Waarom is meerouderschap nog steeds niet goed geregeld?

In Nederland kan een kind bij wet niet meer dan twee ouders hebben. Toch zijn er gezinnen waarin er wel degelijk meer dan twee ouders voor een kind zorgen.

Eke Krijnen, Timo Huijzendveld en de vrouw van Eke vormen samen een meeroudergezin. Alle drie zijn ze onderdeel van de opvoeding van hun kinderen. ‘We zijn alle drie honderd procent ouder. De tijdverdeling is misschien anders dan in een traditioneel gezin, maar we zijn honderd procent betrokken bij het gezin. Alle besluiten die moeten worden genomen, nemen we met zijn drieën. Ik voel me niet minder ouder dan wie dan ook’, vertelt Huijzendveld bij De Nieuws BV.

Ouder-kindband
Toch is dat op papier anders. Een kind kan volgens de wet namelijk maar twee ouders hebben. ‘Onze kinderen hebben drie ouders, we zijn alle drie echte ouders. We zijn altijd echte ouders, ook als je de kinderen even niet hebt’, legt Krijnen uit. ‘Maar dat kan niet volgens de wet. Dat betekent in de praktijk dat mijn vrouw en ik de wettelijke ouders zijn. Timo heeft, volgens de wet, dus helemaal geen ouder-kindband met zijn eigen kinderen.’

Moeilijkheden
En dat brengt de nodige moeilijkheden met zich mee. Zoiets simpels als een vakantie bijvoorbeeld kan al voor problemen zorgen. ‘Dat is lastig, je kan aangehouden worden. Je kan vragen krijgen bij de grens, zeker in landen waar acceptatie van dit soort gezinnen veel minder is.’ Maar dat is wellicht nog niet het vervelendste. Krijnen: ‘Mijn angstscenario is, dat als wij een keer weg zijn – mijn vrouw en ik – dat de kinderen naar het ziekenhuis moeten en Timo beslissingen moet nemen. Mijn angst is dat de arts zegt: “Hoor eens, jij bent niet de wettelijke ouder, dat mag niet.”’ ‘Ik voel me daar zeer naar bij’, vertelt Huijzendveld. ‘Omdat je gewoon wil dat je als volledige ouder wordt gezien en dat je die beslissingen, waar Eke het over heeft, zou moeten kunnen nemen als het erop aankomt.’

Juridisch ouders
De twee kinderen de ze samen hebben, hebben verschillende biologische moeders maar dezelfde vader. ‘Eke heeft het ene kind gebaard, de partner van Eke heeft het andere kind gebaard. Zij hebben beiden het kind dat ze niet hebben gebaard geadopteerd, zodat zij juridisch de ouders zijn. Maar om die weg vrij te maken voor de adoptie moest ik het kind opgeven. Ik moest tegenover de rechter verklaren dat ik niets met het kind van doen wil hebben en geen ouderlijke rol wil gaan vervullen. Als ik dat niet aangeef bij de rechter, dan blokkeer ik de adoptie. (…) dat voelt natuurlijk heel erg krom, want dat wilden wij natuurlijk helemaal niet. Maar dat is de enige manier. Dat was heel pijnlijk.’

Ouderschapsplan
Naast deze verklaring hebben de ouders samen een ouderschapsplan. ‘Die sturen we natuurlijk niet mee naar de rechter, want dan gaat de adoptie niet door’, legt Krijnen uit. ‘We weten heel goed dat het een poppenkast is die we opvoeren bij de rechter, maar toch is het pijnlijk dat Timo afstand doet van zijn kinderen. Als ze later groot zijn, moet het gek zijn om dat te lezen.’

Meerouderschapswet
Sinds 2016 wordt er in Den Haag gesteggeld over de meerouderschapswet die het mogelijk zou moeten maken om meer dan twee juridische ouders te hebben. Krijnen: ‘Het houdt in dat er met die wet niet alleen twee, maar ook drie of vier juridische ouders kunnen zijn voor een kind. Die alle rechten en plichten hebben.’ Dat zou veel oplossen voor hun gezin. ‘Het zou een veel stevigere positie geven voor het kind en voor ons. De kinderen zijn minder kwetsbaar en allerlei ongelijkheden worden opgelost.’ Vooralsnog blijft die wet uit. ‘Dat is heel gek. In 2017 hebben allerlei partijen in het COC-verkiezingsdebat gezegd: “Wij willen dit.” Er ligt een goed advies van de Staatscommissie Herijking Ouderschap. En nu in 2021 hebben ze het weer gezegd: “We willen dit advies overnemen. We willen meerouderschap regelen.”’ Maar vooralsnog wil het niet lukken, en volgens Krijnen en Huijzendveld heeft dat alles te maken met de tegenwerking van christelijke partijen. ‘Daar hoeven we niet voorzichtig over te doen’, aldus Huijzendveld.

Christelijke partijen
‘Ik snap niet zo goed de bezwaren ertegen. Je doet met deze wet niemand kwaad, je verplicht niemand om een meerouderschap-gezin te vormen. Maar je maakt het voor ons soort gezinnen en onze kinderen wel veel makkelijker’, legt Krijnen uit. Volgens Huijzendveld heeft het te maken met de gedachte van christelijke partijen dat als je een dergelijke wet invoert er meer van dit soort gezinnen zullen komen. ‘Maar het grappige is: wij laten ons niet tegenhouden. Wij hebben deze wens gehad en we realiseren het zo goed en zo kwaad als het gaat. Wij weten, hoewel het niet officieel geregistreerd staat, dat er heel veel meeroudergezinnen zijn. De wet zou moeten aansluiten bij die realiteit, maar dat doet het niet. Het loopt gewoon hopeloos achter.’

Conflicten?
Volgens Krijnen leeft er bij de christelijke partijen de angst dat meer ouders meer problemen en vechtscheidingen zullen opleveren. ‘Dat is niet bewezen. Bij ons is het in ieder geval niet zo, wij hebben juist heel veel vooraf overlegd. (…) het lastige is eigenlijk dat, mochten er conflicten komen, het eigenlijk nog veel pijnlijker wordt. Juist als je heel helder hebt wie de ouders zijn, dan kan je conflicten – mochten ze er zijn – veel beter reguleren. Daarnaast denk ik: wat is er mis mee? Onze kinderen hebben drie echte ouders; moeten wij nu beslissen wie de minder echte ouder is, omdat dat van de wet niet mag? Dan moet ik zeggen dat Timo niet de echte ouder is, maar dat is hij wél.’