Waar is grime in Nederland?

Als je niet weet wat grime is, gooi jezelf dan weg. grime is namelijk groter dan ooit en breekt zelfs de grens met de Verenigde Staten als nooit tevoren. Skepta heeft zich in Drake’s vriendenkring genesteld en A$AP Rocky geeft aan dat tijdens de opnames van zijn laatste album, Section Boyz bij hem in de studio zat voor inspiratie. Een nieuwe stroming met Stormzy en Chip geeft de Britse muziekstroom weer een frisse wind.

Drake & Skepta bij Wimbledon

In Nederland zijn er door de jaren heen ook genoeg grime-artiesten geweest. NoizBoiz bracht het genre als eerst succesvol in ons kikkerland, Zwart Licht had mainstream-succes met hun eigen take op deze muziekstijl en Dret & Krulle wonnen de Grote Prijs en brachten de grime georiënteerde EP ‘Newskool MC’s’ uit. Inmiddels zijn we een paar jaar verder en lijkt de Nederlandse grime slechts af en toe op te duiken. Is het over met de muziekstijl in ons land? Zal het weer terug komen of is het nooit weg geweest? 

Om erachter te komen waar grime in Nederland naar toe gaat, moet er eerst gekeken worden naar waar het vandaan komt. DJ Gomes stond aan de wieg van grime in Nederland. “Ik was een beetje de jehova-getuige van grime in die tijd,” zegt Gomes lacherig. Hij begon aan het begin van deze eeuw met ‘Oi’, een grimefeest wat tijdens Bassline in de kleine zaal van Paradiso plaatsvond. Daarnaast was hij ook de host van een web-radioshow met Andrew Makkinga voor 3voor12. In deze radioshow werd alleen maar grime gedraaid. Wat Gomes aansprak aan grime was niet alleen de muziek. “Het was toentertijd de hele vibe. Dat undergroundse, Londense, ongepolijste sfeertje. In de UK was het een soort way of living,” aldus Gomes.

NoizBoiz (v.l.n.r. Mucky, XL, Don de Baron)

NoizBoiz is de naam die het eerst bij je opkomt als je denkt aan Nederlandstalige grime. XL, Don De Baron en Mucky kunnen gezien worden als de grondleggers van de muziekstijl in Nederland. Mucky, de producer van de formatie, maakt al meer dan tien jaar grime-beats. Hij kwam toevallig in aanraking met de muziek toen hij aan het rondspeuren was op Napster. “Toen ik het downloadde, dacht ik: ‘Wat is dit?’. Het is zo bijzonder. Zo rauw en anders. De invloeden van drum & bass en dancehall trokken mij echt. De producties focussen zich op de bas en er zit een bepaalde energie in,” geeft Mucky aan. XL zijn liefde voor grime, stroomde voort uit zijn liefde voor muziek uit het Verenigd Koninkrijk. “Ik luisterde al naar UK garage en grime is een voortvloeisel van deze muziekstijl. Daar waren wij – NoizBoiz – al fan van. We gingen naar die feestjes en toen het grime werd, wilden wij ook participeren.”

De muziek uit de buitenwijken van London was niet voor iedereen weggelegd, of beter gezegd, niet iedereen kwam in aanraking met de muziek. “Het was gewoon een soort niche,” geeft Hayzee aan. Hayzee is de producer van de formatie Zwart Licht en is al sinds zijn middelbare schooltijd een groot liefhebber van grime. “Als je grime kende en je kwam iemand tegen kwam die het ook kende, dan was je direct vrienden. Het was een insider-ding.”

Zwart Licht (v.l.n.r. Leeroy, Hayzee, Akwasi)

Ondanks dat grime meer voor de insiders was, wist Hayzee samen met Zwart Licht in 2009 grime meer mainstream exposure te geven met hun debuutalbum ‘Bliksemschicht’. Op deze plaat vlochten de rappers Akwasi en Leeroy met hun producer Hayzee grime en hiphop samen. Hiphopliefhebbers in Nederland smulden van het geluid. Akwasi geeft aan dat op ‘Bliksemschicht’ vooral hiphop met grime-invloeden staat. De enige échte grime-track op het album was ‘Dubtrip’ en die track sloeg aan bij de luisteraars. “Ik wilde heel graag een grime-track maken voor het album. Dat is ‘Dubtrip’ geworden en dat werd uiteindelijk de bonustrack. Ik had nooit verwacht dat die track zo zou aanslaan. Tegenwoordig doen we die nog steeds bij shows.”  

