Fotograaf Andreas Terlaak over zijn favoriete foto's

Deze foto -gemaakt in februari 2007, is heel belangrijk voor mijn carrière geweest. Aan het einde van dat jaar besloot ik fulltime te gaan freelancen en mijn vaste baan op te zeggen. Toen ik net die grote stap had gemaakt, won ik met deze foto de eerste prijs in de Zilveren Camera. Dat gaf me behalve zelfvertrouwen en de bevestiging dat ik de juiste keuze had gemaakt, ook geloofwaardigheid als fotograaf naar de buitenwereld toe en vormde zo een behoorlijke duw in mijn rug.

Ik wilde heel graag naar Amy's concert, omdat er om haar naam een enorme 'buzzzzzzzz' hing. Het was een nachtconcert en we mochten gedurende het hele concert fotograferen. Meestal moeten de fotografen na drie nummers de zaal uit, en vaak vind ik dat ook niet erg, maar dit concert heb ik lekker door kunnen fotograferen. Ik heb die avond niet veel collega’s gezien en er is dus weinig beeld van dit concert. Bij concertfotografie kan je maar in beperkte mate iets regisseren. Je kan proberen je te onderscheiden door op een andere plek te gaan staan dan andere fotografen en natuurlijk door in jouw eigen stijl te fotograferen. Maar je kan tijdens een concert niet even tegen Amy zeggen: ga daar eens even staan en doe dit of doe dat eens. Tegenlicht kan soms heel lastig zijn, maar ik vind het juist heel mooi en zoek het soms bewust op. Toen ik dit licht door haar benen zag schijnen drukte ik heel bewust af.

Later dat jaar zou ze op Pinkpop en North Sea Jazz staan, maar bij beide optredens kwam ze niet opdagen. Om North Sea Jazz dat jaar te promoten hingen door heel het land grote posters met één van de foto’s uit mijn Amy-reeks. Dat werden dus ineens collectors items, helemaal toen ze overleed. Wel stond ze dat jaar nog in de Heineken Music Hall, maar bij dat concert mochten geen fotografen aanwezig zijn. Dit concert in Paradiso is dus haar laatste concert in Nederland waar foto’s van zijn. De foto’s zouden later op de speciale uitgave van de cd komen, met een tweede cd met het Paradiso-concert er op. Voor dat boekje zouden mijn foto’s gebruikt worden. Helaas heeft de platenmaatschappij op het laatste moment besloten om het bij het originele artwork te houden, dus mijn foto’s zijn helaas niet gebruikt. Grappig detail: ze zijn vergeten mijn naam bij de credits te verwijderen, dus er staat op die bijzondere uitgave nu: ‘Photography: Andreas Terlaak’. Deze foto hangt ook groot ingelijst bij haar vader thuis, nadat Paul de Leeuw die live op tv aan hem heeft overhandigd. Hier was ik best trots op, al heeft de documentaire die later over Amy verscheen haar vader helaas wel in een ander daglicht gezet.

Op deze foto geen voorbijrazende Formule 1-auto’s, maar de coureurs (op de foto zijn alleen de top 3 teams van dat moment te zien). Zij die op een rijtje richting een videocamera lopen om de seizoenstrailer te maken, waarmee de F1 het nieuwe seizoen wereldwijd wilde aankondigen op tv, internet en socials. Ik wist op voorhand niet dat ze dit gingen doen, dus ik moest heel snel schakelen toen ik dit toevallig zag gebeuren. Wat ik persoonlijk tof vind aan dit beeld is dat ik er vanzelf Little Green Bag van George Baker bij hoor, omdat het me aan de openingsscène van Reservoir Dogs doet denken. De foto laat ook zien hoe Max zich onderscheid als coureur. Hij doet alles net even anders, op geheel eigen wijze en maakt zichzelf daarmee een uitzonderlijk talent en hopelijk toekomstig wereldkampioen.

