Wat drijft de Nederlandse Trump-aanhanger?

‘Als nuchtere Nederlanders vinden we Trump een schreeuwerige opschepper, of toch niet?’ Die vraag pogen Willem Frank de Nood en Eva Houtsma te beantwoorden in hun podcast Trump in je achtertuin.

Tijdens een gezamenlijke wandeling aan de Vecht kwamen Willem Frank en Eva verschillende Trump-stickers tegen. Met leuzen als ‘Trump 2020’ en ‘Make Liberals Cry Again’. Wie zijn de mensen die deze stickers op lantaarnpalen plakken?

Eva: “Voor mij is het moeilijk te begrijpen waarom iemand op Trump zou stemmen. Hij bevoordeelt de rijken, maakt de kloof tussen zwarte en witte mensen groter. Maar de helft van de Amerikanen stemt wél op hem. En zelfs in Nederland, in mijn eigen buurt, is er dus iemand die stickers vóór Trump ophangt. Willem Frank en Eva vroegen zich af: zitten wij misschien in een bubbel?

Stickers
Ook langs de Utrechtse atletiekvelden, waar Willem Frank regelmatig met zijn hond loopt, komt hij een verbleekte ‘Trump 2020’-sticker tegen. Hij besluit een foto van de sticker naar Amerika-specialist Laila Frank te sturen. In eerste instantie moet ze erom lachen. Maar haar tweede reactie is geschrokken. Geschrokken dat deze stickers ook in Nederland geplakt worden.

‘Laat mensen maar eens bewust worden van wat er werkelijk aan de hand is; er is op dit moment een gevecht tussen licht en donker bezig’, vertelt een voorbijganger. Ze spreekt van een wereldwijde strijd tussen goed en kwaad. Ze is pro-Trump en blij met de stickers, maar zelf is ze niet verantwoordelijk voor het plakken van de stickers.

Tegen politieke correctheid
Het boek met de titel Donald Trump is niet gek, geschreven door Amerika-deskundige Victor Vlam en Maarten Kolsloot, laat zien dat de dingen die Donald Trump doet soms absurd lijken - en soms ook echt wel absurd zijn - maar tegelijkertijd wel de reden blootleggen waarom deze tactiek in de Verenigde Staten werkt. Eén van de dingen die mensen in de Verenigde Staten belangrijk vinden is dat er iemand is die zich tegen politieke correctheid verzet; dat ondiplomatieke wordt gewaardeerd. Dat Trump verwikkeld is in talloze schandalen lijken hem niet te deren. Sterker nog: hij is nog even populair als vier jaar geleden. Tegelijkertijd is de polarisatie toegenomen. In Amerika zijn er, volgens Vlam, twee kampen. Je stemt niet voor een partij; je stemt tegen de ander. Een proteststem. ‘Zorgwekkend’, noemt hij het.

Fanpagina
Eva en Willem Frank stuiten op Facebook op de fanpagina ‘Nederland steunt Trump’. De pagina is voornamelijk populair onder PVV-stemmers. De Nederlands Trump-aanhanger is vaker man dan vrouw, vaker wit dan van kleur en vaak boven de 40/50+.

Eva is benieuwd wie verantwoordelijk is voor het plakken van de stickers in Utrecht. Ze besluit het in een buurtfacebookgroep. Daarnaast proberen ze de ‘plakker’ te achterhalen door een briefje achter te laten bij de Trump-stickers, met de vraag wie deze stickers opplakt.

Maar het blijft niet enkel bij de stickers van de huidige Amerikaanse president. Er hangen even later ook stickers met leuzen als ‘Opgepast! NPO is fake news’. 'Zou dit dezelfde plakker zijn?', vraagt Willem Frank zich af. Hij vindt de maker van de NPO-sticker op Twitter. Erbij vermeld: zijn telefoonnummer. Willem Frank probeert het nummer te bellen. Geen gehoor.

Kattenkwaadstreek
Lars van den Sigtenhorst, ook wel bekend onder zijn kunstenaarsnaam L-Tuziasm, plakt weleens terloops stickers. Als kattenkwaadstreek, zegt hij zelf. Hij heeft altijd wel stickers bij zich. ‘We zijn gewend aan ongevraagde reclames, dat accepteren we allemaal, maar dat wat ík grappig vind dat mag niet? Waar ligt dan de scheidslijn? Dat vind ik wel een interessant onderwerp’, vraagt L-Tuziasm zich af. Hij plakt niks op particulier bezit. Is de Trump-sticker propaganda of is het een grote knipoog die niet voor iedereen duidelijk is? Dan is het meer de vraag ben je er voor of tegen, het zijn waarschijnlijk fanatieke aanhangers, vraagt L-Tuziasm zich af.

Uit de kast komen
Trump-aanhangers komt Vlam niet vaak tegen in Nederland. Tijdens zijn lezingen, in Nederland, vraagt hij het publiek wie er Trump-aanhanger is. De gedachte is dat het gros van de zaal democraat zou zijn. Toch denkt Vlam dat er wel meer Trump-aanhangers zijn, maar dat die hun hand niet durven op te steken, want dat brengt een stigma met zich mee.

