Grenzen verleggen bij ultramarathons: Bizarre tradities van kamelen als bezemwagen tot het scheuren van boekpagina's

Door Isa Bos

De populariteit van ultramarathons neemt toe en de afstanden lijken steeds gekker te worden. Afgelopen week liep de Belgische atleet Matthieu Bonne het wereldrecord ultralopen: hij liep een duizelingwekkende 1046,3 km in zes dagen, en zat hiervoor bij ons in de uitzending. Wat drijft mensen zoals hij om zichzelf zo ver te pushen en welke bizarre tradities bestaan er?

Terwijl een gewone marathon al een uitdaging is, zoeken lopers als Matthieu steeds extremere grenzen op. We spreken van een ultramarathon bij een afstand die verder gaat dan de traditionele marathonafstand van 42,195 kilometer. De meest voorkomende afstanden beginnen bij 50 kilometer, maar sommige ultramarathons strekken zich uit tot wel 5000 kilometer. 

Bij ons aan tafel sprak Matthieu over zijn nieuwe wereldrecord tijdens het wereldkampioenschap in Hongarije afgelopen september: “Ik rende zes dagen lang, waarbij ik per dag maximaal één tot anderhalf uur sliep. De eerste dagen ben je nog redelijk fris, omdat je de weken voor de wedstrijd goed geslapen hebt, maar dag vier en vijf wordt dat steeds moeilijker. Je gedachten worden donkerder en alles begint pijn te doen”. Matthieu rende 21 uur per dag in een bepaald tempo, waarbij hij de eerste dag 238 kilometer rende in 24 uur. En hij is niet de enige die zichzelf graag tot het uiterste test.

Ook Nederlandse artsen Isabel Brüggenwirth en Charlotte Folkersma namen deel aan een ultramarathon die eruit springt vanwege zijn bizarre omstandigheden, namelijk de zevendaagse ‘Des Sables”. Elk jaar wordt deze ultramarathon gehouden in het midden van de Sahara-woestijn in Marokko. Deelnemers moeten hierbij 250 kilometer afleggen, wat neerkomt op ongeveer zes standaard marathons. De race wordt door veel hardlopers gezien als één van de meest uitdagende ter wereld vanwege de extreme hitte in de woestijn. Deelnemers moeten al hun voedsel en uitrusting zelf dragen en als je dacht dat je rustig aan kon doen, wacht je nog een verrassing: er lopen twee kamelen achteraan de groep, als een soort wandelende 'bezemwagen'. Blijf je te ver achter, dan betekent dat het einde van de wedstrijd voor jou.

In talkshow Sophie & Jeroen vertelden Isabel en Charlotte over hoe zij de wedstrijd hebben ervaren. Als arts waren zij extra op de hoogte van de gezondheidsrisico’s die de race met zich meebrengt, maar de vrouwen liepen de wedstrijd alsnog. Folkersma: “Tijdens de race zie je mensen in een erg slechte toestand voorbijkomen. Eén dag liepen we een lange afstand in een temperatuur van zo’n 50 graden. We zagen mensen die onwel werden, sommigen stortten in, moesten overgeven en eindigden in ijsbaden om af te koelen.”

Niet alleen de hitte van Marokko test ultralopers, ook het ijskoude Canada: de Yukon Arctic Ultra daagt deelnemers uit met afstanden van 193, 402 of 612 kilometer door een bevroren wildernis. Temperaturen kunnen dalen tot -50 graden, wat ook deze race tot één van de zwaarste ter wereld maakt. Schrijfster Amy Kenny vertelde in een artikel van Yukon News over de verrassingen tijdens de race: “Na tien kilometer besefte ik dat alles wat ik had meegenomen aan drinken bevroren was. Ik liep dus continu over bevroren water, maar had niets om te drinken.”

Een marathon waarbij sinds 1989 slechts 21 atleten de finish hebben gehaald is de ‘Barkley Marathons’. Deze staat bekend om zijn mysterieuze inschrijfprocedure en bijzondere checkpoints. Jaarlijks zijn er meer dan duizend inschrijvingen voor de Barkley Marathon, maar slechts 40 gelukkigen krijgen de kans om deel te nemen. Om aan te tonen dat je het parcours hebt voltooid, moet je langs checkpoints met een boek. Bij elke ronde scheur je de pagina uit het boek dat bij je startnummer hoort en lever je deze in om door te kunnen gaan naar de volgende ronde. 

Het voltooien van de marathon lukt dus bijna niemand. Eén van de bekendste verhalen over een mislukte Barkleywedstrijd is dat van Karel Sabbe uit 2022. Na twee dagen afzien zonder slaap moest hij opgeven toen hij hallucinerend van slaaptekort van het padje was geraakt. Sabbe vertelde aan VRT NWS hoe dit ging: “Ik wist dat mijn wedstrijd voorbij was en ben naar het dichtstbijzijnde dorp gewandeld. Daar zag ik een vrouw met twee kinderen. Ik vroeg om hulp tot de vrouw veranderde in een vuilniszak.” Een jaar later waagde Sabbe opnieuw een poging en behoort hij nu tot één van de weinige finishers van de race. 

Bekijk hieronder het gesprek met ultraloper Matthieu Bonne, die na het vestigen van het wereldrecord hardlopen bij ons aanschoof: