het niet. Net als de maatschappij verhardt ook ons taalgebruik bij het vloeken; het verschrikkelijke ‘k*nker is tegenwoordig helaas gemeengoed. Moeten we dan stoppen met schelden?

Vloeken en schelden hebben een functie. Het kan enorm opluchten en is soms gewoon lekker. De oplossing voor onze kinderen, onszelf en eigenlijk iedereen is daarom: de herintroductie van goedbekkende, oud-Hollandse scheldwoorden. Zonder ge-vleeswaren en vreselijke ziektes die we naar elkaars hoofd smijten. Dan leren onze kleine deugnieten -die we nog steeds grotendeels thuis onderwijzen-  tenminste nog een beetje te vloeken op stand, zodra zij weer samen op het schoolplein mogen staan. Schelden en vloeken gebeuren toch, dan kunnen we het maar beter keurig doen!

Nu zien we de kleintjes op hun eerste minifietsjes -met zijwieltjes- de meest harde scheldwoorden tegen hun vriendjes roepen, als de een per ongeluk bijna tegen de ander opknalt. Hoe amusant zou het zijn als er geen eikel, klootzak, sukkel, of erger klinkt, maar “klaphark, graftak, vloerpruik of belhamel”? Klinkt ook wel lekker met die stembandjes. Ze veranderen op die manier tenminste niet in een “wandelende braakemmer”, zodra de volwassenheid inkickt.

Volwassenen zijn namelijk niet veel beter, uitzonderingen daargelaten. Misschien hebben wij het als kind niet goed geleerd van onze ouders of grootouders en zijn we vergeten dat we als kwajongens, kleine feeksen en geteisem door het leven gingen. Of hebben wij als kind het beperkte woordenboek van het schorriemorrie uit de buurt in het geheugen verankerd?

Het is wetenschappelijk aangetoond dat een lekker potje ouderwets schelden na een valpartij de pijn enigszins stelpt; een fenomeen dat ook wel stress induced anastalgia wordt genoemd. Maar de specifieke woordkeuze maakt in principe niet veel uit. Als het maar hard klinkt, we er veel achter elkaar (hard) kunnen roepen en we ons er  daarna persoonlijk beter door voelen. “DROMMELS. NONDEJU. GLOEIENDE en GATBAKKES!” Daar voel je jezelf gegarandeerd beter van. Probeer het maar eens na die duim tussen de deur en maak jezelf uit voor knurft of zak hooi.

In vijftien Nederlandse gemeentes heerst nog altijd een vloekverbod. Ook al wordt er in de praktijk niet op gehandhaafd en worden er vrijwel geen boetes voor deze overtreding uitgeschreven, kun je het maar beter voor zijn. Een potje beschaafd vloeken en plein public kan immers vooral rekenen op gejuich van de toeschouwende mede-vlegels op straat. Daar kan zelfs de echte “dienstklopper” zijn geliefde bonnenboekje niet voor trekken. Dat scheelt dan helaas wel een eventuele bonus voor de geüniformeerde “koddebeier”. Denk dus wel na voordat je als een ware “brulboei” staat te loeien in het centrum.

Aangezien jong geleerd, oud gedaan is, lijkt het een vooruitstrevend idee om te pleiten voor heuse scheldkanonnade-les op school. Gewoon net als maatschappijleer, staatsinrichting, EHBO en zwemles, nu dus ook beschaafde schuttingwoordenleer, voor de echte snotneuzen.