Logo Zembla
Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek

BNNVARA erkent Raad voor de Journalistiek niet meer

22-12-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
2334 keer bekeken
  •  
Zembla

De Raad voor de Journalistiek oordeelde onlangs dat de Zembla-uitzending 'De afvaldump door Rijkswaterstaat (deel 1)' en de berichtgeving daaromheen 'deels onzorgvuldig', 'eenzijdig', 'onevenwichtig' en 'tendentieus' waren. BNNVARA kan zich hier volstrekt niet in vinden. Dit oordeel bevestigt volgens de omroep dat de Raad onvoldoende is uitgerust om onderzoeksjournalistieke producties te beoordelen. 

Gert-Jan Hox, directeur content van BNNVARA: "Zembla is zelf de luis in de pels en we vinden het dan ook belangrijk dat onze journalistieke programma's op een laagdrempelige manier ter verantwoording kunnen worden geroepen. Maar procedures bij de Raad worden te vaak gebruikt om met advocatenteams juridische geschillen uit te vechten, waarbij grote belangen en hoge schadeclaims op het spel staan. BNNVARA vindt dat de Raad niet is bedoeld voor dergelijke zaken en daar ook niet voor is uitgerust. Deze zorgelijke constatering is niet alleen voor het programma Zembla schadelijk. Daarom hebben we, na overleg met de journalistieke redacties, besloten om de Raad voorlopig niet meer te erkennen, ook niet voor onze andere journalistieke programma's."

BNNVARA vraagt de Raad om verbeteringen door te voeren. De omroep heeft de Raad al laten weten dat zij hierover graag met de Raad in gesprek gaat, zodat de journalistieke redacties van BNNVARA zich weer kunnen committeren aan de Raad.

Oordeel Zembla-uitzending
Waar het programma Zembla de macht controleert en kritisch kijkt naar de rol van de overheid, lijkt de Raad in zijn oordeel het tegenovergestelde te doen. Zembla heeft gezaghebbende deskundigen (soms in felle bewoordingen) hun twijfels laten uiten over de vraag of granuliet 'grond' is, en of het bedrijf Bontrup juist heeft gehandeld door granuliet (met toestemming van het ministerie) te storten in een natuurplas. Volgens de Raad is deze aanpak fout en had Zembla aandacht moeten besteden aan het feit dat granuliet al vele jaren bestendig als grond zou zijn aangemerkt (wat onjuist is). De kern van het oordeel lijkt te zijn dat granuliet 'door de bevoegde instanties als grond is aangemerkt'. Onderzoeksjournalistiek is er echter juist om die bevoegde instanties te controleren. Zembla heeft aangetoond dat het 'bevoegd gezag' lijkt te zijn gezwicht voor de asfaltlobby, en dat oud-minister Halbe Zijlstra (in samenspraak met Bontrup) druk heeft gezet om de stort van granuliet door te laten gaan, omdat anders de asfaltproductie en daarmee de aanleg van snelwegen in Nederland stil zou komen te liggen.

Wederhoor
Zembla zou volgens het oordeel van de Raad ook onzorgvuldig wederhoor hebben gepleegd. Dat is niet alleen onjuist, het is ook een onbegrijpelijk oordeel. Uiteraard heeft Zembla in het kader van wederhoor Bontrup ruim op tijd om een reactie gevraagd. De kern van de reactie van het bedrijf is in de uitzending verwerkt. Op de website van Zembla is hun volledige reactie geplaatst. De PR-consultant van Bontrup schreef aan een woordvoerder van Rijkswaterstaat dat hij 'natuurlijk niet (inhoudelijk) gaat reageren' op de vragen van Zembla, zo bleek uit stukken die Zembla kreeg na een Wob-verzoek.

NPO Ombudsman
Voor BNNVARA is en blijft het belangrijk dat ons publiek een laagdrempelige instantie heeft waarbij men zich met een klacht kan melden. De omroep verwijst daarbij graag door naar de NPO Ombudsman, die met een wettelijke verruiming per 1 januari 2021, die taak nog beter dan voorheen op zich kan nemen.

BNNVARA en Zembla voelen zich belemmerd om verder inhoudelijk commentaar te geven op het oordeel van de Raad over de Zembla-uitzending, vanwege de dreiging van een rechtszaak met een omvangrijke schadeclaim. Dat illustreert nog maar eens het probleem van het voorleggen van dit soort kwesties aan de Raad.

De uitzending 'De afvaldump door Rijkswaterstaat - deel 1':

Rectificatieverplichting Zembla 

De Rechtbank Den Haag heeft bij vonnis van 31 augustus 2022 geoordeeld dat Zembla onrechtmatig (want niet met de van Zembla te verwachten zorgvuldigheid) tegenover het bedrijf Graniet Import Benelux (ook handelend onder de naam Bontrup) heeft gehandeld door de door Gustaaf Biezeveld gedane uitspraken over het opzettelijk plegen van strafbare feiten door het bedrijf Bontrup in de uitzending van 6 februari 2020 op te nemen. Dit echter zonder voldoende feitelijke basis en op de ongenuanceerde en onvoorwaardelijke wijze zoals Zembla dat toen heeft gedaan. De rechtbank Den Haag heeft BNNVARA / Zembla bevolen deze rectificatie te plaatsen.

De uitspraak van de Raad voor de Journalistiek ging over deel 1 (hierboven). Kijk hieronder 'De afvaldump door Rijkswaterstaat - deel 2':

Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.