Lante stottert: ‘Het is best wel een gevecht’

Ruim 175.000 mensen in Nederland stotteren. Een daarvan is Lante Kluiving. Hoe is dat voor hem?

Stel je voor: je zit in een café en wil cola bestellen. Maar nog voordat je iets zegt, weet je al dat het misgaat. Over de harde k zal je struikelen, dus bestel je maar een Fanta – al had je daar eigenlijk helemaal geen zin in. Voor mensen die stotteren zijn dit soort situaties de dagelijkse realiteit.

Stotteren ontstaat wanneer er iets misgaat in de samenwerking tussen de hersenen, spieren en zenuwen. Mensen die stotteren weten precies wat ze willen zeggen, maar het komt er niet goed uit. Zij haperen niet alleen als ze zenuwachtig zijn. ‘Sommige mensen hebben gewoon aanleg om te stotteren’, legt Lante Kluiving uit in Vroeg!. Hij spreekt uit ervaring. ‘Een ongemakkelijke situatie of zenuwen kunnen het erger maken, maar ze zijn niet de oorzaak.’

Stotteren is een spectrum, volgens Lante. ‘Soms hoor je het in elke zin. Maar je kan ook onbewust stotteren, doordat je om woorden heen praat. Mensen die stotteren zijn steeds op zoek naar een omweg om vloeiend te spreken. Ik kan je vertellen: ik ben heel creatief geworden met taal.’

In onze snelle maatschappij kan stotteren voelen alsof je anderen ophoudt. ‘Het is best wel een gevecht en veel mensen hebben daar geen idee van.’ Wel zorgt het ervoor dat de mensen die naar je luisteren dat echt met volle aandacht doen.

Op de basisschool vindt Lante het niet erg om bekend te staan als 'de jongen die stottert'. Op de middelbare school verandert dat. ‘Ik wilde meedoen met de rest, maar ik kon niet altijd zeggen wat ik wilde zeggen. Op een dag stortte ik helemaal in. Ik zei tegen mijn ouders: “Ik wil niet meer leven met dat ik stotter. Ik kan het gewoon niet meer.”’ Daarna begint hij met een nieuwe vorm van stottertherapie.

Bij stotteren hapert het middenrif. Met veel spraaktraining kun je dat deels verhelpen. Van het fysieke stotteren is Lante inmiddels bijna helemaal af, maar dat betekent niet dat hij er ook emotioneel overheen is. In stottertherapie worden meestal nieuwe spraaktechnieken aangeleerd. Daarbij ga je echter voorbij aan het stukje acceptatie, en dat merkt hij nog steeds. ‘Je bent niet van de ene op de andere dag helemaal genezen van het stotteren. Het kan zo zijn dat je een terugval krijgt en er ineens weer veel last van hebt.’ Voor Lante kwam dat moment vlak na de lockdown, toen het ‘normale leven’ weer begon. ‘Er waren weer feestjes, prikkels en iedereen wilde afspreken. Toen ik in één keer weer met die stroom mee moest, kon ik niet meer uit mijn woorden komen. Ik schaamde me en ik dacht: shit, ik hoor gewoon vloeiend te kunnen spreken.’

Mensen zijn misschien geneigd om woorden in te vullen of zinnen af te maken. Maar als je praat met iemand die stottert, kun je het beste gewoon rustig luisteren, volgens Lante. Om meer begrip te vragen, heeft Lante zijn afstudeerfilm aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht over dit onderwerp gemaakt. ‘Mijn omgeving is altijd lief en begripvol geweest, maar zij voelen niet wat ik voel. Soms zijn woorden niet voldoende. Met de documentaire laat ik mensen een ander perspectief zien.’