Transcriptie - Glyfosaat omstreden gif

 TIJDCODE

WIE/WAT

TEKST

00.00.18

[caption]

voice-over

Nederland is recordhouder in het gebruik van landbouwgif.

Reijnders

Wij gebruiken in Nederland heel erg veel bestrijdingsmiddelen, veel meer dan eigenlijk bijna alle andere landen.

voice-over

Het zijn goedgekeurde middelen maar er zijn groeiende zorgen over de gevolgen van de gifstoffen die in ons voedsel of in het oppervlaktewater terechtkomen.  Ook over het veel gebruikte onkruidmiddel Glyfosaat neemt de ongerustheid toe.

Man

Het is tumor verwekkend. Dat hebben we aangetoond.

voice-over

Onzin, zeggen producenten en andere onderzoekers. Ook volgens Europese instanties is het gebruik van het middel veilig. Maar afgelopen jaar komt de Wereldgezondheidsorganisatie met een alarmerend rapport. Glyfosaat is waarschijnlijk wel kankerverwekkend. Ze zijn kritisch op onze overheidsinstanties.

Man

De beoordeling van de veiligheid van pesticiden wereldwijd steunt niet op een transparante wetenschappelijke controle.

voice-over

Tussen de kankeronderzoekers en de Europese instituten is een fel debat losgebarsten. In Zembla Internationaal een reportage van de Duitse WDR over de gevolgen van glyfosaat voor mens en dier.

Hilbeck

Ze willen hun gezicht redden en het gaat om heel erg veel geld.

00.01.41

voice-over

Zembla Internationaal onderzoekt de gevaren van het meest gebruikte onkruidgif op onze akkers.

[caption]

[caption]

Hilbeck

Dat is de hoeveelheid die elke dag in ons voedsel terechtkomt.

voice-over

Landbouwgiffen zoals glyfosaat die veel op de akkers gebruikt worden komen via de lucht en het eten ook bij mens en dier terecht. Deskundigen maken zich daar zorgen over.

[caption]

Reijnders

We zijn samen met Japan en België recordhouder per hectare wat we aan bestrijdingsmiddelen gebruiken.

voice-over

Ook voor de Nederlandse bloementeelt zijn veel bestrijdingsmiddelen nodig.  In 2011 en 2013 deed Zembla onderzoek naar het gebruik van landbouwgif in de bollenstreek.

[caption]

Van der Heijden

Dit is 80% van wat we spuiten op de lelies, de hele zomer door. Dit is Amistar. Dat mengen we door de grond heen. Imidiachloprid, dat kunnen we gebruiken tegen luizen.

voice-over

Door verwaaiing en verdamping komt veel van de gebruikte middelen in de lucht terecht. De deeltjes kunnen zich kilometers verspreiden naar tuinen en huizen van omwonenden. Dokter Sauer, hoogleraar kindergeneeskunde, maakt zich daar zorgen over.

[caption]

Sauer

Als daar een vrouw woont met een kind in de buik en net in dat jaar komen daar bollenvelden en er wordt gespoten, dan kan dat ongeboren kind natuurlijk schade oplopen. Er zijn al studies ie aantonen dat bijvoorbeeld mensen die teveel zijn blootgesteld aan deze middelen, dat die ziektes krijgen als de ziekte van Parkinson bijvoorbeeld. Dat de hersenen dus worden aangetast.

voice-over

Het zijn ernstige zorgen. Maar de gebruikte landbouwgiffen zijn goedgekeurd. Experts waarschuwen dat niet gekeken wordt naar het stapeleffect van de verschillende bestrijdingsmiddelen.

[caption]

Int.

Dus de manier waarop wij nu naar bestrijdingsmiddelen kijken die klopt eigenlijk niet.

[caption]

Van den Berg

Nee die is eigenlijk volledig achterhaald. Wat dat betreft loopt het beleid pakweg zo’n tien jaar achter op het gebied van normstelling ten opzichte van de kennis die in de wetenschappelijke wereld op dit punt aanwezig is.

