Transcriptie - Illegale puppyhandel

00.10

Voice-over

Verzwakt, ziek, te jong. Vaak zonder vaccinaties en met valse papieren. Zo komen ieder jaar tienduizenden puppy’s ons land binnen. Gefokt in Oost Europa, waar ze het niet zo nauw nemen met dierenwelzijn.

Man

Nee die willen geld verdienen. Het is handel he, ’t is geen liefhebberij.

voice-over

Nederlandse handelaren verkopen deze hondjes.

Vrouw

En een uur daarna was ze ingeslapen.

voice-over

Maar de klant komt vaak bedrogen thuis.

Vrouw

Ademhalingsproblemen. Overgeven, heel veel. Diarree.

voice-over

Wie verhaal gaat halen bij de handelaar, krijgt te maken met intimidatie en bedreigingen.

Vrouw

Kom maar naar buiten, dan zal ik je even je nek opensnijden.

Stem

 ‘Gaat het niet goedschiks, dan gaat het kwaadschiks. Prettige avond verder.’

voice-over

Een florerende business die steeds crimineler wordt.

Man

Mensensmokkel, kinderporno. Dat is handel waar veel geld in verdiend wordt. Daar komt handel in dieren dicht in de buurt.

voice-over

Voor de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is handhaving daarom een speerpunt. Hondjes die niet of te jong gevaccineerd zijn, kunnen namelijk gevaarlijke ziektes overdragen op dieren en op mensen.

Man

Ik vind dat wel zorgelijk. Er zijn duidelijke regels afgesproken om  dit soort risico’s te vorkomen. En er wordt blijkbaar zo makkelijk de hand mee gelicht.

voice-over

Er is kritiek op de daadkracht van de NVWA. Veel gedupeerden signaleren illegale handel.

Int.

En dat meldt u dan bij de NVWA.

Vrouw

Ja

Int.

En wat doet die daar dan mee?

Vrouw

Niks.

voice-over

Zembla onderzoekt de handel in illegale puppy’s.

[caption]

02.10

voice-over

Het is bijna niet voor te stellen als je ze ziet. Maar veel pups die in Nederland worden verkocht, beginnen hun leven hier.

[Caption]

voice-over

Vieze fokschuren in lanen als Hongarije, Slowakije en Polen. Het toezicht op dierenwelzijn is er matig en pups zijn er al voor enkele tientjes te koop.

Vrouw

Hallo

[caption]

voice-over

Professionele handelaren uit heel Europa en ook Nederland importeren deze dieren met tienduizenden per jaar om ze op sites als Marktplaats te verkopen.

voice-over

Een malafide systeem dat voor veel kopers niet zichtbaar is. We spreken mevrouw Cohen. Zoals zoveel kopers denkt e da haar pup uit een particulier Nederlands nestje komt.

[caption]

S. Cohen

We hebben toen op Marktplaats gezocht, wij zijn helemaal niet zo bekend in de hondenscene.  Dus toen hebben we gewoon keeshondje en Mondriaan opgezocht op Marktplaats. En toen kwam deze naar voren, nou toen hebben we gebeld, zeiden ze nou je kan meteen vanmiddag langskomen in Tilburg.

Int.

En wat betaal je daar nu voor?

S. Cohen

500 euro.

voice-over

Maar kort na de aankoop gaat het al mis. De pup blijkt ernstig ziek.

S. Cohen

Ademhalingsproblemen. Overgeven, heel veel. Diarree.

voice-over

Een virusinfectie die typisch is voor importpups. In het verplichte paspoort staat dat hij is ingeënt en uit Hongarije komt. Maar bij de koop gaat het allemaal zo vlug dat dit niet opvalt.

Int.

En pas bij de dierenarts kreeg u in de gaten dat het hondje eigenlijk uit Hongarije kwam.

S. Cohen

Ja.  Ja, we hadden het envelopje meegenomen met alle papieren en toen hebben we dat paspoort eruit gehaald en toen zei die vrouw, van ja maar ’t is een Hongaarse hond.