Victor beschouwt openlijk zeggen dat je pro-Trump bent als uit de kast komen. ‘Er zit een sociaal stigma op om te zeggen dat jij Trump-aanhanger bent. Ik kan mij voorstellen dat je er vrienden door verliest of dat je belachelijk wordt gemaakt. Het is best en hoge prijs die je ervoor betaalt.’

Voor student Freek is dat anders. Op het raam van zijn woning aan de Singel in Utrecht prijkt een Trump-poster met daarop de woorden ‘Keep America Great’. ‘Het is begonnen als een grapje, maar nu sta ik er ook echt achter’, aldus Freek.
Het blijft niet bij die ene poster. Zijn collectie bestaat uit een Trump-vlag uit 2016, een vlag uit 2020 en een poster van Rambo waar het gezicht van Trump op gefotoshopt is. Maar ook Trump-sokken, een tekening van Trump op een tank – inclusief heavyweight champion belt om zijn buik – en de tekst ‘You’re Fired’. ‘Het klinkt allemaal nogal agressief, maar het ziet er gewoon grappig uit’, zegt Freek.

Niet iedereen vindt het grappig. Het komt regelmatig voor dat er pizza, eieren of kapsalons tegen Freeks ramen worden gegooid. Ook wordt er regelmatig naar hem geschreeuwd. ‘Maar als jonge gast vind je dat ook wel weer spannend’, aldus Freek. 

De gewone man
Freek had al interesse in politiek, voornamelijk in de Nederlandse en Europese politiek. Maar door Trump is hij ook geïnteresseerd geraakt in Amerikaanse politiek. ‘Hij is de eerste bewindspersoon die voor mijn politieke uitingen staat en deze uitvoert. Hij spreekt de taal van het volk.’ Vlam bevestigt dit: ‘Trump spreekt de taal van de gewone man. Hij gebruikt woorden met minder lettergrepen dan andere politici; vaak simpelere woorden en kortere zinnen. Daarnaast zie je dat hij minder analytisch is in zijn taalgebruik. Hij is heel intuïtief in het geven van antwoorden op vragen, hij zegt het eerste wat in hem opkomt. Mensen zien zijn communicatiestijl als oprecht.’

Freek kan genieten van de schreeuwerigere Trump. ‘Ik vind dat comedy. Dagelijks kijk ik wel een uurtje naar een persconferentie die hij heeft gegeven. Dan lig ik helemaal dubbel.’ Ook dat kan Vlam beamen: ‘Trump is een entertainer. Zijn aanhangers vinden het leuk om daarnaar te kijken.’

Freek ziet in Trumps beleid veel goede dingen, zoals de zes miljoen banen die hij heeft gecreëerd. ‘Dat zijn gewoon de feiten’, volgens Freek. Daar denkt Vlam anders over: ‘De stand van de economie kan je niet zomaar toeschrijven aan een president.’ Ook de leus ‘America First’ doet Freek goed: ‘Veel politici staan voor het globalisme. Trump heeft er in mijn opinie voor gezorgd dat er een equal playingfield is ontstaan in de wereld. Zoals het Chinese handelsconflict met importtarieven en intellectuele rechten om ook daar een eerlijk veld te creëren.’ Dat is Vlam met hem eens. ‘Zijn beleid dat hij China harder heeft aangepakt is goed. Veel denktanks in Washington - die onafhankelijk zijn - vinden dat Trump het tot nu toe best goed heeft gedaan op dat vlak en geven hem daar ook credit voor’, aldus Vlam.

De media
‘Veel Nederlandse journalisten hebben geen goed woord over voor Trump. Dat maakt mij een beetje furieus’, zegt Freek. De Nederlandse media schrijven over het algemeen vrij kritisch over Trump.
Victor: ‘Iets wat niet per definitie slecht is, want er zijn een hoop dingen die Trump doet die kritiek verdienen. Ik denk dat hij af en toe het gevoel heeft dat hij tekort wordt gedaan.’

Een ding is zeker, volgens Freek. Trump wordt herkozen. Hij is zo zeker van zijn zaak dat hij zelfs zijn geld erop heeft ingezet.

Victor vind het prijzenswaardig dat Freek zich uitspreekt over zijn politieke voorkeur, ondanks de repercussies Trump vlaggen ophangt: 'In de samenleving hebben we mensen nodig die anders denken en dat iemand zich durft uit te spreken ondanks dat er heel veel repercussies zijn op social vlak, ergens vind ik het dus moedig van hem.'

Eva heeft twee bumperstickers via Ebay uit Amerika besteld. ‘Make Liberals Cry Again’, staat erop. Willem Frank en Eva geven de Trump-stickers aan Freek. ‘Dat vind ik aardig, dank je wel.’