00.04.15

voice-over

Na eerdere uitzendingen van Zembla en een advies van de Gezondheidsraad, start de overheid met een groot onderzoek. Voor het eerst wordt gemeten of de bestrijdingsmiddelen op de bloembollenvelden gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken voor omwonenden. Een van de mildere bestrijdingsmiddelen is glyfosaat. In Nederland zijn ongeveer tachtig middelen goedgekeurd met de werkzame stof glyfosaat.

Ook in Europa staat het op de lijst van goedgekeurde werkzame stoffen. Het gif wordt gebruikt bij koolzaad, graan en mais. Kort voor de oogst worden vooral de granen bespoten. Hierdoor droogt het rijpe graan uit en kunnen boeren makkelijker oogsten. De Duitse boer Peter Gottschalk gebruikt de glyfosaat producten al meer dan twintig jaar. Hij bewerkt zijn akkers ermee. Zo verdwijnt het onkruid en tegelijk sterven de ongewenste en zieke planten af.

Gottschalk

Na een tweede bodembewerking was de beschermende strolaag nog meer in de grond bewerkt en was het rottingsproces nog sneller gegaan.

[caption]

Gottschalk

Omdat we dat vanwege de erosie willen voorkomen hebben we hier glyfosaat gebruikt. Daardoor sterven alle bovengrondse delen van de planten af. Het groen dat je nu ziet, zijn gerstekorrels die na de behandeling zijn uitgekomen.

voice-over

Door de behandeling met glyfosaat hoeft de boer minder te ploegen en waait er minder vruchtbare akkergrond weg. Het bespaart hem ook diesel en machinekosten, zodat hij duurzamer kan werken.

Gottschalk

Ik moet afwegen hoe schadelijk en hoe nuttig het is. Volgens mij is het zo dat als glyfosaat zorgvuldig wordt toegepast zoals wij het ook doen, en alleen waar het werkelijk zin heeft dan is het een beproefd middel waarbij de relatieve schade als je daarvan kunt spreken, zeer gering is.

00.06.29

voice-over

Net als in de rest van Europa is in Nederland het gebruik van glyfosaat enorm toegenomen. Het is de afgelopen jaar zelfs meer dan verdubbeld. De meeste boeren zijn blij met het bestrijdingsmiddel. Het bespaart ze kosten en tijd. Maar er zijn ook boeren die zich zorgen maken over het massale gebruik. Ze denken dat het problemen veroorzaakt.

Tübingen, Zuid-Duitsland. Door onverklaarbare redenen gaan hier op e akkers steeds vaker planten dood. Lokale instanties schakelen daarom hoogleraar Neumann in. Ze vragen de plantenexpert op zoek te gaan naar de oorzaak.

Neumann

Hier zien we mooi hoe de fijne wortels nog dicht begroeid zijn met nog fijnere wortelharen die zorgen dat de voedingsstoffen zo efficiënt mogelijk worden opgenomen. Hier zien we het onbeschadigd wortelstelsel heel goed met zeer veel fijne wortels die we eerder als afzonderlijke wortels zagen. En hier hetzelfde van een beschadigde plant. Je ziet duidelijk dat deze veel minder fijne wortels heeft.

voice-over

Vanuit de lucht is de schade goed te zien. De groene velden zijn twee jaar met glyfosaat behandeld. De verbleekte 11 jaar. Ook op vijf andere akkers in de buurt treden dezelfde verschijnselen op.

Neumann

Men vond bij langdurig bewerkte delen een sterk verminderde wortelgroei en veel minder fijne wortels wat ook aan de bovengrondse groei te zien was.