[caption]

vdKolk

Ja dat zijn allemaal kopjes om verliefd op te worden. Men is tegenwoordig een beetje van de kleine hondjes, kun je makkelijk meenemen en zo. Is niks mis mee. En het zijn vaak ook hele leuke hondjes om te zien. Alleen ze gaan nog wel eens dood.

voice-over

Dierenartsen zien deze praktijken al jaren. Ze krijgen wekelijks klanten met zieke en verzwakte pups. Dierenarts Fred van der Kolk herkent de patronen. Pups, gekocht op Marktplaats, via een Brabantse handelaar.

vdKolk

Die komen uit het buitenland vandaan, op een leeftijd dat niet gemogen had. Die zijn gechipt op een manier die niet klopt. Die zijn voorzien van een vaccinatieboekje dat niet correct is. En die hebben niet de immuniteitsstatus die ze zouden moeten hebben op grond van het boekje. En dan ga ik dat communiceren met die eigenaar. Zeg ik nou, het kan allemaal prima zijn, maar uw hond heeft een groot risico dat ‘ie niet gevaccineerd is. En dat ‘ie nu al een virus heeft opgelopen en dat  ‘ie binnen een paar dagen ziek wordt en dood gaat.

04.44

Int.

En is dat vaak zo?

vdKolk

Dat is vaak zo. Dat is in eer dan de helft van de gevallen dat ik dit zo uitspreek, wordt het helaas ook bevestigd.

voice-over

Honden gaan dood aan virusinfecties zoals Parvo. Dit veroorzaakt ernstige diarree, braken en uitdroging. Tegen Parvo kan goed worden gevaccineerd. Mara volgens Van der Kolk gebeurt dit amper. Of ze krijgen de vaccinatie te jong, waar door ze niet goed beschermd zijn tijdens het transport.

Int.

Wat is het belang van zo’n handelaar om zo’n beest dan niet te vaccineren, die wil toch ook een gezonde hond afleveren?

vdKolk

Nee die wil geld verdienen. Het is handel he. Dit is geen liefhebberij. Een fokker is vaak monomaan geïnteresseerd in een bepaald hondenras. Die willen goeie honden afleveren. Handelaren willen geld verdienen. Vaccinereen is kosten maken. Dus, iedere vaccinatie die je zo’n hond geeft is een kostenpost en gaat van de winst af.

voice-over

Volgens dierenarts Van der Kolk concentreert het probleem zich vooral in Brabant. Wanneer we ons onderzoek beginnen, zien we op Marktplaats inderdaad opvallend veel Brabantse adressen. Dat is geen recent verschijnsel.

[caption]

Vrouw

‘En toen besefte ik dat dat hondje, dat scharminkeltje dus wat er zat, dat moet hondenziekte gehad hebben.’

voice-over

Al tientallen jaren stelt de media misstanden in de Brabantse hondenhandel aan de kaak

[caption]

Stem man

‘Dit is geen handel meer, hier zijn gewoon louche praktijken aan de gang.’

[caption]

Vrouw

‘Heel triest,. Als je dus heel goed na gaat denken had dit hondje nooit geboren mogen worden.’

voice-over

De dierenbescherming lobbyt halverwege de jaren ’90 intensief voor wetgeving die een typisch Brabants verschijnsel aan banden legt. Smerige schuren waar goedkope pups worden gefokt.

[caption]

Man

‘De branche is er niet geschikt voor om het zelf te regelen omdat er te veel malafide mensen in rondlopen. Als je het aan deze mensen overlaat dan ben ik bang dat er heel weinig van terecht komt.’

06.36

voice-over

Het honden- en kattenbesluit, een overheidsmaatregel uit 1999, stelt regels op het gebied van hygiëne en het maximaal aantal nesten dat een teef jaarlijks mag hebben. Maar in Oost Europa gelden deze regels niet. De handel verplaatst zich daarom die kant op.

vTilborg

Nou dat was Dobby. Dit is eigenlijk de dag dat Dobby naar eh, ja naar de dierenkliniek ging omdat zij niet meer wakker werd. En een uur daarna was ze ingeslapen.

voice-over

De verhalen van kopers zijn in 2015 niet anders dan 20 jaar geleden.  Dit is mevrouw Van Tilborg. Ze koopt 2 westy pups. Ook bij haar worden de pups binnen no-time ziek.

vTilborg

Waarop mijn andere honden die ik al had, ook ziek werden.

[caption]

vTilborg

Hondjes die overgaven. Hondjes die hoestten, die je overeind moest houden. Het was echt triest.

voice-over

Ze denkt de pups van een particulier te kopen. Bovendien hebben de honden een Nederlands paspoort dus er lijkt geen reden om te wantrouwen.

Int.

Was voor u nou duidelijk waar die hond vandaan kwam eigenlijk?

vTilborg

Door de nummertjes die onder in het paspoort aan de achterkant, zou het uit Hongarije moeten komen. Maar dat was dus ook niet verteld, dat hoorde ik pas naderhand.

Int.

Het was voor u op het moment dat u het kocht, niet duidelijk dat die hond uit Hongarije kwam.

vTilborg

Nee. Nee absoluut niet. Je gaat ook steeds uit van de huiselijke sfeer en, had ik nou maar op ’t adres gekeken waar ik naartoe had gegaan. Dan had ik echt een gewaarschuwd mens geweest.

Int.

Want, waarom?

vTilborg

Nou internet staat vol met deze broodfokker en het adres waar die vanuit verkoopt. Had ik dat dus gezien dan had ik nooit een hond gekocht.

voice-over

De maatschappelijke verontwaardiging over wat ook wel broodfok wordt genoemd, is groot. Kopers waarschuwen elkaar op internet voor beruchte handelaren. Ook lezen we hierover tientallen Kamervragen. Onder andere over een uitzending van Omroep Brabant.

[caption]

Nieuwslezer

‘Omroep Brabant bracht vandaag het nieuws dat Brabant de spil is in een brute vorm van internationale hondenhandel. Wetten, regels...’

voice-over

Op de website van de omroep vinden we het volgende bericht: medewerkers en sprekers uit de reportage krijgen na afloop te maken met zware intimidatie.

08.52

[caption]

Smit

Op het moment dat een interview kandidaat van mij iemand met een honkbalknuppel aan de deur krijgt of ’s nachts gebeld wordt en ook uitgescholden wordt en vervolgens iemand aan de deur heeft staan, dan denk ik ja, dat is niet onvrede uiten op een nette manier.  Dat is echt serieuze intimidatie.

voice-over

We spreken verslaggever Matthijs Smit. Hij verzamelt een jaar lang de klachten rond een harde kern van handelaren in de regio. Smit spreekt een twintigtal Brabantse dierenartsen. Ze vertellen dat de handel steeds slimmer en crimineler is geworden.

Smit

Omdat ze van allerlei dingen gebruik maken om maar door te kunnen gaan met hun winstgevende handel.

Int.

Maar wat bedoel je daarmee?

Smit

Veel van die dierenartsen die wij spraken, die gaven al heel snel aan, wij willen dat niet voor de camera vertellen want we zijn bang voor die mensen. En dan denk ik, bang he, je hebt het hier over puppy’s en mensen die hondjes fokken. Maar blijkbaar hebben die toch heel vaak de neiging om op het moment dat iets gebeurt wat ze niet bevalt, dat hun handel in gevaar komt, om mensen te gaan bedreigen, lastig te vallen. En dat hebben veel van die mensen die wij gesproken hebben ook zelf meegemaakt.

09.58

voice-over

Nadat ze één van de zieke pups moet laten inslapen, is mevrouw van Tilborg boos en verdrietig. Ze deelt haar verhaal op Facebook. Tot haar verbazing reageren tientallen gedupeerde kopers van dezelfde handelaar.

[caption]

Van Tilborg

Nou toen begonnen de belletjes. En ik moest maar dat snel van internet af halen. Hij heeft gezegd, als je dat niet doet dan kom ik je kiet verbouwen en dan schop ik je dood.

Int.

Dan kom ik je huis verbouwen.

Van Tilborg

Dat waren letterlijk zijn woorden. Ja. Ja.

Int.

Ze doet aangifte van de bedreigingen en de misleidende verkoop. Maar de handelaar doet aangifte wegens laster. Ze haalt de pagina weg, uit angst voor verdere escalatie.

Van Tilborg

In die tijd zijn mijn banden kapot gemaakt. Door mijn poort is heen gelopen. Gezegd van, kom maar naar buiten. Dan zal ik je even je nek opensnijden, rotwijf, met je broodfokker.

voice-over

We krijgen meer signalen van dit soort intimidatie. Deze beveiligingscamera’s moeten zorgen voor extra veiligheid voor mevrouw P. Ook zij is actief op internet, waar ze illegale handel in kaart brengt. Ze blijft daarom liever anoniem en dat is niet voor niets.

Mw P.

Vorig jaar ben ik al een keer bedreigd. Toen zijn ze bij me aan de deur geweest.

Int.

Waarom dan?

Mw P.

Omdat ik waarschijnlijk in hun vaarwater zit. En ik ook bekend heb gemaakt, dat er heel veel aan de hand is in Noord-Brabant. En daar waren ze niet blij mee.

voice-over

Van P. verzamelt klachten van gedupeerde kopers. Die stuurt ze naar de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, dat toezicht moet houden op de handel in honden. Maar haar inzet valt ook op in Brabant. Ze krijgt een telefoontje.

Mw P.

Ik zat bij de voorstelling van mijn dochter.. De telefoon gaat je neemt niet op, anoniem. Je gaat je voicemail afluisteren. De eerste keer snap je ’t niet. De tweede keer snap je ’t niet. De derde keer zeg ik, shit, ze staan voor de deur.

