Giftig meer en blauwe lava: de Kawah Ijen is geen gewone vulkaan

Niet ver van de stad Banyuwangi, aan de Oost-Javaanse kust, ligt een wel heel bijzondere vulkaan. De officiële naam van deze vuurspuwer is Kawah Ijen, maar meer mensen zullen ‘m kennen als ‘de Blauwe Vulkaan’. Deze naam komt van de ogenschijnlijke blauwe lava die uit de krater stroomt.

Ondanks deze indrukwekkende naam, kan de blauwe vuurstroom geen lava worden genoemd. De vulkaan heeft een van de hoogste gehaltes zwavel ter wereld. Dit brandt wanneer het in contact komt met een zeer hoge luchttemperatuur, met blauwe vlammen van wel vijf meter hoog tot gevolg. Wanneer zwavel uit deze vulkaan barst kan de temperatuur van de vlammen zelfs tot zeshonderd graden Celsius oplopen. Zodra de zwavel in aanraking komt met de koudere oppervlakte wordt het vloeibaar en stroomt het naar beneden zoals lava dat doet.

Dit fenomeen kom je op slechts enkele plekken in de wereld tegen, waaronder in de Danakildepressie in Ethiopië: het heetste en laagstgelegen gebied van Afrika. Meestal kleurt lava hier gewoon rood, maar af en toe zorgt ook hier de zwavel ervoor dat het blauw kleurt. Zowel in Ethiopië als op Java zijn de blauwe vlammen het best te zien in het donker. Dit ziet er zo indrukwekkend uit, dat je bijna vergeet dat je nog gewoon op onze eigen aarde staat.

Blauwe lava is niet het enige dat Kawah Ijen uniek maakt. Boven in de vulkaan vind je namelijk het grootste giftige meer ter wereld. Hier zijn enorme hoeveelheden waterchloridegas uit de vulkaan gemengd met water. Het gevolg? Een turquoise meer vol zoutzuur.

Bijna nergens op de wereld vind je een meer dat zuurder is dan deze. Na je beklimming een duik nemen in deze waterplas is dan ook erg onverstandig als je het leven nog niet moe bent.

Over het beklimmen van de vulkaan gesproken: dit doe je onder toezicht van een gids. Ben je dit van plan, zorg dan dat je midden in de nacht bij het basiskamp van de vulkaan bent. Overdag is het namelijk te warm om de vulkaan te beklimmen en door het daglicht zijn de blauwe vlammen nauwelijks zichtbaar. In het basiskamp kom je in contact met je gids en huur je een broodnodig gasmasker. Vanuit hier loop je in het maanlicht binnen twee tot drie uur naar de kraterrand van de vulkaan.

Eenmaal op de kraterrand ben je met wat mazzel getuige van de prachtige blauwe lavastromen. Ook kijk je vanuit hier op het giftige meer, die een onophoudelijke mist van zwavel uitstoot. Rond zonsopgang loop je terug naar het basiskamp, waarbij je uitkijkt op imposante omliggende vulkanen, kustplaatsen en de eindeloze Balizee.

Terwijl je als reiziger bij zonsopgang naar beneden loopt, kruis je ongetwijfeld wegen met de mijnwerkers op de vulkaan. Een keerzijde van dit prachtige natuurverschijnsel, aangezien deze mensen onder erbarmelijke omstandigheden moeten werken.

Wat mijnwerkers doen op deze giftige berg? Nadat de zwavel verder afkoelt, wordt het hard. Werknemers hakken deze substantie in stukken en tillen het in manden naar beneden. Vaak zijn deze manden gevuld met tachtig tot honderd kilo aan gele brokken zwavel. Een vangst die werknemers vaak niet meer dan ongeveer vijf euro oplevert.

Velen werken zowel overdag als ’s nachts. Veilig is het absoluut niet. De dampen die uit het verharde zwavel komen zijn giftig en veel mijnwerkers beschikken niet eens over een gasmasker. Vaak gebruiken ze kleding om hun neus en mond af te schermen terwijl ze tussen de giftige dampen staan. De mijnwerkers die wel een gasmasker gebruiken, hebben deze vaak gekregen van reizigers. Wil je dus als bezoeker iets doen voor deze harde werkers? Volg dan vorige reizigers op en laat je gasmasker achter terwijl je de vulkaan verlaat.