Transcriptie - Voor u tien jongeren

[caption] Zembla 00.26 Vrouw Niet flexibel.   Man Te duur.   Man Niet productief.   Man Vaak ziek.   Man Ongemotiveerd.   Vrouw Betweterig.   Voice-over Bent u boven de 50, dan is dit het beeld dat werkgevers van u hebben.   Vrouw En je hoort dan vaak, wel informeel, dat werkgevers zeggen wij willen de ouderen niet.   Voice-over Daarom zijn 50ers die hun baan verliezen zo goed als kansloos op de arbeidsmarkt.   Nieuwslezer In de Europese Unie is gemiddeld ongeveer een kwart van de langdurig werklozen ouder dan 50. In Neerland is dat ruim 40%..   V Wijnbergen Wat er nodig is, is een politiek besef in Den Haag dat dit het grootste arbeidsmarktprobleem in Nederland is.   Verbon Het is ook gewoon onrechtvaardig want het ligt niet aan de mensen zelf. Het ligt aan de arbeidsmarkt. Het ligt aan de vooroordelen.   voice-over Minister Asscher worstelt ook met het imagoprobleem van de 50plusser.   Asscher Ik wil niets liever dan deze groep helpen, maar het is een taai probleem.   Man En, en dat zit heel veel tussen de oren van die werkgevers. Die denken dat als je iemand van 50 in dienst neemt, dat het allerlei problemen met zich meebrengt.   voice-over Zembla onderzoekt: waarom is het slechte imago van de 50plusser zo hardnekkig?   [caption] Voor u tien jongeren 01.41 Koelewijn Hier heb ik dus gewerkt, op de Zuidas. En dat is dat gebouw daar, op de veertiende verdieping, op de communicatieafdeling.  Sinds 1 januari 2014 ben ik ontslagen. Ik ben boventallig geworden bij reorganisaties en daar zijn heel veel mensen zijn er boventallig geworden.   [caption] Koelewijn A. Koelewijn We waren er wel op voorbereid, maar als het dan echt je wordt medegedeeld dan is het toch slikken.   Int. En hoeveel jaar heeft u bij de bank gewerkt?   Koelewijn Eh 31 jaar in totaal.  En nu ben ik weer werk aan het zoeken. Maar, ja het lukt niet. Ik word niet uitgenodigd voor een gesprek. En ik doe er alles aan. Via netwerken, via LinkedIn, via andere social media, gewoon solliciteren natuurlijk. En ik ben bijgebleven in min vakgebied en trainingen, cursussen, coachopleiding gevolgd. Dus… ja. Maar ze willen me niet.   Int. Waarom niet?   Koelewijn Ja ik denk omdat i k te oud ben.   Van Noort Ik mis het enorm ja, ja. De verbondenheid ook en ja gewoon de sfeer. Ik heb 29 jaar voor dit mooie bedrijf gewerkt, de laatste tien jaar eigenlijk in deze omgeving, toevallig hierboven precies op de ICT afdeling   [caption] Van Noort V. van Noort Ik had er nog graag willen werken maar goed, dat is niet zo.   Int. Want u heeft er 29 jaar gewerkt, en nu?   Van Noort Ja. En nu eh… zit ik werkloos thuis. Omdat ik boventallig werd, er werd gereorganiseerd en alles, de functies die werden geoutsourcet naar India toe.   voice-over Victor van Noort is 53. Alweer tweeënhalf jaar geleden is hij ontslagen. Annemarieke Koelewijn is 55. Zij is sinds anderhalf jaar op zoek naar een nieuwe baan. Ze zijn niet de enige 50plussers die moeilijk werk vinden. In de Europese Unie is gemiddeld een kwart van de langdurig werklozen ouder dan 50. In Nederland is dat ruim 40%. Hoogleraar openbare financiën en sociale zekerheid Harrie Verbon vindt dit zorgwekkend. 03.42 [caption]   Verbon Prof. H. Verbon, hoogleraar openbare financiën en sociale zekerheid. Als je echt lang langer dan een jaar werkloos bent en je bent 55 bijvoorbeeld, ja dan kun je het gewoon vergeten. Dan kom je niet meer aan de slag. Ouderen zijn echt massaal ontslagen, mede door de crisis natuurlijk en werkgevers zagen als het ware hun kans schoon om ouderen te ontslaan.   voice-over Dat verbaast hem. Want het economisch principe is juist dat ouderen een sterke positie zouden moeten hebben op de arbeidsmarkt.   Verbon Alle leerboeken in de economie zeggen ja de ouderen die hebben natuurlijk door hun jarenlange ervaring een hele sterke positie in hun baan en hun functie en gewoon in het arbeidsproces in z’n totaliteit verworven. Dat zijn de insiders. En de jongeren komen pas nieuw, die hebben nog niet getoond wat ze kunnen en die moeten zich daar in zien te vechten, dat zijn de outsiders, die hebben problemen om erop te komen maar dat, die situatie he, dat is wat, wat zeg maar het gewone denken over de verhouding tussen jongeren en ouderen op de arbeidsmarkt, dat schijnt nu totaal niet meer van toepassing te zijn. In ieder geval niet in Nederland.   Koelewijn ‘Goedemiddag, met Annemarieke Koelewijn. Hallo. Ehm.. ik heb een aantal weken terug gesolliciteerd naar de vacature evenementen coördinator. Maar ik heb daar nog niets van gehoord kan dat kloppen?’   Koelewijn Als ik eerder solliciteerde, werd ik altijd uitgenodigd voor ee gesprek. En werd ik altijd of tweede of eerste. Dus dan had ik het voor het uitkiezen.   Koelewijn ‘Oh, de vacature is al vervuld.  En kunt u ook nagaan waarom ik niet geselecteerd ben? .. is dat ook nog…’   [caption] Koelewijn A. Koelewijn Het is natuurlijk niet leuk om te horen. In het begin dacht ik wel van, wat is er gebeurd weet je wel. Dat de wereld dan schijnbaar helemaal veranderd is. Want ik dacht nou dan gaan we weer solliciteren en dat duurt even wat langer maar dan lukt het wel. Maar dat is dus niet zo. en dat is, dat is heel vreemd is dat. Dat je denkt van ja ik ben niet anders geworden, ik ben nog steeds dezelfde persoon. Het, dat is gewoon raar. Dat is heel vreemd.   Koelewijn ‘Graag. Ja. Bedankt alvast voor de moeite. Ja? Goed. Dag.’ 06.00 voice-over Hoogleraar economie Sweeder van Wijnbergen wijst erop da de maatschappelijke kosten van een 50plusser die zijn baan verliest, heel hoog zijn.   [caption] V Wijnbergen Prof. S. van Wijnbergen, hoogleraar economie Oudere werklozen, ja dat daar heerst toch een soort stigma tegen. Eh, je hebt een enorm vlekje op je dossier. Als je belt en ze horen je leeftijd, ja dan word je alweer beleefd afgewimpeld. Dus de sociale kosten van een oudere die z’n baan verliest, die zijn heel erg hoog. Die man of vrouw zal veel langer werkeloos blijven als ‘ie  überhaupt nog een baan vindt, dan iemand die zeg maar van 25 die het overkomt.   voice-over Ruim 40% van de langdurig werklozen is 50plus. Waarom zijn ze niet aantrekkelijk voor een werkgever? Hoe komen zij aan het stigma van ‘te oud om te werken’?   Jongen ‘..80.000 jongeren in de WW, pikken we dat? … samen sterk voor…’   voice-over Het begint allemaal in de jaren tachtig. Er heerst dan een enorme jeugdwerkloosheid. De oplossing van de overheid was dat oudere werknemers plaats moesten maken voor de jongere generatie.   [caption]   Verbon Prof. H. Verbon, hoogleraar openbare financiën en sociale zekerheid En dus besloot men toen om die VUT in te voeren, zo konden ouderen van de arbeidsmarkt verdwijnen en dan kregen jongeren hun kans. Dat was in feite de motivatie van de VUT indertijd.   voice-over De VUT leek de perfecte oplossing om de jongerenwerkloosheid te verminderen.   Verbon Kijk, voor de ouderen was het een soort aanbod, he, van je kunt rond je 60e en soms zelfs voor je 60e kon je met pensioen gaan, vervroegd pensioen. Met een zeer riante financiële inkomenspositie. He, je pensioen ging door enzovoort. En je moest het aanvaarden en als je het niet aanvaardde nou dan kreeg je niks.   [caption] moeder Bron: Vara feliciteert 1987/1988 Ik wil graag m’n dochter feliciteren, die per 1 augustus in de VUT gaat.   Dochter Leuk he, enig, wat een verrassing. Mam, hartstikke leuk dat je dat gedaan hebt voor me.   Verbon Het idee is misschien toch ook wel een beetje, heeft misschien wel postgevat een tijdje, dat het misschien wel normaal was dat je met je 60e met pensioen zou gaan. He, dus men heeft het ook wel als een soort verworven recht beschouwd.   voice-over Ouderen maakten massaal gebruik van hun verworven recht en verlieten de arbeidsmarkt. Maar niemand had voorzien wat het betekende voor hun imago.   Verbon Het gevolg is geweest dat men in feite ouderen is gaan beschouwen als een soort pierewaaiers he, mensen die het hele jaar op vakantie gaan naar Zuid Frankrijk op kosten van de jongeren. He, dus het heeft heel veel slecht gedaan zeg maar in de verhouding tussen generaties. Terwijl het in feite niet aan die ouderen zelf lag, maar ’t lag aan de VUT regeling, die was gewoon te riant, die kon je gewoon niet weigeren. Nu zitten we met de gebakken peren, die regelingen zijn er niet meer en de oudere werklozen of de oudere werknemers hebben nu een hele slechte reputatie. 08.41 [caption] V Wijnbergen Prof. S. van Wijnbergen, hoogleraar economie Je zorgt voor die houding die nu kennelijk erin geslepen zit, van oh, 55, weg. He, u belt, hoe oud bent u? Oh, nou dan gaan we niet door met het gesprek. Dat is het resultaat van dat beleid. Eh, en dat is desastreus, dat werkt dus heel lang door. Dat is een soort in de cultuur geslepen, dat moet er weer uit.   voice-over Door de VUT is het idee ontstaan dat mensen rond hun 55e niet meer kunnen werken. Ze worden afgeschreven en tellen niet meer mee. Jong wordt de norm en onze maatschappij richt zich daar volledig op, zegt marktonderzoeker Arjan in ’t Veld.   [caption]I n ’t Veld A. in ’t Veld, directeur bureau vijftig Dat heeft alles te maken met een cultuur waarin we zitten, waarbij oud zijn of oud synoniem staat voor allerlei gebreken. Als u een kind vraagt om een oudere te tekenen, dan tekent een kind een krom iemand met een stok.   voice-over In ’t Veld heeft zich gespecialiseerd in de beeldvorming over 50plussers. Al tien jaar probeert hij de marketing en reclamewereld ervan te overtuigen dat dit een interessante doelgroep is. Maar hij stuit daarbij op veel vooroordelen.   