Stem

‘Met die jongen die net bij jou voor de deur heeft gestaan. Ik zou graag een keer een goed gesprek met je willen hebben. Dat zal er ook best een keer van komen. Ik spring van de week wel even een keertje binnen, we spreken elkaar nog wel. Ik hoop dat het een prettig gesprek is, dat we op een normale manier kunnen praten. Gaat het niet goedschiks, dan zal het kwaadschiks gaan. Prettige avond verder.’

Mw P.

En toen hing er een briefje aan de deur.

Int.

Met als strekking?

Mw P.

Dat ik moest ophouden. ‘anders kom ik nog wel een keertje langs’.  De politie heeft het heel serieus genomen.

Int.

 U heeft er aangifte van gedaan?

Mw P.

Ja we hebben aangifte gedaan. De politie weet nu ook dat dit wordt uitgezonden. Dan komt er een melding bij de meldkamer. Dan hoeven we maar te bellen en ze komen.

voice-over

Wie zijn deze handelaren? Criminoloog Daan van Uhm doet onderzoek naar Nederlandse puppyhandel en ziet dat die steeds crimineler wordt.

12.53

[caption]

vUhm

In het algemeen, over de hele linie van dierenhandel een verschuiving te zien van criminele netwerken die voorheen actief waren in andere vormen van criminele activiteit, zoals de drugshandel. Of andere vormen van illegale handel die een overstap maken naar de dierenhandel omdat dat steeds lucratiever aan het worden is. En dat zie je eigenlijk ook bij die hondenhandelaren.

voice-over

De grens tussen legaal en illegaal is niet altijd even duidelijk. Volgens Van Uhm is dit de reen waarom de overheid moeilijk grip krijgt op dit probleem.

vUhm

Men weet weinig over de handel, men weet weinig over de achterliggende structuren. Hoe georganiseerd het is. En doordat er weinig aandacht voor is geweest de afgelopen 20 jaar heeft de handel zich ook heel erg kunnen ontwikkelen in een eigenlijk hele vruchtbare illegale handelspraktijk , die zeer georganiseerd is geworden.

voice-over

Pas de laatste jaren is duidelijk geworden op welke schaal er wordt gehandeld. De overheid schat in 2012 dat jaarlijks zo’n 80.000 honden ons land binnenkomen.

vUhm

Daardoor zie je wel dat er iets meer aandacht voor is gekomen. Maar dat het nog steeds niet te vergelijken is met andere vormen van criminaliteit. Waarom is  dat zo? Omdat we kijken bij criminaliteit vaak naar wat schadelijk is voor mensen zelf. En bij de hondenhandel zijn de gedupeerden, slachtoffers zijn natuurlijk de honden die eigenlijk, waarbij we te maken hebben met dierenwelzijnsomstandigheden.

14.27

voice-over

Het toezicht ligt daarom in de eerste plaats bij de Voedsel- en Warenautoriteit. En pas in de tweede instantie bij Justitie. Dat de NVWA op de hoogte is van de problemen met pups, lezen we in de opeenvolgende jaarverslagen. Handhaving op hondenhandel wordt een speerpunt genoemd. Illegale pups kunne namelijk gevaarlijke ziektes meenemen.

vdKolk

Gaan we eerst even de chip checken. Ja, we hebben ‘m. Even kijken of dat nummer klopt met wat in het boekje staat.

Vrouw

Ja

voice-over

De NVWA wil daarom in 2012 dat nieuwe honden verplicht worden geregistreerd.

[caption]

Stem

‘Met het systematisch registreren krijgen toezichthouders aanzienlijk meer mogelijkheden om opsporingsanalyses uit te voeren zodat misstanden zijn terug te herleiden tot fokkers of handelaren.’

Int.

Wat doet u daar nu?

vdKolk

Ik kijk nu of het nummer wat in dit boekje staat, van de chip, of dat overeenkomt met het nummer wat ik aflees van het hondje zelf. Dus of dit boekje wel bij dit hondje hoort.

Int.

Dat is verplicht.

vdKolk

Dat is verplicht.

voice-over

Sinds januari moet in dat paspoort ook een bewijs zijn opgenomen dat de pup gevaccineerd is tegen hondsdolheid. Dat noem je ook wel rabiës, een infectieziekte die dodelijk kan zijn voor dieren en voor mensen. Pups mogen pas met 15 weken naar Nederland komen, omdat de enting dan pas werkt.

vdKolk

Even naar het hartje luisteren.

voice-over

Maar dierenartsen als Van der Kolk merken weinig van deze maatregelen.

Int.