[caption]

Neumann

Daarop heeft de overheid een onderzoek gefinancierd naar de aanwezigheid van glyfosaat en andere gewasbeschermingsmiddelen. En bij glyfosaat bleek steeds dat op de delen die langdurig behandeld zijn grotere resthoeveelheden aanwezig waren.  Soms een half jaar na het gebruik zo groot als je kort na het sproeien verwacht. Terwijl twee meter verderop waar slechts kort behandeld was alle hoeveelheden onder de waarnemingsdrempel lagen.

00.08.58

voice-over

Een betrokken boer wil alleen onherkenbaar over de problemen vertellen. Hij is door een anonieme beller bedreigd. Hij mag geen negatieve verhalen over glyfosaat naar buiten brengen.

Boer

Ik heb vastgesteld sinds ik glyfosaat gebruik dat het vergelingsvirus zich sterk heeft verbreid. In droge jaren zo extreem dat ik op sommige akkers niets heb geoogst. Ik heb jaren gehad waarin ik 50 procent minder heb gedorst dan het jaar ervoor. Maar interessant genoeg geldt het meer voor het deel dat langdurig is behandeld dan waar het twee, drie jaar behandeld is.  

voice-over

Volgens de producenten helpt het onkruidgif juist om de akkers vruchtbaar te houden. Maar de hoogleraar zit in de praktijk het tegenovergestelde gebeuren. Volgens Neumann verandert glyfosaat de genen die nodig zijn voor wortelgroei, wateropname en ook genen die helpen tegen stress.

Neumann

Met de nieuwe methoden van de moleculaire biologie kun je zien welke genen zijn afgenomen.  Gebleken is dat er verstoringen in de hormonenhuishouding optreden. Ook zijn er verstoringen in fysiologische processen die deel uitmaken van de stressafweer. Deze processen nemen kennelijk af bij je beschadigde planten. En er waren ook genen ie verminderd actief waren die zorgen voor het opnemen van water en de groei van zijwortels.

voice-over

De fabrikanten ontkennen dat het onkruidmiddel de oorzaak is van de problemen. Ook voorzitter Rukwied van de Duitse vereniging van boeren is niet overtuigd.

[caption]

Rukwied

Tot dusver is er geen wetenschappelijke informatie dat glyfosaat negatieve effecten heeft op de vruchtbaarheid van de bodem. En we gebruiken glyfosaat in Duitsland alleen op deelgebieden in geringe hoeveelheden.

voice-over

Rukwied vertegenwoordigt meer dan 300.000 boeren uit Duitsland. Hij is ook voorzitter van de lobbyvereniging Forum Moderne Landwirtschaft. En vertegenwoordigt hiermee glyfosaat producenten, zoals Syngenta, BASF en Monsanto.

Glyfosaat wordt in 1964 eerst geregistreerd als gootsteenontstopper. Vijf jaar later patenteert het Amerikaanse bedrijf Monsanto het als bestrijdingsmiddel tegen onkruid en brengt het op de markt onder de naam Roundup.

[caption]

00.11.48

voice-over

Als het octrooi in 2000 verloopt storten meer bedrijven zich op het winstgevende gif. Monsanto blijft de grootste producent maar is omstreden want buiten Europa verkoopt de multinational ook genetisch gemanipuleerde mais en soja zaden die resistent gemaakt zijn tegen glyfosaat. Zo kan er oneindig gesproeid worden met het onkruidmiddel zonder dat de mais en sojaplanten dood gaan. De gemodificeerde zaden mogen in Europa niet verkocht of verbouwd worden maar de mais en soja die opgroeit uit de gemanipuleerde zaden wordt wel op grote schaal door Europa geïmporteerd. Het wordt verwerkt in voedingsmiddelen voor mens en dier. Het grootste deel komt terecht in het veevoer.

voice-over

Ook in het voer dat een Deense veehouder geeft aan zijn varkens. Het hoge aantal doodgeboren en misvormde biggen baart hem zorgen. Volgens de boer hebben de glyfosaatresten in het voer de problemen veroorzaakt.