In ’t Veld Marketing gaat dus nog steeds over veel jonge mensen. Op het moment dat je 35, 40 bent en je bent marketeer en je moet iets doen voor ouderen, dan denk je aan ouderen, denk je niet aan je ouders maar aan je opa en oma. We slaan dus in onze beelden ook een groep over. Dus als we het over oud en over senioren hebben, denken we aan opa’s en oma’s maar we vergeten die tussengroep. Maar ook als je een gemiddelde 50er vraagt vind je jezelf oud, niemand vindt dat. En dat is omdat we dat,  we willen niet oud zijn. 10.14 voice-over Omroep Max legt zich niet neer bij dat negatieve imago van ouderen. Jan Slagter heeft deze omroep opgericht om een ander beeld van 50plussers te laten zien.   [caption] Slagter J. Slagter, directeur omroep Max oen ik met Max begon, toen was het heel gebruikelijk dat ouderen, als er een show was op televisie, die werden achter in het publiek gezet. Bloemetjesjurken achterin werd er gezegd door de opnameleider. Die mochten niet in beeld komen.   Int. Want?   Slagter Want ja, dat vond men niet sexy. Maar het is natuurlijk wel bepalend voor hoe je over ouderen denkt, als je alleen maar ouderen op televisie ziet wanneer het gaat om kommer en kwel. Dan krijg je wel een negatieve beeldvorming als het over ouderen gaat. ’t Zegt dat onze maatschappij zodanig is ingericht, dat alles gefocust is op jong, jong, jong. En dat een keer dat je de 49 bent gepasseerd, ja dan tel je als het ware niet meer mee. Eh, we hebben de term, bij de publieke omroep maar ook bij de commerciële omroep, 20-49, leeftijdsgroep, dat zijn de boodschappers.  Alsof je wanneer je 50 bent, geen boodschappen meer doet.   Int. Daar is de reclame op gericht.   Slagter De reclame is volledig gericht, alle advertenties, alle STER blokken, alle commercials worden verkocht, gericht op 20-49. Daar betaal je de hoofdprijs voor.   Slagter ‘Welkom bij de Max geheugentrainer.’   Slagter Als je kijkt naar onze programma’s, als je daar een reclameblok zou kopen, is dat vele malen goedkoper dan wanneer je een reclameblok koopt waar alleen maar 20-49 naar kijkt. 11.42 [caption] In ’t Veld A. in ’t Veld, directeur bureau vijftig Maar op het moment dat je dat doortrekt is het: die groep wordt niet als volwaardige consument benaderd. Dus we zijn minder bereid om te investeren in oudere klanten dan dat we bereid zijn te investeren in jongere klanten. Dan zeg je dus eigenlijk ook onherroepelijk dat ook die collega, die oudere collega die neem je dan ook niet serieus want die vind je dan ook niet volwaardig.   voice-over Dat merken Annemarieke Koelewijn en Victor van Noort. Ze ontvangen de ene na de andere afwijzing op hun sollicitaties.   Koelewijn Dank voor je sollicitatie op de functie van research consultant en we hebben helaas besloten jou niet uit te nodigen voor een gesprek.   V Noort Omdat naar het oordeel van de selectiecommissie andere sollicitanten beter passen in het profiel van de functie.   Koelewijn Na een zorgvuldige selectie hebben we besloten u niet uit te nodigen…   voice-over Dat ze te oud zijn, staat nooit zwart op wit. Een werkgever mag dit niet zeggen. Want dat is leeftijdsdiscriminatie volgens de wet.   Koelewijn ..voorkeur gaat uit naar kandidaten van wie het profiel beter bij de functie past.   [caption] Koelewijn A. Koelewjin Dus dat is voor mij heel frustrerend dat ze het niet mogen zeggen want ik wil het gewoon liever weten. Als zij mij te oud vinden, wil ik dat gewoon dat ze me dat kunnen zeggen maar dat mogen ze niet zeggen dus dan gaan ze van alles verzinnen.   [caption] V Noort V. van Noort ’t Is elke keer een stukje incasseren en da is het….  tiktiktik van je bent het niet geworden of wat dan ook. Zonder een uitnodiging voor een gesprek of zonder iets, al bij voorbaat dat er gezegd wordt,  er past iemand beter in het profiel. En ik vraag me af of dat waar is.   voice-over Leeftijdsdiscriminatie valt moeilijk te bewijzen. Uit een recent onderzoek van het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid blijkt: sollicitanten van boven de 45 maken twee keer minder kans om benaderd te worden voor een baan als jongere sollicitanten. 13.31 Koelewijn Ik heb nog wel overwogen om bijvoorbeeld mijn CV aan te passe, om geen geboortedatum te vermelden. Om, ik heb een leuke foto erbij gedaan, zodat ze denken van oké…  leuke vrouw. Maar ja dat…. dat lukte niet.   Int. Het helpt niet.   Koelewijn Nee, het helpt niet.   [caption] V Wijnbergen Prof. S. van Wijnbergen, hoogleraar economie Het is droevig om op je 55e terwijl je toch denkt, ik kan van alles, nou je kan ook van alles, ja je een beetje afgeschreven te voelen. Het is vernederend. Maar verder is het ook gewoon een maatschappelijk verlies.   Voice-over Leeftijdsdiscriminatie mag niet van de wet. De praktijk is weerbarstiger. We interviewen verantwoordelijk minister Lodewijk Asscher van sociale zaken en werkgelegenheid hierover.   Int. U bent net 41 geworden. Dat betekent dat u over 9 jaar niet meer hip, jong en sexy bent. En dat als u werk zou zoeken, werkgevers u te duur, niet productief, te vaak ziek, dat soort dingen vinden.   Asscher Daar zie je al aan hoe onzinnig die vooroordelen zijn. Maar u heeft helemaal gelijk. Die vooroordelen zijn hardnekkig en die zijn 1 van de grote oorzaken, dat het zo verschrikkelijk lastig is voor oudere werknemers om werk te vinden als ze eenmaal op straat staan.    Int. Wat gaat u daaraan doen? 14.45 [caption] Asscher L. Asscher, minister sociale zaken en werkgelegenheid De vooroordelen wegnemen. Daar kunnen oudere werknemers zelf ook wat aan doen. Maar we gaan ook…   Int. Hoe dan?   Asscher Nou, door te laten zien hoe goed ze zijn. Door niet bij de pakken neer te gaan zitten.   Int. Ja maar je brief wordt al, je krijgt meteen een afwijzing, je kan jezelf niet eens laten zien.   Asscher Nee dat klopt, maar dat gaat dus ook over werknemers in de bedrijven, die ook moeten duidelijk maken van ja luister, we gaan ons hier niet laten wegzetten, omdat we toevallig boven de 55 zijn. Of boven de 50. Het tweede is, daar waar discriminatie is, zullen we dit net als de vooroordelen tegen allochtone jongeren die niet aan een baan komen, moeten gaan aanpakken. Dat is deels door wettelijke maatregelen. Als mensen over de schreef gaan, moet je ze daarop aanspreken. En deels door ..   Int. Maar het wordt nooit gezegd. U past niet in het profiel staat er in de brieven die die mensen…   Asscher ..klopt..   Int. … achter elkaar krijgen.   Asscher Klopt. En hetzelfde geldt voor allochtone jongeren en toch moeten we ons er niet bij neerleggen. Want het is iets wat moet veranderen.   [caption] Slagter J. Slagter, directeur omroep Max Kijk ik denk dat heel veel werkgevers die een vacature hebben heel veel kennis en ervaring mislopen en daardoor ook succes in hun bedrijf, omdat ze zich alleen maar richten op jongere mensen. Dat er gedacht word dat ouderen wanneer je een keer de 50 bent gepasseerd, dat je geen bijdrage meer kunt leveren, dat je te duur bent, dat je misschien wel veel ziek bent. Dat je daardoor niet meer echt deel kunt nemen aan het arbeidsproces, dat het allemaal wat trager gaat. En, en dat zit heel veel tussen de oren van die werkgevers. Die denken dat als je iemand van 50 in dienst neemt, dat dat allerlei problemen met zich meebrengt.   [caption] voice-over Bron: TNO Onderzoek weerlegt dat 50plussers trager zouden zijn en niet productief. TNO concludeert dat het stereotype beeld niet wordt ondersteund. Sterker nog, hun onderzoek stelt dat de productiviteit zelfs toe kan nemen met de leeftijd.   [Caption]   Verbon Prof. H. Verbon, hoogleraar openbare financiën en sociale zekerheid Dat blijkt ook trouwens wel uit meerdere onderzoeken, dat het echt een vooroordeel is. Dat gemiddeld ouderen helemaal niet minder productief zijn. Ze kunnen misschien niet alle nieuwste technieken heel makkelijk toepassen maar ze hebben natuurlijk heel erg veel ervaring en ervaring is soms veel belangrijker dan nieuwe technieken kunnen toepassen.   voice-over Volgens hoogleraar Van Wijnbergen klopt ook het vooroordeel dat 50plussers vaker ziek zijn niet. 16.57 V Wijnbergen Iemand van 65 nu is iemand een heel ander iemand dan iemand van 65 twintig jaar geleden.  He, we hebben het over demografische veranderingen, dat mensen allemaal langer leven. Dat klopt, de verwachte levensduur is de afgelopen 20 jaar gemiddeld een jaar of zes omhooggegaan. Maar het verwachte aantal gezonde jaren is met tien, twaalf jaar omhoog gegaan.   voice-over Uit onderzoek van het CBS blijkt dat ouderen niet vaker ziek zijn dan jongeren. Maar als ze ziek worden en bijvoorbeeld een hartkwaal krijgen, dan is dat wel langduriger.   [caption] In ’t Veld A. in ’t Veld, directeur bureau vijftig Ik denk als je als ondernemer gaat denken, dan zijn er genoeg redenen om juist wel ouderen aan te nemen. Bijvoorbeeld dan ben ik bij een bedrijf betrokken waar we bijvoorbeeld een nieuwe customerservice opzetten voor producten die daadwerkelijk voor ouderen zijn bestemd. En dat, dat is voor mij geen twijfel dat ik daar een aantal dames wil hebben die wat ouder zijn dan 26. Ik weet dat het dan goed gebeurt.  En dat is hetzelfde in de Retail. Het effect van de oudere heer met een brilletje op z’n neus die uitlegt hoe iets werkt, ja dat is fenomenaal. Dat is de expertrol die je als ondernemer of als winkelier zou kunnen hebben. En dat wordt heel vaak niet gedaan, want een jongere werknemer is gewoon goedkoper.   voice-over Ook al wijst onderzoek uit dat de vooroordelen niet terecht zijn, de realiteit is dat 156.00 45plussers langer dan een jaar werkloos thuis zitten. Dat is niet alleen te wijten aan de crisis, ook daarvoor vonden werkloze ouderen moeilijk werk. 18.20 [caption] Wijnbergen Prof. S. van Wijnbergen, hoogleraar economie Nee, dat heeft weinig met de crisis te maken, al heeft de crisis het natuurlijk wel meer geëtaleerd, want ja er zijn meer werklozen en dan zie je dit wat prominenter. Maar dit is al een lang probleem.   voice-over Die vooroordelen zijn er sinds de VUT. Een maatregel van de overheid. Door de toenemende vergrijzing wordt deze regeling onbetaalbaar en besluit Den Haag begin deze eeuw om het prepensioen af te schaffen. 50plussers moeten aan het werk blijven. Want er wordt krapte op de arbeidsmarkt verwacht. En in 2009 gaat het kabinet nog een stapje verder.   [caption] Nieuwslezer Bron: NOS journaal 2009 ‘De verhoging van de AOW leeftijd naar 67 jaar krijgt ruime steun in de Tweede Kamer.’   voice-over Maar al bij de invoering van deze maatregel waarschuwt Verbon dat dit vergaande maatregelen heeft voor ouderen op de arbeidsmarkt.   [caption] Int. Bron: Nova 2009 ‘Waarom zouden oudere werknemers niet aan de bak komen als de AOW leeftijd wordt verhoogd?’   Verbon ‘Nou dat is eigenlijk heel simpel. Werkgevers geven er blijk van, dat blijkt ook uit allerlei onderzoeken, dat ze oudere werknemers niet zo aantrekkelijk vinden.’   Verbon Ik heb juist gewaarschuwd voor het feit dat het de positie van oudere werknemers zou verslechteren, dus dat als oudere werknemers langer in dienst moeten blijven, dat ze dan nog minder aantrekkelijk worden voor hun werkgever. Dus dat ze dan of eerder ontslagen worden, of als ze eenmaal werkloos zijn dat ze niet in dienst worden genomen.   V Wijnbergen Je kunt wel zeggen, ik ga die pensioenleeftijd van 65 naar 67 doen, maar als die, dat hele corps van 65-67 werkloos is, dan is het enige wat je doet, dat labeltje op de uitkering vervangen. Maar er gebeurt verder niks. Die samenhang wordt ook te weinig gezien daar.   voice-over Dat er een probleem is met 50plussers op de arbeidsmarkt, zien ze ook in Den Haag. Opeenvolgende ministers hebben de afgelopen jaren stapels met studies, rapporten en plannen laten produceren. De ene taskforce is nog niet klaar of de volgende regiegroep wordt benoemd om een oplossing te vinden voor dit probleem.   V Wijnbergen Ja u zou de camera moeten richten op de hele stapel. Dat geeft wel aan wat er mis is. Als de overheid een probleem ziet, ze weten niet wat ze moeten doen en ze willen eigenlijk niks doen, dan gaan ze stapels, dan laten ze een rapport schrijven. Die rapporten zijn helemaal niet nodig . We weten allang wat er moet gebeuren, we weten wat er kan gebeuren. Wat er nodig is, is een politiek besef in Den Haag dat dit het grootste arbeidsmarktprobleem in Nederland is. Dat het een probleem is wat groter wordt, dat de pensioenproblematiek verergert. En dat de werkgevers niet op eigen houtje zullen oplossen. Dus daar is beleid nodig en daar is niet een taskforce voor nodig. 20.48 voice-over Ook de huidige minister Lodewijk Asscher heeft een eigen actieplan. 50plus werkt, heet het. Het bestaat uit verschillende onderdelen, zoals het organiseren van inspiratiedagen voor 50plussers.   [caption] Bron: UWV werkbedrijf   voice-over OP Internet zien we dit filmpje, dat een impressie geeft van hoe het UWV zo’n dag organiseert. De kosten van dit soort dagen: 3 miljoen euro.   Presentator ‘Ik vraag u op te staan allemaal. Kijk eerst even om u heen. Naar onbekende mensen, mensen die u afstoten, die u niet kent, wat dan ook.’   V Wijnbergen Ja wat is dat nou een inspiratie dag, dat is toch niet een manier van een groot structureel probleem aanpakken? Dat is je er van af doen he ik moet een paar mooie woorden hebben, ’t klinkt hartstikke goed, gaan we gezellig praten van joh, ik vind jij bent hartstikke goed, je bent een topper. Ja dat zeg je tegen een klein kind in de lagere school, je bent een kanjer. He, maar dat is niet, dit is niet serieus beleid, ik vind dat eerlijk gezegd een belediging van die werkelozen.   voice-over Ook heeft minister Asscher 56 miljoen uitgetrokken voor netwerktrainingen. Het UWV leert 50plussers hoe ze moeten netwerken, hoe ze LinkedIn kunnen gebruiken en hoe ze zichzelf kunnen verkopen.   Int. Weet u wat het effect hiervan is, kunt u zeggen ik heb zoveel mensen aan een baan geholpen?    [Caption] Asscher L. Asscher, minister sociale zaken en werkgelegenheid Dat weet je van die netwerktrainingen en inspiratiedagen niet. Wat we wel weten is dat, en dat is ook bekeken, als je oudere werkzoekenden alleen maar zegt ga zo vaak solliciteren en je vergelijkt het effect daarvan met mensen die je helpt om een netwerk aan te spreken, die je weer helpt om te solliciteren, die je ook weer helpt om met zelfvertrouwen zich te presenteren aan werkgevers, dan zijn die effecten aanzienlijk beter. Maar je kunt niet zeggen die 45.000 mensen die zo’n training hebben gehad, daarvan hebben er dankzij dit beleid zoveel een baan gekregen.   Int. Maar is het een structurele oplossing?   Asscher Nou een structurele oplossing is natuurlijk dat de economie verder aantrekt en dat oudere werknemers weer aantrekkelijker worden gevonden. Maar het is wel degelijk van belang om de groep die nu werkloos is geworden niet in de steek te laten en te kijken hoe je die groep kan helpen.   voice-over Zo lang werkgevers 50plussers niet aantrekkelijk vinden, lossen deze maatregelen het probleem niet structureel op. Ook de ANBO, een van de grootste ouderenbonden van ons land, stelt dat de vooroordelen een oplossing van het probleem in de weg staan. De directeur, Liane den Haan, zit regelmatig met werkgevers om de tafel. 23.15 [caption] Den Haan L. den Haan, directeur ANBO We stellen het probleem aan de orde bij werkgevers, uiteraard. En je hoort dan vaak, wel informeel, dat werkgevers zeggen wij willen de ouderen niet.   Int. Zeggen ze dat gewoon tegen u?   Den Haan Dat zeggen ze gewoon ja. En dan heb ik het niet over zomaar een werkgever, maar dan heb ik het echt over belangrijke mensen die een belangrijke positie hebben in bijvoorbeeld werkgeversorganisaties, die dan ook echt zeggen ja met alle respect maar wij nemen toch liever jongeren aan.   Int. Maar informeel hoort u dat.   Den Haan Informeel. Formeel hebben we geen werkgever die dat hardop wil zeggen. Laat staan op papier zetten.   Int. Want?   Den Haan Dat is leeftijdsdiscriminatie, dus dat mag niet. Daarom is het ook zo hardnekkig. Omdat je het niet goed kunt benoemen. Mensen zeggen in het openbaar niet dat ze dit vinden. Dus ja dan is er formeel eigenlijk ook geen probleem.   [caption] Asscher L. Asscher, minister sociale zaken en werkgelegenheid Ja is buitengewoon ernstig.  Ik zou ze ook willen uitdagen, gewoon niet off the record maar openbaar het gesprek aan te gaan en de discussie aan te gaan. Vaak zijn het mensen die zelf de leeftijd hebben van de werknemers die ze niet willen aannemen. En dat moet echt veranderen.   voice-over Zijn het de vooroordelen of speelt er meer bij de werkgevers waardoor ze 50plussers niet aannemen? Als eerste zoeken we contact met de belangrijkste organisatie VNO-NCW. Hun voorlichter laat weten dat ze hierover niet willen praten en verwijst ons door naar het MKB, de branche organisatie voor het midden- en kleinbedrijf. 24.40 Int. Hallo, u spreekt met Nicolien Herblot van Zembla. Ik spreek met…   voice-over Het MKB gaat namens de werkgevers over het dossier ‘oudere werknemers’.  We vragen om een interview met voorzitter Van Stralen maar zijn woordvoerder laat weten dat hij na lang aarzelen daar vanaf ziet.   [Caption] Stem woordvoerder Stem: woordvoerder MKB Het is zeker geen onwil, maar als de tendens van de rest van het verhaal is, van ja die werkgevers willen gewoon niet, dan heeft hij er zo weinig in te winnen. Dan mag hij zich verdedigen tegenover een heleboel mensen die allemaal naar die werkgever wijzen en dat is niet reëel. Wij zetten ons als organisatie goed in voor de positie van 50plussers. Wij zien ook wel dat er werkgevers zijn die liever een jonger iemand nemen dan een ouder iemand.   Int. Nou ja er is natuurlijk een probleem. Het gaat natuurlijk als je naar de cijfers kijkt, over het algeheel niet heel goed. Daar kunnen we niet omheen.   Stem woordvoerder Ja maar dat is natuurlijk altijd, ja…  ik word soms ook wel een beetje moe van al die onderzoeken die altijd maar weer wijzen naar die werkgever die het niet goed doet. Je moet mensen met een beperking in dienst nemen. Je moet ouderen in dienst nemen. Je moet mensen met een andere achtergrond in dienst nemen. En ik denk dat iedereen begrijpt dat het af en toe voor werkgevers bijna niet te doen is om overal gehoor aan te geven. En dat je het ze bijna niet kwalijk kan nemen als je kan kiezen tussen iemand van 28 en 54, dat je die van 28 kiest. Dat is heel menselijk eigenlijk. 25.52 voice-over De woordvoerder van het MKB geeft dus toe dat werkgevers liever jongeren in dienst nemen. Minister Asscher is verbaasd over deze uitspraak.   [Caption] Asscher L. Asscher, minister sociale zaken en werkgelegenheid Ja, ik vind het uitermate zwak dat ze dan niet in beeld daarover komen spreken, want ik heb zelf afspraken gemaakt met de voorzitter van het MKB om samen campagne te gaan voeren om mensen met ervaring in dienst te nemen. Dus als dan daar 1 van de andere mensen uit die organisatie een tegengesteld geluid geeft, vind ik dat niet goed. Het is een verantwoordelijkheid voor iedereen, ook voor het MKB, de meeste bedrijven in Nederland zijn midden- en kleinbedrijven. Dat gaat tot 250 werknemers he, dus zo klein is het niet. En dat moet echt veranderen. Het moet veranderen want Nederland kan het zich niet permitteren om zo’n kapitaalvernietiging toe te staan. En het moet ook veranderen omdat we iedereen nodig hebben en omdat je in alle organisaties ziet dat het onzin is. 26.47 voice-over Ook al willen de grootste werkgeversorganisaties niet op camera reageren, toch willen we de visie horen van de werkgevers. Hans Biesheuvel was tot twee jaar geleden de hoogste man bij het MKB. Hij heeft nu zijn eigen organisatie opgericht, want hij vindt, dat het MKB te ver af staat van ondernemers.   Int. Waarom worden vooral die 50plussers niet aangenomen?   [caption] Biesheuvel H. Biesheuvel, ondernemend Nederland Ja, het lastige voor ondernemers is, ze moeten al heel erg veel. Ze hebben bijvoorbeeld afgelopen jaar het gevoel gekregen, ja wij hebben de rekening van de crisis betaald. Het werkgeverschap is onaantrekkelijk geworden. De kosten van iemand in dienst nemen zijn gewoon hoog.   Int. Maar waarom hebben dan vooral mensen van 50plus zo’n last?   Biesheuvel Het idee is, en ik vind dat idee niet goed en ik denk ook niet kloppend met de realiteit, maar het idee is toch, ja als je 50 bent word je sneller ziek, er kan sneller wat gebeuren. En daarom is die twee jaar loon doorbetalen bij ziekte een van de belangrijkste maatregelen  die we van tafel moeten zien te krijgen. Dat is echt een job killer en zeker voor mensen van 50 en ouder.   Voice-over Om deze drempel weg te nemen, heeft minister Asscher begin oktober voorgesteld voor kleine bedrijven de loondoorbetaling bij ziekte terug te brengen van twee jaar naar een jaar. Maar daarmee zijn de problemen volgens Biesheuvel nog niet opgelost.   Biesheuvel Nou het lastige van de meeste mensen is, die nu 50 of ouder zijn, die zijn opgegroeid in een tijd dat je werd opgeleid voor 1 baan bij die ene werkgever. Vaak toch onvoldoende geïnvesteerd in hun eigen vaardigheden, in hun eigen kennis. Ja en dan kom je plotseling na 30 jaar bij die grote corporate ineens op straat te staan. En dan blijkt ineens dat je kennis en je vaardigheden niet meer aanpassen bij de vraag van dat moment. Het begint echt bij jezelf, kan een ander niet voor je doen en kan je niet met een wet oplossen. Het begint echt bij jezelf. 28.30 Koelewijn Ik heb nu het gevoel dat de reden waarom je werkloos bent, dat ligt aan jezelf. Ik doe iets niet goed, waardoor ik geen werk kan vinden. Dus als ik nou maar trainingen volg, flexibel ben en een lager salaris accepteer, dan komt het goed. Ja en dat, dat klopt niet.   [caption] Koelewijn A. Koelewijn Ik ben constant bijgeschoold. Als je mijn CV bekijkt, met de laatste pagina, dat staat helemaal vol met trainingen en opleidingen. Ook zwaardere opleidingen.   voice-over Toch blijft het voor haar moeilijk om werk te vinden. Om werkgevers over de streep te trekken om toch 50plussers aan te nemen, introduceert de overheid in 2009 een loonkostensubsidie.   [caption] Presentator Bron: Nova 2008 ‘Zo krijgen bedrijven die een 50plusser met een uitkering aannemen, drie jaar lang premiekorting.’   voice-over Deze premie is nu maximaal 7000 euro per jaar.   [caption] V Wijnbergen Prof. S. van Wijnbergen, hoogleraar economie Je moet alles doen om ze weer aan het werk te krijgen en als dat moet met loonkosten subsidie voor ouderen, op langere termijn vind ik dat niet ideaal maar ik zou, voorlopig zitten we wel met dat probleem, moet je dat wel doen.   voice-over Maar dit jaar heeft minister Asscher besloten de leeftijd voor de premiekorting te verhogen van 50 naar 56 jaar. Een kleinere groep komt er dan nog maar voor in aanmerking.   V Wijnbergen Dus terwijl het probleem groter wordt, wordt de oplossing, de poging het op te lossen wordt minder. Nou dat noem ik geen beleid, dat noem ik langzaam afbreken van beleid.   Int. Er is kritiek op de premiekorting. U heeft de leeftijd voor de groep mensen die daarvoor in aanmerking komt, van 50 naar 56 verhoogd.   [caption] Asscher L. Asscher, minister van sociale zaken en werkgelegenheid Dat was deels een financiële keuze. Dus ook…   Int. Een bezuiniging.   Asscher Dus ook niks, dus niks leuks aan. En deels een beter richten van de maatregel omdat het een vrij dure maatregel is. 7000 per persoon. En je ziet dat de groep boven de 56 daar het meeste behoefte aan had, want daar zijn de kansen om binnen een jaar je baan te vinden, onder de 40% gedaald. Dus de keuze was toen, laten we nou zorgen dat we dit instrument zo specifiek mogelijk inzetten voor die groep. Maar ik begrijp heel goed de opmerking ,je zou dat eigenlijk weer in leeftijd naar 50 moeten brengen. Maar daar, dat is ook weer een financiële kwestie.   voice-over Nederlandse topeconomen vinden dat het beleid van minister Asscher om de werkloosheid van 50plussers te verminderen, niet werkt. Bijna twee derde van de economen vindt dat. Dat blijkt uit een enquête van Zembla in samenwerking met discussieplatform Me Judice.   Asscher Ja ik begrijp die kritiek best, want ik zie ook dat mensen heel lang vast zitten in de werkloosheid. En mijn boodschap is aan de deelnemers van het panel, kom vooral met je ideeën,  regelmatig haal ik ook mensen om de tafel om te zeggen van nou hoe kan dat beleid beter. Want ik wil niets liever dan deze groep helpen, maar het is een taai probleem. 31.08 [caption] voice-over Bron: beleidsagenda 2020 Om iets te doen aan dit probleem, werkt de minister samen met onder andere Stichting van de Arbeid. Dat zijn de vakbonden en de werkgeversorganisaties. In 2011 heeft de stichting een beleidsagenda 2020 opgesteld om de positie van 50plussers te verbeteren. Daarin lezen we dat ze een impuls willen geven aan het creëren van een andere mindset. En, het is te beschouwen als een routeplanner voor de komende tien jaar.   [caption] V Wijnbergen Prof. S. van Wijnbergen, hoogleraar economie Doe iets, hou op met rapporten. Die zijn niet nodig. De hele tafel ligt vol met rapporten, ze zeggen allemaal hetzelfde, het is allemaal wollige taal van consultants. Nou leuk dat die consultants van de straat gehouden worden maar het is niet vertaald in concrete maatregelen.   [Caption] Verbon Prof. H. Verbon, hoogleraar openbare financiën en sociale zekerheid Dit is geschreven in 2011 geloof ik. We zijn nu in 2015, vanaf 2011 tot 2015 is de werkloosheid onder ouderen flink toegenomen. Dus die mindset verandert niet.   V Noort Af en toe heb ik dat idee hoor, van oh god zal het me nog wel lukken, of ik ben toch niet te oud, of ja, ben ik dan te oud?   voice-over Sinds zijn ontslag heeft Victor van Noort één keer ergens een jaarcontract gekregen. Maar dat werd uiteindelijk niet verlengd.   [caption] V Noort V. van Noort Laat ik vooropstellen dat ik blij ben als ik een tijdelijke baan vind, maar als dat afloopt dan vind ik dat erg vervelend omdat ik dan weer de WW in ga.   voice-over Met deze baan verdiende hij een stuk minder dan bij KPN. Hierdoor is zijn WW nu veel lager geworden. Want die is gebaseerd op het laatstverdiende salaris.   Verbon Als je werk aanvaardt op een lager niveau en je komt weer in de WW, nou dan gaat natuurlijk je WW uitkering naar beneden. Dat is duidelijk. He, dus het is enorm riskant om dat te doen. Maar het wordt wel gevraagd natuurlijk van ouderen.   V Noort Nou ja dat scheelde toch wel een paar honderd euro. Ik heb een huis, ik zit in de laatste fase van nog een jaar of vijf dan is dat huis afbetaald. De kinderen die afstuderen. Daar wil ik niet te veel over nadenken want dat hangt als een molensteen aan me. Ik bedoel, ik weet ook wel dat ik nog 14 jaar moet.   Verbon Ik vind dat dus sociaal volstrekt onrechtvaardig en sociaal eigenlijk onacceptabel dat dat gebeurt. He, dus dat mensen zeg maar hun goede wil tonen door tijdelijke banen te accepteren en daarvoor dan gestraft worden via een lage WW uitkering. Dat zou eigenlijk niet moeten kunnen.   voice-over Ook Annemarieke Koelewijn maakt zich zorgen over de toekomst.   Koelewijn Ja kijken hoe ik het kan bolwerken financieel. Dat na de afloop van de WW, hoe ga je dat dan regelen.   [caption] Koelewijn A. Koelewijn Ik heb natuurlijk een vertrekpremie uiteindelijk gekregen, het was wel minder. En daar kan ik nog wel een tijdje mee toe, maar niet tot m’n 67e. Het is spannend. Af en toe word ik er ’s morgens wakker van met een beetje pijn in m’n buik van hoe gaan we dat redden. Maar ja. Er komt wel iets.   voice-over Totdat ze een baan heeft gevonden op haar niveau, werkt ze een paar uur per week in een biologisch pannenkoekenrestaurant in het centrum van Amsterdam.   Koelewijn Ik heb natuurlijk meer dan dertig jaar gewerkt en dan ga je ’s morgens je bed uit, je gaat naar je werk, spreekt collega’s, je komt weer thuis. En dat miste ik heel erg. Dat je er niet meer bij hoort. Vandaar dat ik dit ben gaan doen. Het geeft energie, je spreekt mensen, je moet je bed uit. Het is gewoon heel leuk.   Int. Maar dit is wel heel wat anders dan bij de bank.   Koelewijn Dat is compleet 360 graden andersom. Wat ik wel jammer vind is dat je niet al je capaciteit, je vaardigheden en je kennis benut. Dat vind ik eigenlijk het meest zonde van aan de kant staan wat dat betreft. Want ik vind dat iedereen gewoon er alles uit moet halen. En ja, dat is ook je bijdrage aan onze maatschappij, vind ik.   Verbon Ik hoop nu, dat er een krapte gaat ontstaan zodat de situatie van ouderen vanzelf weer verbetert op de arbeidsmarkt. Maar ik heb er eigenlijk een heel hard hoofd in en in ieder geval denk ik dat de huidige ouderen die werkloos zijn, dat dat echt een verloren generatie is. 35.11   [Aftiteling]

[caption]

00.26

Vrouw

Niet flexibel.

Man

Te duur.

Man

Niet productief.

Man

Vaak ziek.

Man

Ongemotiveerd.

Vrouw

Betweterig.

Voice-over

Bent u boven de 50, dan is dit het beeld dat werkgevers van u hebben.

Vrouw

En je hoort dan vaak, wel informeel, dat werkgevers zeggen wij willen de ouderen niet.

Voice-over

Daarom zijn 50ers die hun baan verliezen zo goed als kansloos op de arbeidsmarkt.

Nieuwslezer

In de Europese Unie is gemiddeld ongeveer een kwart van de langdurig werklozen ouder dan 50. In Neerland is dat ruim 40%..

V Wijnbergen

Wat er nodig is, is een politiek besef in Den Haag dat dit het grootste arbeidsmarktprobleem in Nederland is.

Verbon

Het is ook gewoon onrechtvaardig want het ligt niet aan de mensen zelf. Het ligt aan de arbeidsmarkt. Het ligt aan de vooroordelen.

voice-over

Minister Asscher worstelt ook met het imagoprobleem van de 50plusser.

Asscher

Ik wil niets liever dan deze groep helpen, maar het is een taai probleem.

Man

En, en dat zit heel veel tussen de oren van die werkgevers. Die denken dat als je iemand van 50 in dienst neemt, dat het allerlei problemen met zich meebrengt.

voice-over

Zembla onderzoekt: waarom is het slechte imago van de 50plusser zo hardnekkig?

[caption]

01.41

Koelewijn

Hier heb ik dus gewerkt, op de Zuidas. En dat is dat gebouw daar, op de veertiende verdieping, op de communicatieafdeling.  Sinds 1 januari 2014 ben ik ontslagen. Ik ben boventallig geworden bij reorganisaties en daar zijn heel veel mensen zijn er boventallig geworden.

[caption]

Koelewijn

We waren er wel op voorbereid, maar als het dan echt je wordt medegedeeld dan is het toch slikken.

Int.

En hoeveel jaar heeft u bij de bank gewerkt?

Koelewijn

Eh 31 jaar in totaal.  En nu ben ik weer werk aan het zoeken. Maar, ja het lukt niet. Ik word niet uitgenodigd voor een gesprek. En ik doe er alles aan. Via netwerken, via LinkedIn, via andere social media, gewoon solliciteren natuurlijk. En ik ben bijgebleven in min vakgebied en trainingen, cursussen, coachopleiding gevolgd. Dus… ja. Maar ze willen me niet.

Int.

Waarom niet?

Koelewijn

Ja ik denk omdat i k te oud ben.

Van Noort

Ik mis het enorm ja, ja. De verbondenheid ook en ja gewoon de sfeer. Ik heb 29 jaar voor dit mooie bedrijf gewerkt, de laatste tien jaar eigenlijk in deze omgeving, toevallig hierboven precies op de ICT afdeling

[caption]

Van Noort

Ik had er nog graag willen werken maar goed, dat is niet zo.

Int.

Want u heeft er 29 jaar gewerkt, en nu?

Van Noort

Ja. En nu eh… zit ik werkloos thuis. Omdat ik boventallig werd, er werd gereorganiseerd en alles, de functies die werden geoutsourcet naar India toe.

voice-over

Victor van Noort is 53. Alweer tweeënhalf jaar geleden is hij ontslagen. Annemarieke Koelewijn is 55. Zij is sinds anderhalf jaar op zoek naar een nieuwe baan. Ze zijn niet de enige 50plussers die moeilijk werk vinden. In de Europese Unie is gemiddeld een kwart van de langdurig werklozen ouder dan 50. In Nederland is dat ruim 40%. Hoogleraar openbare financiën en sociale zekerheid Harrie Verbon vindt dit zorgwekkend.

03.42

[caption]

Verbon

Als je echt lang langer dan een jaar werkloos bent en je bent 55 bijvoorbeeld, ja dan kun je het gewoon vergeten. Dan kom je niet meer aan de slag. Ouderen zijn echt massaal ontslagen, mede door de crisis natuurlijk en werkgevers zagen als het ware hun kans schoon om ouderen te ontslaan.

voice-over

Dat verbaast hem. Want het economisch principe is juist dat ouderen een sterke positie zouden moeten hebben op de arbeidsmarkt.

Verbon

Alle leerboeken in de economie zeggen ja de ouderen die hebben natuurlijk door hun jarenlange ervaring een hele sterke positie in hun baan en hun functie en gewoon in het arbeidsproces in z’n totaliteit verworven. Dat zijn de insiders. En de jongeren komen pas nieuw, die hebben nog niet getoond wat ze kunnen en die moeten zich daar in zien te vechten, dat zijn de outsiders, die hebben problemen om erop te komen maar dat, die situatie he, dat is wat, wat zeg maar het gewone denken over de verhouding tussen jongeren en ouderen op de arbeidsmarkt, dat schijnt nu totaal niet meer van toepassing te zijn. In ieder geval niet in Nederland.

Koelewijn

‘Goedemiddag, met Annemarieke Koelewijn. Hallo. Ehm.. ik heb een aantal weken terug gesolliciteerd naar de vacature evenementen coördinator. Maar ik heb daar nog niets van gehoord kan dat kloppen?’

Koelewijn

Als ik eerder solliciteerde, werd ik altijd uitgenodigd voor ee gesprek. En werd ik altijd of tweede of eerste. Dus dan had ik het voor het uitkiezen.

Koelewijn

‘Oh, de vacature is al vervuld.  En kunt u ook nagaan waarom ik niet geselecteerd ben? .. is dat ook nog…’

[caption]

Koelewijn

Het is natuurlijk niet leuk om te horen. In het begin dacht ik wel van, wat is er gebeurd weet je wel. Dat de wereld dan schijnbaar helemaal veranderd is. Want ik dacht nou dan gaan we weer solliciteren en dat duurt even wat langer maar dan lukt het wel. Maar dat is dus niet zo. en dat is, dat is heel vreemd is dat. Dat je denkt van ja ik ben niet anders geworden, ik ben nog steeds dezelfde persoon. Het, dat is gewoon raar. Dat is heel vreemd.

Koelewijn

‘Graag. Ja. Bedankt alvast voor de moeite. Ja? Goed. Dag.’

06.00

voice-over

Hoogleraar economie Sweeder van Wijnbergen wijst erop da de maatschappelijke kosten van een 50plusser die zijn baan verliest, heel hoog zijn.

[caption]

V Wijnbergen

Oudere werklozen, ja dat daar heerst toch een soort stigma tegen. Eh, je hebt een enorm vlekje op je dossier. Als je belt en ze horen je leeftijd, ja dan word je alweer beleefd afgewimpeld. Dus de sociale kosten van een oudere die z’n baan verliest, die zijn heel erg hoog. Die man of vrouw zal veel langer werkeloos blijven als ‘ie  überhaupt nog een baan vindt, dan iemand die zeg maar van 25 die het overkomt.

voice-over

Ruim 40% van de langdurig werklozen is 50plus. Waarom zijn ze niet aantrekkelijk voor een werkgever? Hoe komen zij aan het stigma van ‘te oud om te werken’?

Jongen

‘..80.000 jongeren in de WW, pikken we dat? … samen sterk voor…’

voice-over

Het begint allemaal in de jaren tachtig. Er heerst dan een enorme jeugdwerkloosheid. De oplossing van de overheid was dat oudere werknemers plaats moesten maken voor de jongere generatie.

[caption]

Verbon

En dus besloot men toen om die VUT in te voeren, zo konden ouderen van de arbeidsmarkt verdwijnen en dan kregen jongeren hun kans. Dat was in feite de motivatie van de VUT indertijd.

voice-over

De VUT leek de perfecte oplossing om de jongerenwerkloosheid te verminderen.

Verbon

Kijk, voor de ouderen was het een soort aanbod, he, van je kunt rond je 60 ^e  en soms zelfs voor je 60 ^e  kon je met pensioen gaan, vervroegd pensioen. Met een zeer riante financiële inkomenspositie. He, je pensioen ging door enzovoort. En je moest het aanvaarden en als je het niet aanvaardde nou dan kreeg je niks.

[caption]

moeder

Ik wil graag m’n dochter feliciteren, die per 1 augustus in de VUT gaat.

Dochter

Leuk he, enig, wat een verrassing. Mam, hartstikke leuk dat je dat gedaan hebt voor me.

Verbon

Het idee is misschien toch ook wel een beetje, heeft misschien wel postgevat een tijdje, dat het misschien wel normaal was dat je met je 60 ^e  met pensioen zou gaan. He, dus men heeft het ook wel als een soort verworven recht beschouwd.

voice-over

Ouderen maakten massaal gebruik van hun verworven recht en verlieten de arbeidsmarkt. Maar niemand had voorzien wat het betekende voor hun imago.

Verbon

Het gevolg is geweest dat men in feite ouderen is gaan beschouwen als een soort pierewaaiers he, mensen die het hele jaar op vakantie gaan naar Zuid Frankrijk op kosten van de jongeren. He, dus het heeft heel veel slecht gedaan zeg maar in de verhouding tussen generaties. Terwijl het in feite niet aan die ouderen zelf lag, maar ’t lag aan de VUT regeling, die was gewoon te riant, die kon je gewoon niet weigeren. Nu zitten we met de gebakken peren, die regelingen zijn er niet meer en de oudere werklozen of de oudere werknemers hebben nu een hele slechte reputatie.

08.41

[caption]

V Wijnbergen

Je zorgt voor die houding die nu kennelijk erin geslepen zit, van oh, 55, weg. He, u belt, hoe oud bent u? Oh, nou dan gaan we niet door met het gesprek. Dat is het resultaat van dat beleid. Eh, en dat is desastreus, dat werkt dus heel lang door. Dat is een soort in de cultuur geslepen, dat moet er weer uit.

voice-over

Door de VUT is het idee ontstaan dat mensen rond hun 55 ^e  niet meer kunnen werken. Ze worden afgeschreven en tellen niet meer mee. Jong wordt de norm en onze maatschappij richt zich daar volledig op, zegt marktonderzoeker Arjan in ’t Veld.

