Special: Bouwfraude

Een bouwkartel van Nederlands grootste bouwbedrijven heeft Rijkswaterstaat en andere opdrachtgevers de afgelopen jaren voor vele honderden miljoenen guldens opgelicht. Bij de aanleg van viaducten, tunnels, wegen en spoorlijnen is door middel van illegale prijsafspraken tussen de tien en vijftig procent teveel betaald. Deze praktijk kon jaren doorgaan omdat aannemers veelvuldig steekpenningen hebben betaald aan topambtenaren bij Rijkswaterstaat en gemeenteambtenaren.
Werknemers van een van Nederlands grootste bouwbedrijven Koop Tjuchem uiten deze beschuldigingen in Zembla.

'Zeker vijftig ambtenaren bij Rijkswaterstaat corrupt' Bij Rijkswaterstaat werken zeker vijftig ambtenaren, die zich laten omkopen door bouwbedrijven. In ruil voor gunsten en steekpenningen betaalt Rijkswaterstaat deze bouwbedrijven bij aanbestedingen van infrastructurele werken een veel hogere prijs. Dit vertelt oud-directeur Ad Bos van bouwbedrijf Koop-Tjuchem.

De verklaring van Bos wordt bevestigd door de Hilversumse aannemer Terlingen, oud-vice-voorzitter van de AVBB. Hij verklaart dat vrijwel de hele bouwsector zich schuldig maakt aan het omkopen van ambtenaren

Topambtenaren van het ministerie van VROM hebben eind jaren tachtig geheime informatie over nieuwe bouwlocaties gelekt naar aannemers. Bouwbedrijven zijn met deze gegevens op grote schaal grond gaan aankopen, die kort daarna sterk in waarde is gestegen. Met deze grond hebben de bouwbedrijven vervolgens een sterke monopoliepositie opgebouwd. Dit onthult de vroegere vice-voorzitter Terlingen van de AVBB, de bond van aannemers, in de Zembla-documentaire 'Ministeries in het nauw'.

Precies vijf jaar geleden onthulde klokkenluider Ad Bos in ZEMBLA het bestaan van een omvangrijke bouwfraude. Die uitzending leidde tot een parlementaire enquête waaruit inderdaad bleek dat de Nederlandse samenleving voor miljarden euro’s werd opgelicht door de bouwwereld. In ‘Afrekenen met de bouwfraude’ blikt ZEMBLA terug en wordt de balans opgemaakt. Wat zijn de consequenties geweest voor de bouwers en hoe gaat het nu met de klokkenluiders?

Ad Bos onthulde in 2001 de bouwfraude. Dat leverde de staat naar schatting een miljard euro op. De klokkenluider heeft daar niet van geprofiteerd, integendeel. Bos heeft geen baan, geen inkomen en geen woning meer. Niemand geeft hem werk, niemand helpt hem. Politici hebben hem van alles beloofd, maar er gebeurt niets.

Bos is niet de enige klokkenluider met wie het slecht afloopt. De huidige klokkenluiderregeling werkt niet. Ook deze week beloofde minister van Binnenlandse Zaken Ter Horst om dit najaar te kijken naar de klokkenluiderregeling. Maar hoe en binnen welke termijn er verbetering moet komen, is onduidelijk. Een zoveelste, niet concrete lange termijn-belofte.