De afbraak van de sociale werkplaats

“Men was ervan overtuigd dat het zou lukken om duizenden mensen bij gewone bedrijven te plaatsen. Dat vond ik van meet af aan een hele fraaie doelstelling, maar ook illusiepolitiek die met heel weinig zorgvuldigheid is uitgevoerd”, aldus professor Ton Wilthagen (hoogleraar arbeidsmarkt, Tilburg University) in Zembla.

De sociale werkvoorziening was sinds de jaren zestig de plek waar mensen met een beperking aan de slag konden. Het was aangepast werk met begeleiding tegen een redelijk salaris zodat honderdduizenden mensen - die daarvoor vooral afhankelijk waren van liefdadigheid, kerken en familie - volwaardig konden deelnemen aan de maatschappij. 

In 2015 maakte Rutte II (VVD, PvdA) een eind aan de Wet Sociale Werkvoorziening. De sociale werkplaats ging met onmiddellijke ingang op slot. Te duur, niet van deze tijd. Voortaan kunnen mensen met een beperking via de Participatiewet gaan werken bij gewone bedrijven.  

Maar er kwamen nauwelijks nieuwe werkplekken voor mensen met een beperking. “Ik vind het kortzichtig en een hele slechte manier van politiek bedrijven. Je hebt het over een kwetsbare mensen, mensen die nu werkloos thuis op de bank zitten en al jaren in onzekerheid verkeren. Voor deze groep is het funest,” zegt de hoogleraar arbeidsmarkt in Zembla. “Er is op onverantwoorde wijze geëxperimenteerd met een kwetsbare groep mensen.” Hij vindt dat er een parlementaire enquête zou moeten komen.

De Participatiewet was gedoemd te mislukken volgens Arjan Vliegenthart, wethouder in Amsterdam en woordvoerder sociale zaken van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten: “Het idee was mooi – om meer mensen in de samenleving mee te laten doen - maar de uitvoering niet. Het ging allemaal veel te snel en er werd tegelijkertijd een bezuiniging van 1,2 miljard euro doorgevoerd,” zegt Vliegenthart.

Gemeenten moeten vijftigduizend beschutte werkplekken realiseren voor mensen die veel begeleiding nodig hebben en die nauwelijks kans hebben op een baan in het bedrijfsleven. Sinds de invoering van de participatiewet drie jaar geleden zijn er slecht 735 van die beschutte werkplekken gekomen.

Kitty Jong, vice-voorzitter van het FNV vindt dat de sociale werkvoorziening weer open moet. “De Participatiewet moet worden aangepast,” vertelt Jong in Zembla.