Formule 1 is al jaren een obsessie voor me. Ik ging in 1998 al naar Hongarije om Jos Verstappen te zien rijden. Toen zijn zoon   -Max- coureur werd, wakkerde dat mijn Formule 1-vlam weer helemaal aan en begon ik Formule 1 te fotograferen. De grote uitdaging was vooral om een ingang tot deze gesloten en exclusieve wereld te vinden. Ik had het geluk dat de topfotograaf van Formule 1, Peter van Egmond, twee jaar geleden zo ontzettend vriendelijk was om mij een raceweekend op sleeptouw te nemen. De eerste keer dat ik door de poortjes van de paddock liep, waande ik me de eerste tien minuten in een droom. Stond ik daar ineens in een omgeving die ik alleen van televisie en vanaf de tribune kende. Ik heb door mijn werk veel beroemdheden gefotografeerd en ben niet snel meer onder de indruk, maar daar was ik echt even starstruck. Het bijzondere is dat, als je eenmaal binnen bent er vrijwel geen restricties zijn en alles en iedereen gewoon kriskras door elkaar heenloopt; van coureurs tot teambazen en fotografen -die ik al jaren bewonder en met wiens werk ik ben opgegroeid.

Formule 1 heeft heel veel aspecten die je kan fotograferen. Het randgebeuren, het publiek, de sfeer, de esthetiek van de prachtige hightech machines waarin ze rijden, emotie, achter de schermen, persoonlijke verhalen, maar natuurlijk ook de extreem hoge snelheid waarmee de auto’s over de baan vliegen. Dat heeft tot nu toe echt het meeste indruk op me gemaakt. Je kan het je werkelijk niet voorstellen hoe snel en bruut hard die auto’s voorbijkomen. Het geluid, de verplaatsing van de wind en wat er allemaal door de lucht om je oren vliegt aan zand en stof, als ze voorbijkomen. Het is bijna angstaanjagend. Dit heb ik tot nu toe het best ervaren aan de binnenkant van Eau Rouge op Spa in België. Daar komen ze op 2,5 meter afstand vol gas langs en je staat er als fotograaf weliswaar achter de vangrail die tot je heup komt, maar ik ben daar toch ook maar even gaan liggen en door de vangrail heen gaan fotograferen om dekking te zoeken.

Deze foto is gemaakt in de bibliotheek van Nijmegen, waar de marathonloper Eliud Kipchoge een interview met NRC Handelsblad had over boeken die hem inspireerden. Kipchoge had de dag ervoor het wereldrecord gelopen in Berlijn, en toch nam hij de moeite en tijd voor ons. Zoals ik het begreep vond hij de insteek van het interview leuk en heeft hij interviews met CNN en andere grote netwerken afgezegd omdat hij te moe was na zijn wereldprestatie. Hij was totaal leeg en had weinig energie. Een dag na dat record sjokt het fenomeen dat Kipchoge heet door de rijen boeken en stellages. Het ene moment sta je in de spotlight en kijken ze over de hele wereld naar je verrichtingen op tv en het andere moment sta je in de bieb van Nijmegen. Een groter contrast kan je je bijna niet voorstellen. De bibliotheek was niet bepaald een inspirerende fotolocatie dus ik dacht: ‘ik zet hem voor twee zwarte deuren, zodat de focus totaal op hem ligt’. Ik had twee lampen neergezet. Hij hoefde alleen maar te gaan staan en met zijn intense blik in de lens te kijken. Dit portret, of een variant ervan, stond groot in NRC. Later is deze foto nog vaak gepubliceerd in nationale en internationale media.

Het leuke aan portretfotografie is dat je als fotograaf daadwerkelijk contact hebt met de persoon die je fotografeert. Vaak zijn het hele interessante of inspirerende mensen; waar je energie van krijgt of iets van leert, ondanks de korte tijd dat je met hen samen bent. Een portretfoto maak je ook echt samen. Ik kan er veel meer van mezelf in kwijt en ben ook heel blij als de geportretteerde meedenkt, of met een idee komt waar ik nooit aan gedacht zou hebben. Het is een hele leuke uitdaging om de persoon die je portretteert op zijn gemak te laten voelen. Dat is volgens mij het allerbelangrijkste bij portretfotografie. Waar ik eerst vooral heel zenuwachtig en bezig was met mijn techniek, in plaats van met de persoon zelf (grote fout!), heb ik nu mijn techniek volledig onder controle en kan ik me 100% focussen op de geportretteerde. Vaak heb je met bekende en belangrijke mensen maar heel weinig tijd, dus dan wil je niet lopen klooien met instellingen.

Ik vind het altijd extra leuk als ik internationale persoonlijkheden mag fotograferen. Nederland is wat dat betreft een klein land, dus als de krant me belt met de vraag of ik in dit geval Eliud Kipchoge wil portretteren, maak ik wel een figuurlijk vreugdesprongetje.

Ga hier naar de website van Andreas