Pedersen

Hier is een big van gisteren. Hij is mismaakt geboren met een olifantenkop. Er is geen schedeldak. De hersenen liggen open. Gelukkig is hij dood geboren.

[caption]

Int. Pedersen

We zien meer van deze biggen met hogere glyfosaatniveaus.  Ik zal het je laten zien. Thuis heb ik nog een hele vrieskast vol.

voice-over

Maar volgens de producenten heeft glyfosaat niets te maken met de problemen. Ook de Europese instanties vinden dat er geen risico’s zijn voor mens en dier. Dat is onlangs nog uitgebreid bestudeerd. In Europa moeten iedere tien jaar goedgekeurde bestrijdingsmiddelen opnieuw beoordeeld worden. Momenteel bekijkt Brussel of het gebruik van glyfosaat mag worden verlengd. De BfR, het Duitse rijksinstituut voor risicobeoordeling, is aangewezen om voor Europa de nieuwe onderzoeken over glyfosaat te evalueren.  Nederlands instanties helpen daarbij.

00.14.18

Solecki

Uit onze uitgebreide evaluatie van glyfosaat is gebleken dat het erg irriterend is voor de ogen. Daarvoor wordt ook gewaarschuwd.

[caption]

Solecki

We hebben bovendien vastgesteld dat het gebruik van g. als gewasbeschermingsmiddel geen kankerverwekkende werking heeft of aangeboren afwijkingen veroorzaakt, geen hormonale effecten heeft en geen neurotoxische of immunotoxische werking heeft als het volgens de instructies wordt gebruikt en dat op basis van de door ons geëvalueerde omvangrijke onderzoeken.

voice-over

Ongevaarlijk, zegt het Duitse rijksinstituut. Maar de voorzitter van een groep kritische Europese wetenschappers is niet overtuigd. Zij vindt dat de BfR zich te veel laat leiden door onderzoeken die de industrie heeft aangeleverd.

[caption]

Hilbeck

Er is geen instantie die de ruwe data beoordeelt. Dat kunnen ze ook niet. Dan zouden ze niets anders doen dan ruwe data analyseren. Dus bekijken ze de onderzoeken zoals ze die krijgen. Wij kijken ook naar de gegevens en naar de dossiers. Ik bekijk ze geregeld. Er staan geen ruwe data in, maar verwerkt data die Monsanto aanlevert. Gemiddelde waarden, als het meezit. Met of zonder statistiek.

voice-over

Volgens het Duitse instituut is de kritiek onterecht en voldoen alle bestudeerde onderzoeken aan wetenschappelijke criteria. Maar dan krijgen de kritische wetenschappers bijval van het Internationale kankerinstituut IARC van de Wereldgezondheidsorganisatie. Deze gezaghebbende kankerexperts concluderen dat glyfosaat waarschijnlijk wel kankerverwekkend is. Nooit eerder spreken twee gezondheidsinstanties elkaar zo tegen. Het Duitse parlement wil opheldering en organiseert een hoorzitting met de betrokken instituten.

professor

De BfR heeft de epidemiologische gegevens niet gebruikt. Als ze geloofden dat er enig verband was in de epidemiologische studies dan zou het verschil in menselijke blootstelling tussen de aanvragers en het publiek aanmerkelijk kleiner zijn. Omdat de ARC heeft vastgesteld dat de kankerbevinding genotoxisch is, zou de risicobeoordeling voor kanker aanmerkelijk verschillen

voice-over

Tijdens de hoorzitting is het onbegrip van de experts over het oordeel van het Duitse rijksinstituut duidelijk merkbaar. Volgens de hoogleraar negeren de Duitsers sterke aanwijzingen dat glyfosaat wijzigingen in het DNA kan veroorzaken met mogelijk kanker als gevolg. In drie epidemiologische studies onder arbeiders is een verband gevonden tussen lymfklierkanker en glyfosaat. En uit dierstudies komen verontrustende kankerverwekkende effecten naar voren die de Duitsers ook naast zich neerleggen.