In uw praktijk ziet u nog steeds die jonge honden binnenkomen.

[caption]

vdKolk

Ja tuurlijk. Niemand controleert op water in de achterbak van de auto zit.  Dus jij kunt gewoon met pupjes van 6 weken, niet gevaccineerd, in je achterbak, gewoon naar een schuur ergens rijden. Van daar uit naar een dierenarts gaan die een boekje afgeeft, er een chip in stopt. En klaar is kees.

16.20

voice-over

Dat horen we van meer dierenartsen. Veel willen niet in beeld uit angst voor represailles. Ze zien dat de regels doorlopend worden overtreden. Zo zegt één van hen:

[caption]

Stem

Bij de helft van de nieuwe pups is de herkomst onduidelijk. We zien buitenlandse paspoorten met een Nederlandse chip, entingen die niet kloppen, stempels van dierenartsen die niet bestaan en leeftijden die niet kloppen.

voice-over

We leggen deze reacties voor aan dierenarts en microbioloog Paul Overgaauw. Hij is gespecialiseerd in infectieziektes bij huisdieren en adviseert de overheid hierover.

[caption]

Overgaauw

Dit jaar is eigenlijk het eerste jaar dat ze 15 weken moeten zijn, dus dat is voor ons ook een vraag hoe men daarmee zal omgaan in de praktijk. 15 weken is voor een fokker en voor een handelaar veel te oud. Die beesten moeten zoveel weken langer eten en veel eten om die leeftijd te bereiken dat de hele winst gaat verloren. Dus wil je dit soort honden nog uit het buitenland binnenhalen ja dan zul je haast moeten gaan smokkelen om het nog enigszins winstgevend te laten worden.

voice-over

Ook Overgaauw becijfert voor de overheid de omvang van de handel en het risico op ziektes. Jaarlijks komen er in Nederland zo’n 150.000 honden bij. Uit de cijfers van Overgaauw over 2014 blijkt dat de helft daarvan uit het buitenland komt.

Overgaauw

Dus dan praat je in Nederland over pak ‘m beet 60.000, 70.000 pups per jaar. En dat zien we eigenlijk ook wel op internet. Dan praat je  echt over aantallen van 5.000 tot 8.000 nieuwe pups per week die er op komen. Dat zijn gigantische aantallen.

voice-over

60 tot 70.000 honden per jaar. Hoeveel daarvan zijn illegaal? Middels de wet openbaarheid van bestuur vragen we informatie over geregistreerde transporten. Hondenimport moet worden geregistreerd in het zogenoemde tracersysteem. Gebeurt dat niet, dan is een hond per definitie illegaal.

[Caption]

vUhm

Het tracersysteem is eigenlijk tot stand gekomen om ervoor te zorgen dat er meer transparantie is met betrekking tot de handelsstromen van honden. Dat zorgt ervoor dat het bekend is bij de autoriteiten waar bepaalde hoeveelheden honden van waar naar waar getransporteerd worden.

voice-over

Het gaat dus om 60 tot 70.000 honden. Maar in de cijfers van de NVWA zien we maar een klein deel van die import terug. In 2013 en 2014 zien we gemiddeld 10.000 geregistreerde honden. Dus waar is de rest?

[caption]

Overgaauw

Ja dat komt niet overeen met het aantal pups wat wij hebben berekend die uit het buitenland afkomstig moeten zijn. Als er maar 10.000 honden worden gemeld bij tracers en we rekenen uit dat het er 60.000 moeten zijn, ja ontbreken er nog altijd zo’n 50.000 pups die niet aangemeld worden. En als er dan gesjoemeld wordt met leeftijden, met papieren, met entingen, dan loop je het risico dat er een keer een hondje doorheen slipt die onvoldoende gevaccineerd is.

Int.

Vindt u dat zorgelijk?

Overgaauw

Ik vind dat wel zorgelijk ja. Want nogmaals, er zijn duidelijke regels afgesproken om dit soort risico’s te voorkomen. En daar wordt blijkbaar zo makkelijk de hand mee gelicht.

voice-over

We leggen een interviewverzoek neer bij de NVWA. We willen weten of, en hoe er wordt gehandhaafd op deze smokkel. Maar de NVWA weigert een interview.

Stem

We kunnen daar nu uitgebreid over discussiëren. Maar we zijn bereid verder alle vragen te beantwoorden, maar dan schriftelijk.

voice-over

We gaan door. Tijdens ons onderzoek lezen we enkele politieberichten over onderschepte hondentransporten.

19.48

Deze aanhoudingen blijken het werk van de dierenpolitie Limburg. Net als Brabant een plek waar veel illegale handel plaatsvindt. Maar volgens coördinator Mark Stachowski is de pakkans voor smokkelaars minimaal.