[caption]I

n ’t Veld

Dat heeft alles te maken met een cultuur waarin we zitten, waarbij oud zijn of oud synoniem staat voor allerlei gebreken. Als u een kind vraagt om een oudere te tekenen, dan tekent een kind een krom iemand met een stok.

voice-over

In ’t Veld heeft zich gespecialiseerd in de beeldvorming over 50plussers. Al tien jaar probeert hij de marketing en reclamewereld ervan te overtuigen dat dit een interessante doelgroep is. Maar hij stuit daarbij op veel vooroordelen.

In ’t Veld

Marketing gaat dus nog steeds over veel jonge mensen. Op het moment dat je 35, 40 bent en je bent marketeer en je moet iets doen voor ouderen, dan denk je aan ouderen, denk je niet aan je ouders maar aan je opa en oma. We slaan dus in onze beelden ook een groep over. Dus als we het over oud en over senioren hebben, denken we aan opa’s en oma’s maar we vergeten die tussengroep. Maar ook als je een gemiddelde 50er vraagt vind je jezelf oud, niemand vindt dat. En dat is omdat we dat,  we willen niet oud zijn.

10.14

voice-over

Omroep Max legt zich niet neer bij dat negatieve imago van ouderen. Jan Slagter heeft deze omroep opgericht om een ander beeld van 50plussers te laten zien.

[caption]

Slagter

oen ik met Max begon, toen was het heel gebruikelijk dat ouderen, als er een show was op televisie, die werden achter in het publiek gezet. Bloemetjesjurken achterin werd er gezegd door de opnameleider. Die mochten niet in beeld komen.

Int.

Want?

Slagter

Want ja, dat vond men niet sexy. Maar het is natuurlijk wel bepalend voor hoe je over ouderen denkt, als je alleen maar ouderen op televisie ziet wanneer het gaat om kommer en kwel. Dan krijg je wel een negatieve beeldvorming als het over ouderen gaat. ’t Zegt dat onze maatschappij zodanig is ingericht, dat alles gefocust is op jong, jong, jong. En dat een keer dat je de 49 bent gepasseerd, ja dan tel je als het ware niet meer mee. Eh, we hebben de term, bij de publieke omroep maar ook bij de commerciële omroep, 20-49, leeftijdsgroep, dat zijn de boodschappers.  Alsof je wanneer je 50 bent, geen boodschappen meer doet.

Int.

Daar is de reclame op gericht.

Slagter

De reclame is volledig gericht, alle advertenties, alle STER blokken, alle commercials worden verkocht, gericht op 20-49. Daar betaal je de hoofdprijs voor.

Slagter

‘Welkom bij de Max geheugentrainer.’

Slagter

Als je kijkt naar onze programma’s, als je daar een reclameblok zou kopen, is dat vele malen goedkoper dan wanneer je een reclameblok koopt waar alleen maar 20-49 naar kijkt.

11.42

[caption]

In ’t Veld

Maar op het moment dat je dat doortrekt is het: die groep wordt niet als volwaardige consument benaderd. Dus we zijn minder bereid om te investeren in oudere klanten dan dat we bereid zijn te investeren in jongere klanten. Dan zeg je dus eigenlijk ook onherroepelijk dat ook die collega, die oudere collega die neem je dan ook niet serieus want die vind je dan ook niet volwaardig.

voice-over

Dat merken Annemarieke Koelewijn en Victor van Noort. Ze ontvangen de ene na de andere afwijzing op hun sollicitaties.

Koelewijn

Dank voor je sollicitatie op de functie van research consultant en we hebben helaas besloten jou niet uit te nodigen voor een gesprek.

V Noort

Omdat naar het oordeel van de selectiecommissie andere sollicitanten beter passen in het profiel van de functie.

Koelewijn

Na een zorgvuldige selectie hebben we besloten u niet uit te nodigen…

voice-over

Dat ze te oud zijn, staat nooit zwart op wit. Een werkgever mag dit niet zeggen. Want dat is leeftijdsdiscriminatie volgens de wet.

Koelewijn

..voorkeur gaat uit naar kandidaten van wie het profiel beter bij de functie past.

[caption]

Koelewijn

Dus dat is voor mij heel frustrerend dat ze het niet mogen zeggen want ik wil het gewoon liever weten. Als zij mij te oud vinden, wil ik dat gewoon dat ze me dat kunnen zeggen maar dat mogen ze niet zeggen dus dan gaan ze van alles verzinnen.

[caption]

V Noort

’t Is elke keer een stukje incasseren en da is het….  tiktiktik van je bent het niet geworden of wat dan ook. Zonder een uitnodiging voor een gesprek of zonder iets, al bij voorbaat dat er gezegd wordt,  er past iemand beter in het profiel. En ik vraag me af of dat waar is.

voice-over

Leeftijdsdiscriminatie valt moeilijk te bewijzen. Uit een recent onderzoek van het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid blijkt: sollicitanten van boven de 45 maken twee keer minder kans om benaderd te worden voor een baan als jongere sollicitanten.

13.31

Koelewijn

Ik heb nog wel overwogen om bijvoorbeeld mijn CV aan te passe, om geen geboortedatum te vermelden. Om, ik heb een leuke foto erbij gedaan, zodat ze denken van oké…  leuke vrouw. Maar ja dat…. dat lukte niet.

Int.

Het helpt niet.

Koelewijn

Nee, het helpt niet.

[caption]

V Wijnbergen

Het is droevig om op je 55 ^e  terwijl je toch denkt, ik kan van alles, nou je kan ook van alles, ja je een beetje afgeschreven te voelen. Het is vernederend. Maar verder is het ook gewoon een maatschappelijk verlies.

Voice-over

Leeftijdsdiscriminatie mag niet van de wet. De praktijk is weerbarstiger. We interviewen verantwoordelijk minister Lodewijk Asscher van sociale zaken en werkgelegenheid hierover.

Int.

U bent net 41 geworden. Dat betekent dat u over 9 jaar niet meer hip, jong en sexy bent. En dat als u werk zou zoeken, werkgevers u te duur, niet productief, te vaak ziek, dat soort dingen vinden.

Asscher

Daar zie je al aan hoe onzinnig die vooroordelen zijn. Maar u heeft helemaal gelijk. Die vooroordelen zijn hardnekkig en die zijn 1 van de grote oorzaken, dat het zo verschrikkelijk lastig is voor oudere werknemers om werk te vinden als ze eenmaal op straat staan. 

Int.

Wat gaat u daaraan doen?

14.45

[caption]

Asscher

De vooroordelen wegnemen. Daar kunnen oudere werknemers zelf ook wat aan doen. Maar we gaan ook…

Int.

Hoe dan?

Asscher

Nou, door te laten zien hoe goed ze zijn. Door niet bij de pakken neer te gaan zitten.

Int.

Ja maar je brief wordt al, je krijgt meteen een afwijzing, je kan jezelf niet eens laten zien.

Asscher

Nee dat klopt, maar dat gaat dus ook over werknemers in de bedrijven, die ook moeten duidelijk maken van ja luister, we gaan ons hier niet laten wegzetten, omdat we toevallig boven de 55 zijn. Of boven de 50. Het tweede is, daar waar discriminatie is, zullen we dit net als de vooroordelen tegen allochtone jongeren die niet aan een baan komen, moeten gaan aanpakken. Dat is deels door wettelijke maatregelen. Als mensen over de schreef gaan, moet je ze daarop aanspreken. En deels door ..

Int.

Maar het wordt nooit gezegd. U past niet in het profiel staat er in de brieven die die mensen…

Asscher

..klopt..

Int.

… achter elkaar krijgen.

Asscher

Klopt. En hetzelfde geldt voor allochtone jongeren en toch moeten we ons er niet bij neerleggen. Want het is iets wat moet veranderen.

[caption]

Slagter

Kijk ik denk dat heel veel werkgevers die een vacature hebben heel veel kennis en ervaring mislopen en daardoor ook succes in hun bedrijf, omdat ze zich alleen maar richten op jongere mensen. Dat er gedacht word dat ouderen wanneer je een keer de 50 bent gepasseerd, dat je geen bijdrage meer kunt leveren, dat je te duur bent, dat je misschien wel veel ziek bent. Dat je daardoor niet meer echt deel kunt nemen aan het arbeidsproces, dat het allemaal wat trager gaat. En, en dat zit heel veel tussen de oren van die werkgevers. Die denken dat als je iemand van 50 in dienst neemt, dat dat allerlei problemen met zich meebrengt.

[caption]

voice-over

Onderzoek weerlegt dat 50plussers trager zouden zijn en niet productief. TNO concludeert dat het stereotype beeld niet wordt ondersteund. Sterker nog, hun onderzoek stelt dat de productiviteit zelfs toe kan nemen met de leeftijd.

[Caption]

Verbon

Dat blijkt ook trouwens wel uit meerdere onderzoeken, dat het echt een vooroordeel is. Dat gemiddeld ouderen helemaal niet minder productief zijn. Ze kunnen misschien niet alle nieuwste technieken heel makkelijk toepassen maar ze hebben natuurlijk heel erg veel ervaring en ervaring is soms veel belangrijker dan nieuwe technieken kunnen toepassen.

voice-over

Volgens hoogleraar Van Wijnbergen klopt ook het vooroordeel dat 50plussers vaker ziek zijn niet.

16.57

V Wijnbergen

Iemand van 65 nu is iemand een heel ander iemand dan iemand van 65 twintig jaar geleden.  He, we hebben het over demografische veranderingen, dat mensen allemaal langer leven. Dat klopt, de verwachte levensduur is de afgelopen 20 jaar gemiddeld een jaar of zes omhooggegaan. Maar het verwachte aantal gezonde jaren is met tien, twaalf jaar omhoog gegaan.

voice-over

Uit onderzoek van het CBS blijkt dat ouderen niet vaker ziek zijn dan jongeren. Maar als ze ziek worden en bijvoorbeeld een hartkwaal krijgen, dan is dat wel langduriger.

[caption]

In ’t Veld

Ik denk als je als ondernemer gaat denken, dan zijn er genoeg redenen om juist wel ouderen aan te nemen. Bijvoorbeeld dan ben ik bij een bedrijf betrokken waar we bijvoorbeeld een nieuwe customerservice opzetten voor producten die daadwerkelijk voor ouderen zijn bestemd. En dat, dat is voor mij geen twijfel dat ik daar een aantal dames wil hebben die wat ouder zijn dan 26. Ik weet dat het dan goed gebeurt.  En dat is hetzelfde in de Retail. Het effect van de oudere heer met een brilletje op z’n neus die uitlegt hoe iets werkt, ja dat is fenomenaal. Dat is de expertrol die je als ondernemer of als winkelier zou kunnen hebben. En dat wordt heel vaak niet gedaan, want een jongere werknemer is gewoon goedkoper.

voice-over

Ook al wijst onderzoek uit dat de vooroordelen niet terecht zijn, de realiteit is dat 156.00 45plussers langer dan een jaar werkloos thuis zitten. Dat is niet alleen te wijten aan de crisis, ook daarvoor vonden werkloze ouderen moeilijk werk.