00.17.38

Professor

Daarbij, omdat ze alle kankeronderzoeken op dieren negatief beoordelen, kan ik weer moeilijk beoordelen hoe de risico-evaluatie op kanker is gedaan want ze hebben helemaal geen risico-evaluatie uitgevoerd.

voice-over

De grote producenten van glyfosaat zijn aanwezig bij de hoorzitting in het Duitse parlement. Voor hen staat een miljardenmarkt op het spel.

[caption]

Küchler

Er is geen reden voor paniek. Glyfosaat wordt al 40 jaar over de hele wereld als veilig beschouwd en wordt al 40 jaar wereldwijd gebruikt. We zijn er daarom van overtuigd dat een nieuwe beoordeling van wat de IARC heeft geclassificeerd ertoe zal leiden dat men deze classificatie aanpast.

voice-over

Geen reden tot paniek, volgens de producenten. En het Duitse risico-instituut wijst weer op andere onderzoeken waaruit blijkt dat er geen verband is tussen kanker en glyfosaat.

We zijn terug in Denemarken. Boer Pedersen denkt dat glyfosaatresten in het voer voor problemen zorgt bij zijn varkens.

Pedersen

Deze soja bevat meer glyfosaat. Je kunt het niet zien maar als we het analyseren is het glyfosaatgehalte vrij hoog.

voice-over

Hij zoekt wetenschappelijk advies en houdt een logboek bij.

Pedersen

We hebben uitgerekend hoeveel biggen mismaakt zijn geboren. Als je 1,30 ppm hebt, heb je er één op de 529.  Bij 2,2 parts per million heb je er één op de 240. Het is een lineaire toename van 0,1 parts per million tot 2 parts per million. Je kunt er een lineaal langs leggen. Het is een zeer rechte lijn. Hoe hoger de dosis, hoe hoger het aantal misvormingen.

00.19.38

voice-over

Sinds 2011 krijgen de varkens glyfosaatvrij voer. De boer ziet dan de problemen afnemen.

Pedersen

Ze begint te eten.

voice-over

Dierwetenschapper Sorensen van de Deense Aarhus universiteit denkt dat het glyfosaat in het veevoer diarree veroorzaakt. Dat baart hem zorgen. Maar het Duitse rijksinstituut denkt daar anders over.

Sorensen

Ze schrijven dat glyfosaat in veevoer geen probleem is.

[caption]

Sorensen

Wij denken dat de concentraties zorgwekkend zijn omdat het van invloed is op bacteriën.

voice-over

Volgens de onderzoeker is er overtuigend bewijs dat glyfosaat de goede bacteriën in de darmen vernietigt terwijl de ziekteverwekkende bacteriën overleven.

Sorensen

Dit patent op het effect op bacteriën is zelfs openbaar. Iedereen kan het googelen. Het is gevaarlijker voor goede darmbacteriën. Dus de balans tussen de bacteriën in de darmen wordt verstoord ten koste van de goede bacteriën.

voice-over

De bevindingen van de Deense onderzoeker en de Deense boer brengen het Duitse rijksinstituut niet tot andere conclusies. De beoordeling is volgens de BfR weloverwogen tot stand gekomen.

[caption]

Solecki

Na beoordeling van alle bevindingen komen wen et als voorheen tot de conclusie dat we van glyfosaat een ontwikkelingstoxisch noch een mogelijk hormonaal schadelijke werking kunnen vaststellen. Daar wordt ook niet aan afgedaan door de bevindingen van een boer in Denemarken die een intensieve varkensmesterij heeft. Het aantonen van glyfosaat in deze varkens voldoet niet aan de analytische norm. Er is geen vergelijking gemaakt met onbehandelde varkens. Ook andere oorzaken, bijvoorbeeld virussen of de soja zelf die tenslotte oestrogeen bevat zijn bij de berekening niet voldoende meegewogen.

