Een eerlijk gelijkwaardig Nederland. Wij zijn voor. Jij ook?

Waarom liggen de verhoudingen tussen zwart en wit in Amerika zo gevoelig?

  •  
10-06-2020
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
2385 keer bekeken
  •  
trippers usa

Het buitenproportionele politiegeweld, met dodelijke afloop, tegen de zwarte Amerikaan George Floyd was de druppel; wereldwijd spreken mensen zich uit tegen de systematische discriminatie van mensen met een niet-witte huidskleur. Helaas staat de dood van Floyd niet op zichzelf in Amerika. Een half jaar geleden gingen Eva Cleven en Tim Hofman voor Trippers naar de VS waar ze geconfronteerd werden met deze hardnekkige disbalans. 


‘Ik heb me nog nooit zo zwart gevoeld’, zegt Eva Cleven, terwijl ze door de Amerikaanse stad Dayton loopt. Ze is bij een protest vóór diversiteit, op de dag dat de Black Lives Matter-beweging in de stad officieel wordt opgericht. De dag zou een viering moeten zijn van onderlinge verschillen – ook de LHBTI-beweging is aangesloten. Maar het is ook de dag waarop de White Power-aanhangers protesteren in Dayton. Achter een hek, achter politieagenten. Alles om te voorkomen dat die twee groepen te dicht bij elkaar komen. ‘Dat dit nog nodig is in 2019. Dat je je moet laten horen tegen racisme’, zegt Cleven.


Stress
Nou heeft de Black Lives Matter-beweging ook nog een strijd te strijden in Amerika. Voor een ongewapende zwarte man is de kans om doodgeschoten te worden door een politieman zeven keer groter dan voor een ongewapende blanke man. ‘Ik ben zo bang dat mijn zoon iets overkomt, we hebben er stress van in huis’, zegt moeder Joelle, die zich bij de beweging heeft aangesloten. ‘Zodra hij de voordeur uitstapt, kan ik niet slapen. Totdat hij weer terug is. Als hij in de auto stapt om naar de supermarkt te gaan, vertel ik welke buurt hij moet mijden, omdat daar een bepaalde agent rondloopt. Hij is 24, ik moet hem loslaten, dat begrijp ik wel. Maar ik ken zoveel Afro-Amerikaanse vrouwen die hun kinderen loslieten, en nu moeder zijn van een kind dat is overleden. En soms kun je het onvermijdbare niet voorkomen. Maar we moeten het wel proberen.’


Eva spreekt Trey Hope, een jonge computerspecialist. Hij groeide als zwarte Amerikaan op in een goede wijk, en hij heeft een hoge opleiding afgerond. Evengoed merkt hij dat zijn leven anders is dan die van witte leeftijdsgenoten. Hij vertelt over 'het gesprek', een gegeven waar zwarte Amerikanen mee te maken krijgen als ze jong zijn. En dat is geen gesprek over de bloemetjes en de bijtjes. ‘Het komt erop neer dat je weet dat je niet als hen bent. Dat je weet: wij moeten de regels opvolgen die zij opstellen, zij zijn superieur. Beweeg je voorzichtig richting de samenleving; ik mag als zwarte man niet te enthousiast in de openbaarheid treden. Of bepaalde bewegingen maken, of bepaalde dingen bij me dragen. Dat zou spanning veroorzaken. Een witte man kan dat allemaal wel, dat heeft geen enkel gevolg.’ Brie Hope, ook hoger opgeleid: ‘Amerika zou geen racisme meer moeten kennen. We hebben toch een zwarte president gekregen, dan is alles toch goed? En zo gebeurt alles nu onder de radar. Maar wel systematisch. Mensen zeggen dat ze geen racist zijn. Maar we hebben wel te maken met een systeem dat racistisch is. Dan hebben we het over het onderwijssysteem, de gevangenissen, werk: al die systemen ervaren wij anders dan witte mensen. Alleen maar omdat we zwart zijn.’

Een racistisch systeem – in Amerika zijn bij dit thema alle ogen gericht op de politie. Inmiddels worden daar anti-vooroordelentrainingen gegeven, maar dat werkt maar tot op zekere hoogte. ‘Het is een illusie om te denken dat een training het beeld dat mensen hebben van zwarte of witte mensen, of van gays, zal veranderen. Je mag denken wat je wil, maar je mag die gedachtes niet meenemen als je als agent de gemeenschap van Cincinnati dient’, zegt een agent. ‘Toen de KKK hier in Cincinnati begon te rellen, moest ik de bevolking beschermen voor mensen die me waarschijnlijk ten diepste haten omdat ik zwart ben. Ik moet hun onwetendheid scheiden van wat ik doe als politieagent. Witte collega’s hebben ook zwarte burgers moeten dienen die niks van de politie willen weten. Het gaat erom dat wij die vooroordelen thuislaten.’
Haat
Volgens Arthur Jipson is niet zozeer het racisme in Amerika veranderd, als wel de taal die racisten bezigen. ‘Ze zeggen nu niet meer: “Ik haat iemand.” In plaats daarvan zeggen ze dat ze van hun eigen soort houden, van hun gemeenschap, van witte mensen. Hun slogan is: “We moeten het bestaan van onze eigen soort veiligstellen, en de toekomst van witte kinderen.” Nergens gaat het over haat. Maar ontrafel eens wat daar staat: we moeten onze soort veiligstellen. Onze mensen. Een toekomst voor witte kinderen. Het gaat niet over bruine kinderen, zwarte kinderen, hispanics, Aziatische kinderen. Er zitten hele lelijke kanten aan die slogan. Mensen gebruiken de taal van de haat niet meer. Al zitten ze nog steeds vol haat, ze gebruiken het woord niet meer.
 
De verhoudingen tijdens de protesten in Dayton zeggen wel iets over de lokale samenleving. Want Eva staat tussen een massa van mensen die vóór diversiteit de straat op gaan. Met aan de andere kant de white-supremacy-figuren. ‘Als ik door al deze mensen heen kijk - tussen de politie, door het hek - zie ik vier vlaggen en ongeveer vijf mensen. Ik vraag me een beetje af of dit het is. Als dit de haat is die ze zaaien, is het wel heel klein.’ Jipson: ‘Je denkt misschien dat een kleine groep mensen geen groot gevaar kan vormen. Maar de wetenschap – niet alleen van mij, maar van veel van mijn collega’s – stelt: een kleine groep is veel gevaarlijker. Want zij stoppen gewoon nooit om eens na te denken: wat zijn we nu eigenlijk aan het dóen? Alles wat zij zien moedigt hen alleen maar meer aan om dóór te gaan.’
 
Allerminst trots
Tim Hofman voor dezelfde aflevering van Trippers de inwijding van drie nieuwe KKK-leden bij. ‘Ik heb nog nooit trots gevoeld over mijn huidskleur of iets in die geest’, zegt hij, terwijl een kruis brandt. ‘Maar ik weet wel dat ik er vandaag het allerminst trots op ben ooit.’ 
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.