Je hand op een gloeiende kookplaat leggen: wat zijn intrusieve gedachten?

Gedachten om het stuur om te gooien en je auto de vangrail in te sturen of het spoor op te springen wanneer er een Intercity langs raast; dat zijn intrusieve gedachten. Maar waarom heb je die en is dat normaal?

‘Mensen zijn vaak bang dat intrusieve gedachten stiekem verborgen wensen zijn’, vertelt psychiater Menno Oosterhoff in Alledaagse Vragen!. ‘Maar het zijn juist waarschuwingen voor dingen die je absoluut niet wil; een onbewuste waarschuwingsreactie.’ Je kent het zelf vast ook wel; die bizarre of gruwelijke gedachten om iets te doen wat je eigenlijk niet wil. Intrusieve gedachten komen op de meest onvoorspelbare momenten in je hoofd aanzetten.

Schaamte
Wel 90% van de mensen heeft weleens last van intrusieve gedachten. Veel mensen schamen zich ervoor en vinden zichzelf slecht omdat ze dat soort dingen denken. ‘Ruim de helft van de mensen praat er nooit over, waardoor er veel onwetendheid is over het onderwerp en mensen snel denken dat zij de enige zijn met zulke gedachten.’ Bij sommige mensen – een heel klein deel – neemt het zulke hevige vormen aan dat er psychische hulp nodig is, vervolgt Oosterhoff.

Oud fenomeen
Het is geen nieuw verschijnsel. Er was al sprake van intrusieve gedachten in de 7e eeuw. ‘Geschriften uit die tijd beschrijven dat monniken tijdens het bidden gedachten hadden over, bijvoorbeeld, seks met God’, stelt Oosterhoff.

Wat kun je ertegen doen?
Al in de 7e eeuw werd er gezegd ‘dat je niet moet proberen die gedachten weg te duwen, maar dat je je er gewoon niks van aan moet trekken’. En dat blijkt precies hetgeen wat je ertegen kan doen. ‘Hoe meer je ertegenin wil gaan, hoe meer last je ervan krijgt.’ Je moet er geen waarde aan hechten en je moet er niet tegen vechten, volgens Oosterhoff. ‘Laat ze door je heen flitsen; het ene oor in, het andere oor uit.’