[caption]

Stachowski

Dat is een druppel op een gloeiende plaat, wat je aantreft. Als je een vangst hebt, praat je elke keer over 15 a 20 honden die je aantreft. Ik denk dat er duizenden honden in Nederland verhandeld worden die uit het buitenland komen.

voice-over

Stachowski spreekt uit ervaring. Hij neemt ons mee naar een woning waar illegale pups zijn aangetroffen. Hier kregen ze valse chips en papieren en werden ze op Marktplaats verkocht.

Stachowski

Waarbij de indruk gewekt werd, dat er een gezin zou wonen, terwijl er vanaf die locatie honden werden aangeboden

Int.

Dus de mensen die daar kwamen kopen die dachten dat het een hondje was wat in huiselijke kring was opgevoed.

Stachowski

Ja

Int.

Maar eigenlijk was het een hondje wat afkomstig was uit de handel.

Stachowski

Ja.

Int.

Waar kwamen die honden dan vandaan?

Stachowski

Hongarije.

Int.

Hoe lucratief is die handel nou?

Stachowski

In de handel in dieren wordt heel veel geld verdiend. Verdovende middelen, mensensmokkel, kinderporno, dat soort items. Dierenhandel zit daar dicht in de buurt. Het gaat om hele grote bedragen.

voice-over

De aanhoudingen zijn bijna een jaar geleden. We spreken Stachowski eind juli. Het onderzoek naar de Nederlandse verdachte is dan nog steeds niet afgerond. Hij heeft er simpelweg geen tijd voor.

[caption]

Stachowski

Het is niet zo dat een dierenagent vrij geroosterd is. Die hondenhandel dat doe je altijd erbij. Heb je wat tijd over, dan kun je ernaar kijken. Maar wil je dat echt professioneel aanpakken, dan zul je er structureel capaciteit voor moeten vrijmaken.

Int.

En heeft u die middelen?

Stachowski

Nee. Daar is geen capaciteit voor.  

2142

voice-over

Dat veel illegale transporten door Limburg komen, horen we ook van een Belgische insider. Hij is gespecialiseerd in chihuahua’s en kent het illegale circuit goed. Hij wil ons informatie geven, maar alleen onherkenbaar.

Stem

Alle transporten naar België lopen altijd via Nederland.

Int.

Waarom is dat?

Stem

In Nederland heb je iets minder regeltjes dan in België. Op het moment dat ze daar weten: die doet dit en die doet dat, dan kunnen ze wel eens in actie komen. Maar in Nederland heb je niets van controles.

voice-over

Volgens deze insider verhuizen Belgische veroordeelde handelaren daarom naar Nederland. We zoeken ze op in het handelsregister. En zien dat ze zich inderdaad in Nederland hebben gevestigd.  

Stem

Tilburg. Hapert. Die auto’s rijden 2 a 3 keer per week. Dat zijn 600 honden per week minstens.  Dat zijn alleen de transporten waar ik weet van heb.

Int.

En waarom zou je het nou zwart doen, waarom doe je het niet gewoon legaal?

Stem

Allereerst de belastingen. En de strengere regelgeving op ’t gebied van rabiës. Een pup van 15 weken verkoop je minder snel dan een van 8 weken. Duw ; vrouw een pup van 8 weken in handen en hij is verkocht. Duw haar er een van 15 weken in handen en je hebt 50% minder kans.

voice-over

Mocht er toch op gecontroleerd worden, dan zijn er trucs om  de autoriteiten om de tuin te leiden.

Stem

De laatste tijd is ’t heel grappig: honden komen met een chip in de oksel geplakt. Compleet met boekjes uit Slowakije. Ze gaan er met de chiplezer over. Mag ik dat boekje zien? 15 weken oud, rabiësvaccin.  Alles in orde, rij maar door meneer.

voice-over

Ook dit horen we eerder van politieagent Stachowski. Illegaal ingevoerde honden met vervangbare paspoorten en chips.

Stachowski

We horen zo een piepje. Dat betekent dat die hond gechipt is. Dan denk je: dat is goed, ik ga verder. In deze zak zeiden we: we gaan ook de halsband afdoen.

Int.

Want u vertrouwde het niet helemaal.

Stachowski

Ik vertrouwde het niet. We hebben het halsbandje eraf gehaald. En toen gaf ‘ie en signaal op het halsbandje. Ze hadden het halsbandje opengemaakt en er een chip in geduwd en dat het hondje omgedaan.

Int.

En met welk doel gebeurt dat dan?