18.20

[caption]

Wijnbergen

Nee, dat heeft weinig met de crisis te maken, al heeft de crisis het natuurlijk wel meer geëtaleerd, want ja er zijn meer werklozen en dan zie je dit wat prominenter. Maar dit is al een lang probleem.

voice-over

Die vooroordelen zijn er sinds de VUT. Een maatregel van de overheid. Door de toenemende vergrijzing wordt deze regeling onbetaalbaar en besluit Den Haag begin deze eeuw om het prepensioen af te schaffen. 50plussers moeten aan het werk blijven. Want er wordt krapte op de arbeidsmarkt verwacht. En in 2009 gaat het kabinet nog een stapje verder.

[caption]

Nieuwslezer

‘De verhoging van de AOW leeftijd naar 67 jaar krijgt ruime steun in de Tweede Kamer.’

voice-over

Maar al bij de invoering van deze maatregel waarschuwt Verbon dat dit vergaande maatregelen heeft voor ouderen op de arbeidsmarkt.

[caption]

Int.

‘Waarom zouden oudere werknemers niet aan de bak komen als de AOW leeftijd wordt verhoogd?’

Verbon

‘Nou dat is eigenlijk heel simpel. Werkgevers geven er blijk van, dat blijkt ook uit allerlei onderzoeken, dat ze oudere werknemers niet zo aantrekkelijk vinden.’

Verbon

Ik heb juist gewaarschuwd voor het feit dat het de positie van oudere werknemers zou verslechteren, dus dat als oudere werknemers langer in dienst moeten blijven, dat ze dan nog minder aantrekkelijk worden voor hun werkgever. Dus dat ze dan of eerder ontslagen worden, of als ze eenmaal werkloos zijn dat ze niet in dienst worden genomen.

V Wijnbergen

Je kunt wel zeggen, ik ga die pensioenleeftijd van 65 naar 67 doen, maar als die, dat hele corps van 65-67 werkloos is, dan is het enige wat je doet, dat labeltje op de uitkering vervangen. Maar er gebeurt verder niks. Die samenhang wordt ook te weinig gezien daar.

voice-over

Dat er een probleem is met 50plussers op de arbeidsmarkt, zien ze ook in Den Haag. Opeenvolgende ministers hebben de afgelopen jaren stapels met studies, rapporten en plannen laten produceren. De ene taskforce is nog niet klaar of de volgende regiegroep wordt benoemd om een oplossing te vinden voor dit probleem.

V Wijnbergen

Ja u zou de camera moeten richten op de hele stapel. Dat geeft wel aan wat er mis is. Als de overheid een probleem ziet, ze weten niet wat ze moeten doen en ze willen eigenlijk niks doen, dan gaan ze stapels, dan laten ze een rapport schrijven. Die rapporten zijn helemaal niet nodig . We weten allang wat er moet gebeuren, we weten wat er kan gebeuren. Wat er nodig is, is een politiek besef in Den Haag dat dit het grootste arbeidsmarktprobleem in Nederland is. Dat het een probleem is wat groter wordt, dat de pensioenproblematiek verergert. En dat de werkgevers niet op eigen houtje zullen oplossen. Dus daar is beleid nodig en daar is niet een taskforce voor nodig.

20.48

voice-over

Ook de huidige minister Lodewijk Asscher heeft een eigen actieplan. 50plus werkt, heet het. Het bestaat uit verschillende onderdelen, zoals het organiseren van inspiratiedagen voor 50plussers.

[caption]

voice-over

OP Internet zien we dit filmpje, dat een impressie geeft van hoe het UWV zo’n dag organiseert. De kosten van dit soort dagen: 3 miljoen euro.

Presentator

‘Ik vraag u op te staan allemaal. Kijk eerst even om u heen. Naar onbekende mensen, mensen die u afstoten, die u niet kent, wat dan ook.’

V Wijnbergen

Ja wat is dat nou een inspiratie dag, dat is toch niet een manier van een groot structureel probleem aanpakken? Dat is je er van af doen he ik moet een paar mooie woorden hebben, ’t klinkt hartstikke goed, gaan we gezellig praten van joh, ik vind jij bent hartstikke goed, je bent een topper. Ja dat zeg je tegen een klein kind in de lagere school, je bent een kanjer. He, maar dat is niet, dit is niet serieus beleid, ik vind dat eerlijk gezegd een belediging van die werkelozen.

voice-over

Ook heeft minister Asscher 56 miljoen uitgetrokken voor netwerktrainingen. Het UWV leert 50plussers hoe ze moeten netwerken, hoe ze LinkedIn kunnen gebruiken en hoe ze zichzelf kunnen verkopen.

Int.

Weet u wat het effect hiervan is, kunt u zeggen ik heb zoveel mensen aan een baan geholpen? 

[Caption]

Asscher

Dat weet je van die netwerktrainingen en inspiratiedagen niet. Wat we wel weten is dat, en dat is ook bekeken, als je oudere werkzoekenden alleen maar zegt ga zo vaak solliciteren en je vergelijkt het effect daarvan met mensen die je helpt om een netwerk aan te spreken, die je weer helpt om te solliciteren, die je ook weer helpt om met zelfvertrouwen zich te presenteren aan werkgevers, dan zijn die effecten aanzienlijk beter. Maar je kunt niet zeggen die 45.000 mensen die zo’n training hebben gehad, daarvan hebben er dankzij dit beleid zoveel een baan gekregen.

Int.

Maar is het een structurele oplossing?

Asscher

Nou een structurele oplossing is natuurlijk dat de economie verder aantrekt en dat oudere werknemers weer aantrekkelijker worden gevonden. Maar het is wel degelijk van belang om de groep die nu werkloos is geworden niet in de steek te laten en te kijken hoe je die groep kan helpen.

voice-over

Zo lang werkgevers 50plussers niet aantrekkelijk vinden, lossen deze maatregelen het probleem niet structureel op. Ook de ANBO, een van de grootste ouderenbonden van ons land, stelt dat de vooroordelen een oplossing van het probleem in de weg staan. De directeur, Liane den Haan, zit regelmatig met werkgevers om de tafel.

23.15

[caption]

Den Haan

We stellen het probleem aan de orde bij werkgevers, uiteraard. En je hoort dan vaak, wel informeel, dat werkgevers zeggen wij willen de ouderen niet.

Int.

Zeggen ze dat gewoon tegen u?

Den Haan

Dat zeggen ze gewoon ja. En dan heb ik het niet over zomaar een werkgever, maar dan heb ik het echt over belangrijke mensen die een belangrijke positie hebben in bijvoorbeeld werkgeversorganisaties, die dan ook echt zeggen ja met alle respect maar wij nemen toch liever jongeren aan.

Int.

Maar informeel hoort u dat.

Den Haan

Informeel. Formeel hebben we geen werkgever die dat hardop wil zeggen. Laat staan op papier zetten.

Int.

Want?

Den Haan

Dat is leeftijdsdiscriminatie, dus dat mag niet. Daarom is het ook zo hardnekkig. Omdat je het niet goed kunt benoemen. Mensen zeggen in het openbaar niet dat ze dit vinden. Dus ja dan is er formeel eigenlijk ook geen probleem.

[caption]

Asscher

Ja is buitengewoon ernstig.  Ik zou ze ook willen uitdagen, gewoon niet off the record maar openbaar het gesprek aan te gaan en de discussie aan te gaan. Vaak zijn het mensen die zelf de leeftijd hebben van de werknemers die ze niet willen aannemen. En dat moet echt veranderen.

voice-over

Zijn het de vooroordelen of speelt er meer bij de werkgevers waardoor ze 50plussers niet aannemen? Als eerste zoeken we contact met de belangrijkste organisatie VNO-NCW. Hun voorlichter laat weten dat ze hierover niet willen praten en verwijst ons door naar het MKB, de branche organisatie voor het midden- en kleinbedrijf.

24.40

Int.

Hallo, u spreekt met Nicolien Herblot van Zembla. Ik spreek met…

voice-over

Het MKB gaat namens de werkgevers over het dossier ‘oudere werknemers’.  We vragen om een interview met voorzitter Van Stralen maar zijn woordvoerder laat weten dat hij na lang aarzelen daar vanaf ziet.

[Caption]

Stem woordvoerder

Het is zeker geen onwil, maar als de tendens van de rest van het verhaal is, van ja die werkgevers willen gewoon niet, dan heeft hij er zo weinig in te winnen. Dan mag hij zich verdedigen tegenover een heleboel mensen die allemaal naar die werkgever wijzen en dat is niet reëel. Wij zetten ons als organisatie goed in voor de positie van 50plussers. Wij zien ook wel dat er werkgevers zijn die liever een jonger iemand nemen dan een ouder iemand.

Int.

Nou ja er is natuurlijk een probleem. Het gaat natuurlijk als je naar de cijfers kijkt, over het algeheel niet heel goed. Daar kunnen we niet omheen.

Stem woordvoerder

Ja maar dat is natuurlijk altijd, ja…  ik word soms ook wel een beetje moe van al die onderzoeken die altijd maar weer wijzen naar die werkgever die het niet goed doet. Je moet mensen met een beperking in dienst nemen. Je moet ouderen in dienst nemen. Je moet mensen met een andere achtergrond in dienst nemen. En ik denk dat iedereen begrijpt dat het af en toe voor werkgevers bijna niet te doen is om overal gehoor aan te geven. En dat je het ze bijna niet kwalijk kan nemen als je kan kiezen tussen iemand van 28 en 54, dat je die van 28 kiest. Dat is heel menselijk eigenlijk.

25.52

voice-over

De woordvoerder van het MKB geeft dus toe dat werkgevers liever jongeren in dienst nemen. Minister Asscher is verbaasd over deze uitspraak.