00.22.08

voice-over

Maar er zijn meer boeren die zich zorgen maken.

Boer Hannes

Kom, Muckele. Kom.  Alles in orde. 27, 26….ja prima. De dieren zijn kerngezond, je ziet er niets aan. Maar als ze volwassene zijn ontstaan er vruchtbaarheidsproblemen die ons in ons bestaan bedreigen en de koeien natuurlijk ook. Als een koe niet drachtig kan worden, geeft ze geen melk en zal ze geslacht worden.

voice-over

Melkboer Hannes Peter zoekt hulp bij een dierenarts voor de vruchtbaarheidsproblemen van zijn koeien. Maar dat leidt niet tot verbeteringen.

Boer Hannes

Dus hormoonbehandeling, cystebehandeling, nieuwe inseminatie, injecties. Dat leidde allemaal niet tot noemenswaardige resultaten.

voice-over

Hij hoort dat een aantal andere boeren positieve ervaringen heeft met glyfosaatvrij diervoer en besluit dat uit te proberen. Hij koopt geen kant-en-klaar mengvoer meer maar krachtvoer dat gemaakt wordt van gewassen uit de streek. Tot  zijn verrassing levert het anderhalf jaar later goede resultaten op.  

Boer Hannes

We hebben hier statistisch gezien met voer dat glyfosaatvrij of bijna glyfosaatvrij is uitstekende ervaringen. De voortplantingspercentages zijn verdubbeld. Anderhalf jaar geleden zaten we op 30 procent en nu in de buurt van 60 procent.

voice-over

In 2013 onderzoekt een Duits laboratorium of het veelgebruikte onkruidgif bij mensen terecht komt. Om daar achter te komen wordt urine van inwoners uit 18 Europese steden geanalyseerd. Ook van een aantal Nederlanders. In vijf van de acht Nederlandse urinemonsters wordt glyfosaat aangetroffen. Bezorgde Kamerleden willen opheldering van de minister van Volksgezondheid. Volgens minister Schippers kan de aanwezigheid van glyfosaat bij Nederlanders veroorzaakt zijn door blootstelling via voeding en door onkruidbestrijding buiten de landbouw. Maar ze stelt de Kamer gerust. De gevonden glyfosaatgehaltes van enkele microgrammen vormen geen gezondheidsrisico. De minister verwijst naar toxicologische studies waaruit blijkt dat het gif snel door het lichaam wordt uitgescheiden. Vooral via de urine. Bij een ander Duits onderzoek in 2015 wordt ook in de moedermelk glyfosaat aangetroffen. 16 Duitse moeders doen eraan mee.

24.56

Moeder

Het verraste me nogal dat er ook bij mij glyfosaat werd gevonden en dat het werd aangetoond omdat ik met mijn manier van leven probeer zulke dingen niet binnen te krijgen. Als het in de melk voorkomt wordt het door het lichaam opgenomen en wordt het niet volledig uitgescheiden.

voice-over

Het Duitse risico instituut twijfelt aan de uitslag en voert eigen onderzoek uit op 114 moedermelkmonsters. Conclusie: er is geen glyfosaat te vinden in moedermelk. In Amerika is al eerder moedermelk getest. Ook hier wijzen de autoriteiten en producenten de resultaten van de hand. De gebruikte onderzoeksmethode zou niet aan de eisen voldoen. Maar de moeders vinden dit verwijt onterecht.

Vrouw

Dit laboratorium had de beste testmethode die we konden vinden. We dachten geen glyfosaat in moedermelk te zullen vinden maar we vonden 76 parts per billion in Virginia en 166 parts per billion in Florida. Dat is ongelofelijk schokkend.

[caption]

Moneycutt

Want een gehalte van 166 is 1600 keer zo hoog als in Europa is toegestaan in drinkwater.

voice-over

In Europa bestaan wettelijke normen voor de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen in drinkwaterbronnen. Ook in Nederland wordt hierop gecontroleerd.