In hetzelfde jaar dat Zwart Licht hun eerste album uitbracht, stonden Dret & Krulle in de finale van de Grote Prijs van Nederland. Het duo was duidelijk geïnspireerd door grime en op de EP ‘New Skool MC’s’ hoorde je een nog rauwere en meer duistere vorm van de muziekstijl. “Hoor hoe het woord ‘grime’ klinkt,” zegt Dret. “Het is gritty en duister. Enge mensen shit. Er wordt niet gelachen.” Deze insteek voeren Dret & Krulle constant door in hun muziek. Zo wonnen de heren de Grote Prijs van Nederland mede door de explosiviteit van hun muziek. “Het gaat bij grime eerst om het gevoel en hoe je het over brengt. Daarna gaat het pas om wat je zegt. Heel veel van mij komt uit grime, zelfs als ik hiphop doe. Die ‘doe het’-adlib is daar een goed voorbeeld van.”

'UK garage heeft een twee-eiige tweeling gekregen en dat zijn dubstep en grime' - XL

Waarom juist in de tijd Zwart Licht en Dret & Krulle grime in Nederland succesvol was, heeft volgens XL een logische reden. “Dat heeft vooral met dubstep te maken. Dat was toen populair en heeft er voor gezorgd dat groepen zoals wij bekijks en een podium hadden. Dubstep was een ding geworden in Nederland en dubstep komt, net als grime, uit UK Garage. Iemand zei me ooit: ‘UK garage heeft een twee-eiige tweeling gekregen en dat zijn dubstep en grime.’”

Inmiddels zijn we een aantal jaren verder en lijkt Nederlandse grime van de radar verdwenen. Het is een kleine stroming binnen de scene geworden. “Het is geen genre dat hier als hoofdgenre gezien gaat worden,” zegt Dret. “Het is ook niet erg. Het is bedoeld voor de underground. Het is altijd heel puur geweest en als het commercieel wordt, wordt het fluffy.” Akwasi beaamt dat en geeft aan dat grime altijd een niche zal blijven. “Het gaat nooit mainstream worden. Het hoort stiekem in de underground te zijn. Dat is die cultuur en dat is ook tof.” “Underground stijlen krijgen minder snel aandacht in Nederland,” zegt DJ Gomes over het ontbreken van een mainstreampubliek wat betreft grime. “Op 3FM is volgens mij nog nooit een grime track gedraaid.”  

'Ik denk dat grime in Nederland meer geconsumeerd word dan zelf gemaakt' - Hayzee

Mucky geeft aan dat de achtergrond van de Nederlandse multiculturele samenleving ook teveel verschilt van de Britse samenleving om van grime een grote speler te maken in de Nederlandse muziek . “Cultureel gezien is grime echt een Londen-ding. In Londen zijn veel mensen met een Jamaicaanse achtergrond en de Jamaicaanse muziek is één van de ingrediënten van grime. In Nederland hebben we hele andere Caribische achtergronden en dat merk je in de muziek. Wij hebben bijvoorbeeld in de jaren negentig een hele grote ‘bubbling’-stroom gehad.”

“Ik denk dat grime in Nederland meer geconsumeerd word dan zelf gemaakt,” zegt Hayzee over de stand van grime in Nederland. “Er zijn wel mensen die ermee bezig zijn, maar dat zijn vooral DJ’s. Het staat nog in de kinderschoenen, maar je hoort steeds meer grime op feesten in Amsterdam. Vanaf daar zullen mc’s het ook weer oppakken. Onder rappers leeft het nu niet meer zoals een tijdje geleden.”

De vraag blijft of de populariteit van grime wereldwijd, ook in Nederland een nieuwe stroming aan grime-artiesten gaat brengen. “Je voelt dat er iets borrelt,” zegt Akwasi. “Er zit iets aan te komen. Als het dan aanslaat, gaan mensen op die bandwagon springen. Dat vind ik juist jammer” Volgens XL zijn er al wel nieuwe jongens aan het opkomen met grime. “Ik denk dat Caza iemand is die het opnieuw kan brengen. Je hebt ook JL Sanders, een jongen uit Twente. Hij is een producer die veel gedraaid wordt op Engelse radio. Het hoeven niet persé nieuwe mensen te zijn. Ik denk dat de jongens die het al deden ook kunnen bijdragen aan het succes van grime in Nederland.” Dret geeft aan dat er van de nieuwe lichting slechts één persoon het echt kan en dat is D-Double.

Mainstream succes voor grime in Nederland? Het lijkt alsof geen van de grime-artiesten het ambieert. Het hoort underground te zijn en daar ligt de charme van de muziekstijl en de cultuur erom heen. Toch zal grime altijd invloed uitoefenen op de Nederlandse hiphopmuziek. “Ronnie Flex zei laatst tegen mij tijdens een show dat hij houdt van grime,” zegt Hayzee. “Toen heb ik samen met zijn DJ een grimesetje gedraaid waar Ronnie over heen ging rappen. En dat is gewoon één van de grootste popartiesten in Nederland.”