Stachowski

Dan kun je de leeftijd van de hond niet meer vaststellen. Z’n papieren zijn vals en je weet niet hoe oud ‘ie is.

voice-over

We leggen dit voor aan Overgaauw. Hij benadrukt dat een vaccinatie onder de 15 weken niet werkt. En juist in Oost Europa komt hondsdolheid nog veel voor.

Int.

En dan zou er op ingegrepen moeten worden.

[caption]

Overgaauw

Absoluut. Natuurlijk. Dat is nou juist wat we willen voorkomen, dat dit soort honden het land binnen komen.

voice-over

Wordt hier wel ingegrepen? We lezen twee Kamerbrieven van verantwoordelijk staatssecretaris Dijksma van afgelopen april. Ze vermoed dat er fraude plaatsvindt met chips en transporten en ze erkent dat er een risico bestaat voor de volksgezondheid. Toch ziet het kabinet geen aanleiding de handhaving uit te breiden. Eind dit jaar wordt het beleid opnieuw geëvalueerd.

Wachowski

Nou deze controles zijn altijd een lucky shot. Daar zou je gericht op moeten werken en daar moet je capaciteit voor hebben. Hoe beweegt zich dit nou in Nederland. De NVWA is daar nu verantwoordelijk voor. Die moeten daarin sturen.

Int.

Doen ze dat?

Wachowski

Daar zien wij nog te weinig van. Ook die mensen hebben daar maar beperkte capaciteit voor gekregen.

voice-over

De NVWA geeft ons geen antwoord op de vraag of onze cijfers over de illegale import kloppen. Wel laten ze weten:

[caption]

Stem

Bij de NVWA is bekend dat er dieren illegaal worden ingevoerd. De meldingen die binnenkomen over vermoedelijke illegale hondenhandel geven dit ook aan.  In 2015 wordt prioriteit gegeven aan het toenemend aantal meldingen over hondenhandel, mede naar aanleiding van de nieuwe veterinaire regels voor pups.

voice-over

Maar wie bij de NVWA illegale handel meldt, krijgt nul op het rekest. Zo horen we van verschillende bronnen. Zo doet mevrouw P. zo’n 3 tot 4 keer per maand een melding. Vaak over dezelfde adressen.

Mw P.

Zij hebben illegale pups.

Int.

Maar hoe weet u dat?

Mw P.

Omdat vaak de pups die wij dan de melding krijgen, dat die pups helemaal niet geregistreerd waren.

Int.

En dat meldt u dan bij de NVWA.

Mw P.

Ja. ja.

Int.

En wat doet die daar dan mee?

Mw P.

Niks.

voice-over

We krijgen meerdere brieven te zien in antwoord op meldingen. Met steevast dezelfde tekst.

[caption]

Stem

De prioriteit van de NVWA ligt, vanwege de beperkte capaciteit, momenteel op een ander handhavingsgebied. Dit is de reden waarom wij deze melding niet in behandeling nemen.

[caption]

vdKolk

Absoluut frustrerend. Dat je hier probeert zo goed mogelijk je werk te doen en zoveel mogelijk informatie te verschaffen aan cliënten, aan de overheid. En dat dat niet blijkt te werken. Dat het steeds weer terugkeert.

voice-over

Tijdens ons onderzoek laat de NVWA weten dat ze de tekst van de brief hebben aangepast.

[caption]

Stem

De door de NVWA verzonden brief kan ten onrechte de indruk wekken dat de NVWA illegale import van honden geen prioriteit vindt en er niets aan doet; dat is niet juist. Momenteel wordt naar aanleiding van ongeveer 30 procent van de meldingen actie ondernomen.

voice-over

Dus lang niet alles wordt opgepakt. Maar hebben de inspecties die wel plaatsvinden, wel effect? We zien in inspectieverslagen dat de NVWA in maart op een adres in Brabant 60 te jong ingevoerde pups in beslag neemt en de eigenaar beboet. Over deze eigenaar ontvangen we ook na deze inspectie nog klachten. De pups worden volgens dierenartsen nog steeds te jong aangeboden. Samen met dierenarts Van der Kolk doen we ons voor als geïnteresseerde kopers.

27.36

vdKolk

Je kijkt naar de tanden en ontwikkeling van het gebit, hoe oud zo’n beestje is. Naar de lichaamsbouw, de verhoudingen.

Handelaar

Goeiedag.

voice-over

We zien veel verschillende rassen. Dat die uit het buitenland komen, horen we pas wanneer we doorvragen.

vdKolk

Jullie fokken hier zelf?