[caption]

man

Eén gram van een bepaald insecticide verontreinigt de polder poldersloten over een lengte van ongeveer 150 kilometer.

Voice-over

De waterbedrijven slaan meerdere malen alarm over glyfosaat. In de afgelopen 5 jaar overschrijdt het de norm in drinkwaterbronnen meer dan 100 keer. Glyfosaatproducten zoals het populaire Roundup wordt ook op straten gespoten en op terrastegels in de tuinen. Maar als het regent spoelt het gif in het oppervlaktewater. Daarom moet het water extra gezuiverd worden om de kwaliteit van het drinkwater te garanderen. In 2011 eist de Tweede Kamer maatregelen met een motie. Na veel uitstel komt de regering met een verbod van glyfosaat op bestrating. Het zou per 1 maart ingaan. Maar afgelopen week komt staatssecretaris Dijksma daar ineens op terug. Door juridische problemen loopt de maatregel verdere vertraging op. Voor een verbod in de landbouw is geen Kamermeerderheid gehaald. Dus het gebruik van het onkruidgif op de akkers blijft voorlopig toegestaan.

27.37

voice-over

Dit baart moleculair bioloog Seralini grote zorgen. De Franse hoogleraar voert dierproeven uit met glyfosaat.  De ratten in zijn laboratorium krijgen twee jaar lang mais te eten. Het voer is behandeld met Roundup. Het heeft een glyfosaatgehalte dat onder de norm ligt die is toegestaan voor mensen. Na vier maanden ontstaan er bij de vrouwtjesratten sterk groeiende tumoren. Na twee jaar zijn ze vijf keer zo groot. De laboratoriumdieren zijn extra gevoelig voor kanker. Toch vindt de hoogleraar deze groei opmerkelijk.

[caption]

Seralini

G. Seralini , hoogleraar moleculaire biologie

Universiteit Caen

De tumoren begonnen te bloeden en drukten tegen de vitale organen.  Dus de sterfte hing samen met de omvang van de tumoren. Verder constateerden we toxiciteit van lever en nieren en een verstoring van geslachtshormonen, inclusief hypofysestoornissen en alle problemen van algehele vergiftiging.

voice-over

Het Duitse instituut dat de risico’s van glyfosaat voor Europa in kaart brengt, plaatst grote vraagtekens bij het onderzoek van hoogleraar Seralini.

[caption]

Solecki

Het probleem met het langlopende onderzoek van Seralini was dat hij maar 10 dieren per dosisgroep gebruikte, dat hij een stam ratten met een hoog spontaan tumorpercentage gebruikte en dat de primaire data niet waren gedocumenteerd.

Seralini

Men moet beseffen dat we geen kankeronderzoek deden. Als je voor de eerste keer een product onderzoekt wat daarvoor niet is gebeurd met studies naar GMO of bestrijdingsmiddelen maar zoals wij nu een hele formule onderzochten moet je alle organen en alle toxicologische parameters bestuderen en dat deden we. Daarvoor moet je tien ratten per groep onderzoeken en dat deden we, helemaal in overeenstemming met de richtlijnen van de OECD en GLP.

voice-over

De Duitsers leggen de bevindingen van het proefdieronderzoek van Seralini naast zich neer. Volgens hen is er onvoldoende bewijs dat glyfosaat kankerverwekkend is. Maar de kankeronderzoekers van de Wereldgezondheidsorganisatie hechten grote waarde aan zijn onderzoek. En aan andere dierproeven.

00.30.03

Professor

Het BfR document dat ik heb gezien, wijst consequent alle positieve dierproeven af. Er is een procedure die al meer dan 40 jaar wordt toegepast, voor het uitvoeren van goed ontworpen dieronderzoeken. Een positieve dierproef verwerpen omdat de dosering niet relevant is voor menselijke blootstelling heb ik nog nooit eerder gezien bij een risicobeoordelingsinstituut.

voice-over

De werkwijze van het instituut roept irritatie op bij de kankerexperts. Ze vinden dat de Duitsers  verkeerde criteria gebruiken en belangrijke onderzoeken niet meewegen. Volgens hen zijn ze teveel gericht op onderzoeken van de industrie en gebeurt dat vaker bij overheidsinstanties.

