JOOP | De vagina als verdienmodel

Maandag vertelde ik in het NPO Radio 1-programma De Ochtend over mijn favoriete podcasts, te weten; Trumpcast (Slate), Revisionist History van Malcolm Gladwell en Stuff Mom Never Told You (SMNTY). Laatstgenoemde is veruit favoriet. Ik kijk er iedere keer dat ik ga hardlopen weer naar uit om te horen wat presentatoren Emilie Aries en Bridget Todd nu weer te vertellen hebben. Iedere podcast voelt een beetje als een theekransje met mijn beste  feministische  vriendinnen.

Aries en Todd bespreken in  SMNTY  actuele onderwerpen, bekeken door een feministische bril. Van de gewelddadige demonstratie in Charlottesville tot het nut van schooluniformen. Het zijn vaak lastige onderwerpen, die ze iedere keer op een originele manier weten in te steken. Deze week luisterde ik naar een aflevering over talkpoeder – je weet wel, het poedertje waarmee je kunt voorkomen dat babybilletjes luieruitslag krijgen en ervoor kunt zorgen dat ze super babyzacht blijven.

Talkpoeder in je broekje
De dames vertellen in de podcast over het gebruik van babypoeder door volwassen vrouwen. Om hun vagijn niet naar vagijn te laten ruiken, wordt babypoeder in de onderbroek gepoederd. Kennelijk is dat in de Verenigde Staten een ding. Eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat mij het gebruik van babypoeder om het vloeien van vaginale sappen tegen te gaan, compleet onbekend was. Maar er zijn duizenden, zo niet miljoenen, vrouwen die talkpoeder in hun broekje gebruiken en zich zo schoner dan schoon wanen.

Aries en Todd vertellen in de podcast onder meer over de wijze waarop cosmeticabedrijf Johnson & Johnson (J&J) zich met een eigen marketingcampagne specifiek richt op de zwarte vrouw. Op zich zou dat geen probleem hoeven te zijn, iedere doelgroep moet je immers op een andere manier benaderen. Het probleem in deze is echter dat talkpoeder kankerverwekkend is, en dat J&J daarvan op de hoogte is. Sterker nog:  in de memo  waarin het bedrijf oppert dat er bij de zwarte vrouw als doelgroep nog het een en ander te winnen is, staat nota bene óók beschreven dat het product kankerverwekkend kan zijn en dat men ook marketingtechnisch een uitweg nodig heeft om kritiek uit medische hoek te omzeilen.

In de podcast wordt ook antwoord gegeven op de vraag waarom zwarte vrouwen in de VS vaker talkpoeder gebruiken op hun vagina dan witte vrouwen. Volgens Todd komt dat doordat de zwarte vrouw ultrahygiënisch wil zijn; het zou een nawee van de slavernij zijn. Vrijgevochten of vrijkochten slaven verzorgden zichzelf tot in de puntjes, om maar te laten zien dat ze “aangepast” waren. Geassimileerd, noemt Todd het zelfs, en het is volgens haar nu niet anders. De standaard voor de zwarte vrouw is destijds gecreëerd, en velen proberen daar tot op de dag van vandaag – al dan niet bewust – aan te voldoen; met het haar ontkroest en de vagina bepoederd.

Los nog van het feit dat sommige vrouwen denken dat hun vagina vooral niet naar vagina mag ruiken, wil het er bij mij vooral niet in dat een bedrijf willens en wetens een kankerverwekkend middel – zonder waarschuwing – kan verkopen. Inmiddels heeft J&J   miljoenen dollars  moeten betalen in diverse rechtszaken, die zijn aangespannen door slachtoffers of hun nabestaanden. Het bedrijf verloor reeds zes van de zeven rechtszaken. Toch gaat de verkoop van het product nog steeds door. Afgelopen week maakten dan ook meer dan 4800 vrouwen bekend dat ook zij J&J  voor de rechter slepen .

Maar talkpoeder is verre van het enige probleem.

Tampons
Onlangs schreef  Sylvana Simons  over de Franse documentaire ‘Tampons, an intimate enemy’, over het gevaar van tampongebruik. Je weet wel, dat product waar zo’n taboe op heerst dat menig vrouw het in een zakje verstopt wanneer ze naar de wc gaat om zich te verschonen. En dat terwijl zo’n beetje de helft van de Westerse samenleving het product iedere maand weer een week lang gebruikt om tegen de menstruatie te vechten. Toch zijn tampons en maandverband een onderwerp waar zo min mogelijk over wordt gesproken. Als het dan toch ter sprake komt, dan is het een schaamtevolle ‘ik moet me even verschonen’.

Een vrouw gebruikt in haar leven gemiddeld 12.000 tampons. Laat dat aantal even op je inwerken. Twaalfduizend. En in ieder van die 12.000 tampons zitten schadelijke stoffen als dioxine. Op de productverpakking wordt zelden vermeld welke ingrediënten er precies in zitten, want dat hoeft van de EU niet. De producenten bleken de tampons met chloor, maar geen haan die ernaar kraait.

De afgelopen jaren wordt mondjesmaat meer bekend over de producten die gemarket zijn rondom de vagina. Zo schreef het BNNVARA-programma Kassa in 2013:

Zelfs kleine hoeveelheden (dioxine) in je bloed kunnen leiden tot abnormale weefselgroei in de buik en voortplantingsorganen, aldus Amerikaanse onderzoekers. Ook kan er abnormale celgroei door het hele lichaam voorkomen. Daarnaast onderdrukt dioxine het immuunsysteem.

Dat een dergelijk product, zonder waarschuwing, vrij in de schappen kan liggen, is bizar. Dat beetje bij beetje duidelijk wordt wat voor schadelijke gevolgen tampons kunnen hebben – waaronder het toxic shock syndrom dat al na een half uur kan ontstaan – heeft helaas niet tot publieke verontwaardiging geleid. Hier en daar worden wat menstruatiecups aangeschaft, maar echt zoden aan de dijk zet dat natuurlijk niet. Hetzelfde geldt voor  de bijwerkingen van anticonceptiemiddelen als de pil : van  verminderde sekslust tot depressie . En die mannenpil daar kunnen we lang op wachten: onderzoek naar de mannenpil is stilgelegd  omdat mannen er een beetje van moesten huilen . Inmiddels weten we het, het is geconstateerd, maar er is geen haan die ernaar kraait. Tijd dat het kippenhok in opstand komt.

De vuist moet op tafel. De eis is simpel en duidelijk: veilige en betaalbare producten om de menstruatie door te kunnen komen. J&J heeft met het talkpoeder-drama bewezen lak te hebben aan de gevaren van de eigen producten. Dan is het nu tijd aan de politiek om ervoor te zorgen dat iedere vrouw weet wat ze iedere maand in haar kut stopt. En dat het veilig is.