[Caption]

Asscher

Ja, ik vind het uitermate zwak dat ze dan niet in beeld daarover komen spreken, want ik heb zelf afspraken gemaakt met de voorzitter van het MKB om samen campagne te gaan voeren om mensen met ervaring in dienst te nemen. Dus als dan daar 1 van de andere mensen uit die organisatie een tegengesteld geluid geeft, vind ik dat niet goed. Het is een verantwoordelijkheid voor iedereen, ook voor het MKB, de meeste bedrijven in Nederland zijn midden- en kleinbedrijven. Dat gaat tot 250 werknemers he, dus zo klein is het niet. En dat moet echt veranderen. Het moet veranderen want Nederland kan het zich niet permitteren om zo’n kapitaalvernietiging toe te staan. En het moet ook veranderen omdat we iedereen nodig hebben en omdat je in alle organisaties ziet dat het onzin is.

26.47

voice-over

Ook al willen de grootste werkgeversorganisaties niet op camera reageren, toch willen we de visie horen van de werkgevers. Hans Biesheuvel was tot twee jaar geleden de hoogste man bij het MKB. Hij heeft nu zijn eigen organisatie opgericht, want hij vindt, dat het MKB te ver af staat van ondernemers.

Int.

Waarom worden vooral die 50plussers niet aangenomen?

[caption]

Biesheuvel

Ja, het lastige voor ondernemers is, ze moeten al heel erg veel. Ze hebben bijvoorbeeld afgelopen jaar het gevoel gekregen, ja wij hebben de rekening van de crisis betaald. Het werkgeverschap is onaantrekkelijk geworden. De kosten van iemand in dienst nemen zijn gewoon hoog.

Int.

Maar waarom hebben dan vooral mensen van 50plus zo’n last?

Biesheuvel

Het idee is, en ik vind dat idee niet goed en ik denk ook niet kloppend met de realiteit, maar het idee is toch, ja als je 50 bent word je sneller ziek, er kan sneller wat gebeuren. En daarom is die twee jaar loon doorbetalen bij ziekte een van de belangrijkste maatregelen  die we van tafel moeten zien te krijgen. Dat is echt een job killer en zeker voor mensen van 50 en ouder.

Voice-over

Om deze drempel weg te nemen, heeft minister Asscher begin oktober voorgesteld voor kleine bedrijven de loondoorbetaling bij ziekte terug te brengen van twee jaar naar een jaar. Maar daarmee zijn de problemen volgens Biesheuvel nog niet opgelost.

Biesheuvel

Nou het lastige van de meeste mensen is, die nu 50 of ouder zijn, die zijn opgegroeid in een tijd dat je werd opgeleid voor 1 baan bij die ene werkgever. Vaak toch onvoldoende geïnvesteerd in hun eigen vaardigheden, in hun eigen kennis. Ja en dan kom je plotseling na 30 jaar bij die grote corporate ineens op straat te staan. En dan blijkt ineens dat je kennis en je vaardigheden niet meer aanpassen bij de vraag van dat moment. Het begint echt bij jezelf, kan een ander niet voor je doen en kan je niet met een wet oplossen. Het begint echt bij jezelf.

28.30

Koelewijn

Ik heb nu het gevoel dat de reden waarom je werkloos bent, dat ligt aan jezelf. Ik doe iets niet goed, waardoor ik geen werk kan vinden. Dus als ik nou maar trainingen volg, flexibel ben en een lager salaris accepteer, dan komt het goed. Ja en dat, dat klopt niet.

[caption]

Koelewijn

Ik ben constant bijgeschoold. Als je mijn CV bekijkt, met de laatste pagina, dat staat helemaal vol met trainingen en opleidingen. Ook zwaardere opleidingen.

voice-over

Toch blijft het voor haar moeilijk om werk te vinden. Om werkgevers over de streep te trekken om toch 50plussers aan te nemen, introduceert de overheid in 2009 een loonkostensubsidie.

[caption]

Presentator

‘Zo krijgen bedrijven die een 50plusser met een uitkering aannemen, drie jaar lang premiekorting.’

voice-over

Deze premie is nu maximaal 7000 euro per jaar.

[caption]

V Wijnbergen

Je moet alles doen om ze weer aan het werk te krijgen en als dat moet met loonkosten subsidie voor ouderen, op langere termijn vind ik dat niet ideaal maar ik zou, voorlopig zitten we wel met dat probleem, moet je dat wel doen.

voice-over

Maar dit jaar heeft minister Asscher besloten de leeftijd voor de premiekorting te verhogen van 50 naar 56 jaar. Een kleinere groep komt er dan nog maar voor in aanmerking.

V Wijnbergen

Dus terwijl het probleem groter wordt, wordt de oplossing, de poging het op te lossen wordt minder. Nou dat noem ik geen beleid, dat noem ik langzaam afbreken van beleid.

Int.

Er is kritiek op de premiekorting. U heeft de leeftijd voor de groep mensen die daarvoor in aanmerking komt, van 50 naar 56 verhoogd.

[caption]

Asscher

Dat was deels een financiële keuze. Dus ook…

Int.

Een bezuiniging.

Asscher

Dus ook niks, dus niks leuks aan. En deels een beter richten van de maatregel omdat het een vrij dure maatregel is. 7000 per persoon. En je ziet dat de groep boven de 56 daar het meeste behoefte aan had, want daar zijn de kansen om binnen een jaar je baan te vinden, onder de 40% gedaald. Dus de keuze was toen, laten we nou zorgen dat we dit instrument zo specifiek mogelijk inzetten voor die groep. Maar ik begrijp heel goed de opmerking ,je zou dat eigenlijk weer in leeftijd naar 50 moeten brengen. Maar daar, dat is ook weer een financiële kwestie.

voice-over

Nederlandse topeconomen vinden dat het beleid van minister Asscher om de werkloosheid van 50plussers te verminderen, niet werkt. Bijna twee derde van de economen vindt dat. Dat blijkt uit een enquête van Zembla in samenwerking met discussieplatform Me Judice.

Asscher

Ja ik begrijp die kritiek best, want ik zie ook dat mensen heel lang vast zitten in de werkloosheid. En mijn boodschap is aan de deelnemers van het panel, kom vooral met je ideeën,  regelmatig haal ik ook mensen om de tafel om te zeggen van nou hoe kan dat beleid beter. Want ik wil niets liever dan deze groep helpen, maar het is een taai probleem.

31.08

[caption]

voice-over

Om iets te doen aan dit probleem, werkt de minister samen met onder andere Stichting van de Arbeid. Dat zijn de vakbonden en de werkgeversorganisaties. In 2011 heeft de stichting een beleidsagenda 2020 opgesteld om de positie van 50plussers te verbeteren. Daarin lezen we dat ze een impuls willen geven aan het creëren van een andere mindset. En, het is te beschouwen als een routeplanner voor de komende tien jaar.

[caption]

V Wijnbergen

Doe iets, hou op met rapporten. Die zijn niet nodig. De hele tafel ligt vol met rapporten, ze zeggen allemaal hetzelfde, het is allemaal wollige taal van consultants. Nou leuk dat die consultants van de straat gehouden worden maar het is niet vertaald in concrete maatregelen.

[Caption]

Verbon

Dit is geschreven in 2011 geloof ik. We zijn nu in 2015, vanaf 2011 tot 2015 is de werkloosheid onder ouderen flink toegenomen. Dus die mindset verandert niet.

V Noort

Af en toe heb ik dat idee hoor, van oh god zal het me nog wel lukken, of ik ben toch niet te oud, of ja, ben ik dan te oud?

voice-over

Sinds zijn ontslag heeft Victor van Noort één keer ergens een jaarcontract gekregen. Maar dat werd uiteindelijk niet verlengd.

[caption]

V Noort

Laat ik vooropstellen dat ik blij ben als ik een tijdelijke baan vind, maar als dat afloopt dan vind ik dat erg vervelend omdat ik dan weer de WW in ga.

voice-over

Met deze baan verdiende hij een stuk minder dan bij KPN. Hierdoor is zijn WW nu veel lager geworden. Want die is gebaseerd op het laatstverdiende salaris.

Verbon

Als je werk aanvaardt op een lager niveau en je komt weer in de WW, nou dan gaat natuurlijk je WW uitkering naar beneden. Dat is duidelijk. He, dus het is enorm riskant om dat te doen. Maar het wordt wel gevraagd natuurlijk van ouderen.

V Noort

Nou ja dat scheelde toch wel een paar honderd euro. Ik heb een huis, ik zit in de laatste fase van nog een jaar of vijf dan is dat huis afbetaald. De kinderen die afstuderen. Daar wil ik niet te veel over nadenken want dat hangt als een molensteen aan me. Ik bedoel, ik weet ook wel dat ik nog 14 jaar moet.

Verbon

Ik vind dat dus sociaal volstrekt onrechtvaardig en sociaal eigenlijk onacceptabel dat dat gebeurt. He, dus dat mensen zeg maar hun goede wil tonen door tijdelijke banen te accepteren en daarvoor dan gestraft worden via een lage WW uitkering. Dat zou eigenlijk niet moeten kunnen.

voice-over

Ook Annemarieke Koelewijn maakt zich zorgen over de toekomst.

Koelewijn

Ja kijken hoe ik het kan bolwerken financieel. Dat na de afloop van de WW, hoe ga je dat dan regelen.

[caption]

Koelewijn

Ik heb natuurlijk een vertrekpremie uiteindelijk gekregen, het was wel minder. En daar kan ik nog wel een tijdje mee toe, maar niet tot m’n 67 ^e . Het is spannend. Af en toe word ik er ’s morgens wakker van met een beetje pijn in m’n buik van hoe gaan we dat redden. Maar ja. Er komt wel iets.

voice-over

Totdat ze een baan heeft gevonden op haar niveau, werkt ze een paar uur per week in een biologisch pannenkoekenrestaurant in het centrum van Amsterdam.

Koelewijn

Ik heb natuurlijk meer dan dertig jaar gewerkt en dan ga je ’s morgens je bed uit, je gaat naar je werk, spreekt collega’s, je komt weer thuis. En dat miste ik heel erg. Dat je er niet meer bij hoort. Vandaar dat ik dit ben gaan doen. Het geeft energie, je spreekt mensen, je moet je bed uit. Het is gewoon heel leuk.

Int.

Maar dit is wel heel wat anders dan bij de bank.

Koelewijn

Dat is compleet 360 graden andersom. Wat ik wel jammer vind is dat je niet al je capaciteit, je vaardigheden en je kennis benut. Dat vind ik eigenlijk het meest zonde van aan de kant staan wat dat betreft. Want ik vind dat iedereen gewoon er alles uit moet halen. En ja, dat is ook je bijdrage aan onze maatschappij, vind ik.

Verbon

Ik hoop nu, dat er een krapte gaat ontstaan zodat de situatie van ouderen vanzelf weer verbetert op de arbeidsmarkt. Maar ik heb er eigenlijk een heel hard hoofd in en in ieder geval denk ik dat de huidige ouderen die werkloos zijn, dat dat echt een verloren generatie is.

35.11