Professor

De wereldwijde beoordeling van de veiligheid van bestrijdingsmiddelen steunt niet op een open, transparante wetenschappelijke controle. Wetenschappelijke controles zijn niet open en transparant als de details van cruciale onderzoeken niet openbaar en beschikbaar zijn. Ook de procedures ter controle van de bewijzen zijn vaak niet beschikbaar. Ze zijn alleen voor BfR of ze zijn cryptisch en moeilijk te interpreteren.

voice-over

De twee instituten staan lijnrecht tegenover elkaar. De Europese Commissie vraagt de EFSA, de Europese voedselveiligheidsautoriteit, om beide onderzoeken te bestuderen. Eind oktober verschijnt het oordeel. Net als het Duitse instituut vindt ook de EFSA het onwaarschijnlijk dat glyfosaat kankerverwekkend is. De Europese instanties hebben een verklaring voor het meningsverschil. Voor de Europese procedure moeten zij zich alleen richten op de gevolgen van het pure glyfosaat. Terwijl de kankeronderzoekers van de Wereldgezondheidsorganisatie breder kijken, namelijk ook naar het stapeleffect van de verschillende gifstoffen in de producten. In de praktijk zijn dit cocktails. Producten waarin behalve glyfosaat ook tientallen hulpstoffen zitten. Maar welke gifstoffen dat precies zijn is vaak een goed bewaard bedrijfsgeheim. De Franse hoogleraar Seralini probeert het te ontrafelen, en met succes.

00.32.23

Seralini

De industrie vertelt niet wat er in het mengsel van het pesticide zit. We hebben ze geanalyseerd en de voornaamste bevinding is dat ze duizend keer zo giftig zijn en onder dat niveau hebben ze hormonale effecten.

[caption]

voice-over

Volgens producent Monsanto valt het ook wel mee met de giftigheid van de hulpstoffen in glyfosaatproducten.

[caption]

Lüttmer-Quazane

We hebben stoffen die giftig zijn. De vraag is of een andere stof giftiger zijn. Maar als glyfosaat voor ons als bedrijf als chemische stof relatief op het laatste toxische niveau staat dan is iets wat hoger staat giftiger dan glyfosaat. Natuurlijk, uit scheikundig oogpunt moet hij zeggen: het is giftiger. Maar als glyfosaat onderaan staat, dan is al het andere giftiger, tuurlijk.

voice-over

Glyfosaat wordt dus vaak samen met onbekende hulpstoffen gebruikt. Deze kunnen giftiger zijn en elkaar versterken. Daar wordt in de Europese veiligheidsevaluatie van glyfosaat niet naar gekeken. Afgelopen week mengt ook Frankrijk zich in de discussie. De Franse voedselveiligheidsautoriteit Anses heeft ook de rapporten bestudeerd en deelt de zorgen van de Wereldgezondheidsraad. Terwijl de strijd tussen de wetenschappers en de instituten verder oplaait bepaalt Brussel de komende maanden of de toelating van glyfosaat tot Europa verlengd wordt. Ondertussen gaat hoogleraar Seralini onverschrokken door met zijn onderzoek.

34.07

Seralini

Ik zal niet rustig kunnen sterven als ik niet de waarheid vertel of niet zeg wat ik heb ontdekt. Monsanto, Syngenta of andere bedrijven kunnen me niet schelen. Ik ben alleen geïnteresseerd in het effect van deze schadelijke stoffen. En als ik ergens bang voor ben, dan is het voor al die kinderen die sterven door dit mengsel.

00.34.33

[caption]