Handelaar

We fokken zelf, maar we kopen ook op van particulieren in Hongarije. Officieel ingevoerd volgens de traces. Allemaal keurig netjes ingevoerd. 

vdKolk

Oké, maar hij komt uit Hongarije.

Handelaar

Klopt. Dit is een officieel nestje dat is aangemeld via de Nederlandse staat. Allemaal nagekeken en gecontroleerd.

vdKolk

Ja.

Handelaar

Ja ze zijn ongeveer 15, 151/2 week.

voice-over

De papieren lijken in orde. De honden zien er volgens Van der Kolk gezond uit maar hij twijfelt over de leeftijd die wordt opgegeven.

Int.

En waarom heeft u daar twijfels over?

vdKolk

Omdat het ene hondje nog een volledig melkgebit had. En dat wordt pas gewisseld in de leeftijd van 12 tot 16 weken. Nou dat betekent dat binnen een week alles gewisseld zou moeten zijn.

Int.

Omdat de hondjes nu als 15 weken worden verkocht.

vdKolk

Dat lijk me dus daardoor onwaarschijnlijk. Het andere hondje had nog niet eens een volledig melkgebit, daar ontbraken nog een paar snijtandjes dus die is zeker nog een aantal weken jonger.

voice-over

Te jong ingevoerde puppy’s vormen een risico voor de volksgezondheid en voor dieren. Een vaccinatie tegen hondsdolheid is pas vanaf 15 weken werkzaam. Ook over andere vaccinaties heeft Van der Kolk zijn twijfels.

29.08

vdKolk

De kans is groot dat het niet beschermd is tegen al die virale infecties, waar ze dood aan kunnen gaan. En de kans is ook groot dat dit typisch zo’n hondje is dat dan een paar dagen na aanschaf bij mij op tafel komt met diarree en een paar dagen later overlijdt.

voice-over

We hebben diverse malen telefonisch contact met deze handelaar. Maar hij wil niet voor de camera verschijnen. Via zijn advocaat laat hij weten:

[caption]

Stem

Client werkt zorgvuldig, open en volgens de geldende wetten. Hij is zich er niet van bewust dat honden onder de leeftijd zouden zijn ingevoerd.

voice-over

Het valt ons op dat in de paspoorten van gedupeerde kopers telkens dezelfde stempel staat. Een stempel van een Hongaars exportbedrijf dat niet alleen in Nederland levert, maar ook in België en in Frankrijk. We leggen contact met een speciale eenheid van de Franse dierenbescherming die illegale handel in kaart brengt.

[caption]

Soubiron

Het is een  Hongaars bedrijf dat dieren naar Frankrijk exporteert, vaak via een tussenhandelaar in Nederland.  Die dieren waren vaak jonger dan de opgegeven leeftijd en waren niet adequaat ingeënt tegen rabiës.  Bovendien waren veel van deze dieren ziek. Parvovirose, ziekte van Carré en kennelhoest.

voice-over

Onderzoeker Julien Soubiron komt dit netwerk op het spoor. Vorig jaar doet zijn team met de politie en douane een inval bij zeven Parijse dierenwinkels.

[caption]

Stem

Meneer, dit is een inval.

voice-over

Vijf jaar werken ze aan dit onderzoek. In die tijd traceren ze grote aantallen Hongaarse pups, ingevoerd via Nederland.

[caption]

Soubiron

Het zijn Nederlandse bedrijven die als doorgeefluik fungeerden. Alle officiële papieren waren aanwezig. Maar die papieren kwamen niet overeen met de werkelijkheid wat betreft de leeftijd en de rabiës-inentingen. Maar ze kwamen uit Nederland.

31.18

voice-over

Illegale pups, ingevoerd via Nederland. Volgens Soubiron is dat geen toeval. Hij zet grote vraagtekens bij het Nederlandse toezicht op hondenhandel.

Soubiron

Ik heb de indruk dat ze dieren die via Nederland komen, heel makkelijk doorlaten. Want als de controles net zo nauwkeurig gedaan werden als in Frankrijk, zou meteen blijken dat veel dieren jonger waren dan opgegeven en dat hun vaccinaties niet klopten. En ik begrijp niet waarom er niet nauwkeuriger wordt gecontroleerd.

voice-over

Nederlandse controles zijn al jaren onder de maat, vinden ze in Frankrijk. Maar de NVWA noemt de handhaving een speerpunt. Ze organiseren dit jaar informatieavonden voor dierenartsen om misstanden te melden. Maar de dierenartsen die wij spreken, zijn daar sceptisch over.

Stem Beijer

Er ontstond discussie over het nut daarvan omdat ’t gevoel bestond dat er niks mee gedan werd.

[caption]

Beijer