Elk jaar weer is december niet alleen de duurste, maar ook de drukste tijd van het jaar. En ja, nóg drukker dan normaal. Maar zoals dat zo mooi gaat in de evolutie van de mens, worden in tijden van (tijd)nood we heel inventief. Met een flink staaltje natuurlijke selectie stemmen we al onze afspraken in nauwkeurige blokkenschema’s op elkaar af. Darwin zou trots op ons zijn. En zo ontstond de nieuwe feestdagmutatie: Sinterkerstennieuw. In een notendop: Sinterklaas is maar drie weken verwijderd van kerst, kerst maar een paar dagen van oudjaarsdag, dus waarom vieren we dit niet allemaal in één keer? Hartstikke handig. Zo wordt die decembermaand niet alleen iets minder druk, maar ook iets minder duur, want we hoeven maar één keer te dobbelen, lootjes te trekken, cadeautjes in te slaan en gedichten te stampen. Iets met nog veel meer vliegen en nog veel meer klappen.
Deze onofficiële feestdag staat eigenlijk symbool voor alles wat er schort aan de feestdagen. De mis in Kerstmis zit ‘m in het feit dat de planning nagenoeg altijd misgaat, omdat we lichtelijk paniekend door diverse winkelcentra rennen. Opgejaagd door de gore gourmetwind trekken we het hele land door, zuigend op kerstkransjes in de auto, op weg naar stief-, schoon- en bonusfamilies. Tweede kerstdag vullen we oververmoeid nog even snel met wat verlaten en verwaarloosde vriendschappen. Gelukkig maar dat kerst dit jaar niet in het weekend valt, want zo hebben we tenminste nog even de tijd om dessertwijntjes en amandelstaven in te slaan voor onze bijdrage aan het kerstdiner.
Waar is die derde kerstdag als je hem nodig hebt? Een moment van rust is kostbaar tijdens het rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer door naar de volgende kerstborrel gaan. We moeten allemaal werken, die kerststol komt niet vanzelf op de plank, maar we maken onszelf vaak genoeg onnodig druk. We willen overal bij zijn, zijn bang om iets te missen. Dus proppen we alles op één monsterfeestdag en hopen we daarmee een beetje extra tijd te winnen. Het is toch best jammer dat het onszelf – of moet ik zeggen ‘juist’- tijdens de feestdagen niet lukt om de dagen wat minder vol te plannen en tijd vrij te maken voor elkaar. We hollen we van hot naar her en genieten amper van het moment van het gezellig samenzijn met elkaar. Terwijl deze tijd juist in het teken staat hiervan. Los van alle overdreven luxe en kilo’s kerststol door, is dat waar het om draait: familie. Oké, tot iemand voorstelt een potje te Risken en wederom de gourmetpannetjes door de lucht vliegen, maar dat terzijde.
Tijd is onbetaalbaar
Ze zeggen ‘tijd is geld’, maar tijd is veel kostbaarder dan welke bitcoin dan ook. We moeten het tijd hebben én maken voor elkaar alleen nog een beetje leren te waarderen en te koesteren. Want op veel plekken in de wereld is tijd met familie doorbrengen helemaal niet zo vanzelfsprekend als voor ons.
Misschien vind ik daarom het thema van Serious Request extra bijzonder: families bij elkaar brengen in conflictgebieden. Iets waar we ons nederige landje grote moeite mee hebben, is voor veel families niet eens mogelijk. Al zouden zij het zo graag willen, ze kúnnen hun naasten niet zien zoals wij dat kunnen. En wij in onze eerste wereld-bubbel maar klagen dat we chronisch tijd te kort komen en onze grootouders in verlaten bejaardentehuizen ‘echt niet tussendoor óók nog even kunnen opzoeken’. Dit voelt misschien als een ‘eet je bord leeg, want kindertjes in Afrika zouden er blij mee zijn’-momentje, maar dat betekent niet dat we er best even bij stil kunnen staan.
Het is namelijk geen kwestie van kunnen, eerder van willen. Terwijl wij vaak maar een treinritje van onze vrienden en familie verwijderd zijn, zijn complete families elkaar misschien wel voorgoed kwijtgeraakt in landen als Nigeria. Wij hébben tenminste nog de mogelijkheid om familie op te zoeken. Zij niet. Tijd vrij maken kost ons misschien veel moeite, maar het is wel de moeite waard. Misschien moeten we het überhaupt niet zo zeer als moeite zien, maar moeten we wat relaxter met het begrip tijd omgaan. En niet alles volplannen, maar gewoon weer eens even bij iemand op de stoep staan, spontaan, omdat je tijd over had.
Zou het niet mooi zijn als we de ‘niemand mag met kerst alleen zijn’-gedachte gewoon het hele jaar vasthouden? Dat we er het hele jaar 2018 wat vaker bij stilstaan om tijd voor elkaar vrij te maken. Zélfs al laat die agenda het niet toe. Als we beter uitkiezen voor wie de tijd vrijmaken, kunnen we ook meer genieten van onze momenten met elkaar.
En laten we dan maar gelijk aftrappen met het stoppen van het samenproppen van feestdagen. Daar ga ik op de wc in ieder geval even diep over nadenken.